Choroby neurologiczne stanowią jeden z najpoważniejszych problemów zdrowotnych współczesnej cywilizacji. Ostatnimi czasy obserwuje się zdecydowany wzrost częstości ich występowania, a większość z nich ma charakter nieuleczalny lub postępujący. Diagnostyką i leczeniem chorób układu nerwowego zajmuje się neurolog lub neurochirurg.
Choroby neurologiczne – rodzaje
Do grona 10 chorób neurologicznych najczęściej przyczyniających się do utraty zdrowia zalicza się następujące:
- udar mózgu (może być udar krwotoczny lub udar niedokrwienny);
- encefalopatia noworodkowa;
- migrena;
- demencja;
- neuropatia cukrzycowa (uszkodzenie nerwów w przebiegu cukrzycy typu 1 lub typu 2);
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- epilepsja (padaczka);
- powikłania neurologiczne związane z przedwczesnym porodem;
- zaburzenia ze spektrum autyzmu;
- nowotwory układu nerwowego.
Takich chorób jest jednak znacznie więcej. Sporym zagrożeniem w dzisiejszych czasach są też schorzenia neurodegeneracyjne o przebiegu postępującym i nieodwracalnym, zwłaszcza:
- choroba Alzheimera;
- choroba Parkinsona;
- stwardnienie zanikowe boczne.
Do grona chorób neurologicznych zaliczyć można powikłania przepuklin kręgosłupa, wśród których najczęstszym jest rwa kulszowa. Choroby nerwów obwodowych mogą też przyjąć postać neuropatii (mononeuropatii lub polineuropatii) oraz neuralgii (np. neuralgia nerwu twarzowego, neuralgia nerwu trójdzielnego).
Przyczyny chorób neurologicznych
Dokładne przyczyny większości chorób neurologicznych nie zostały w pełni poznane. Wiadomo, jaki jest mechanizm ich powstawania, jednak nie ma pewności, dlaczego dochodzi do jego wystąpienia. Przykładowo, w przebiegu choroby Parkinsona obserwuje się brak wystarczającej ilości dopaminy, wskutek czego komórki nerwowe odpowiedzialne za kontrolę pracy mięśni przestają właściwie funkcjonować. Nie wiadomo, dlaczego dochodzi do braku dopaminy u pacjentów z tą chorobą. Znane są natomiast przyczyny dyskopatii, czyli grupy schorzeń związanych z uszkodzeniem lub przesunięciem się krążka międzykręgowego. Tutaj kluczową rolę odgrywają niewłaściwe nawyki związane z życiem codziennym, zwłaszcza otyłość, brak aktywności fizycznej lub dźwiganie ciężkich przedmiotów w nieodpowiedniej pozycji.
Udowodniono, że do wystąpienia chorób neurologicznych mogą predysponować następujące czynniki ryzyka:
- nadużywanie alkoholu;
- palenie papierosów;
- długotrwałe przyjmowanie silnych leków, np. glikokortykoidów;
- zaburzenia w obrębie mikroflory jelitowej;
- przebyte infekcje wirusowe lub infekcje bakteryjne;
- znaczne niedobory pokarmowe, zwłaszcza w obrębie witamin z grupy B (ale nie tylko);
- niewłaściwa dieta, zwłaszcza bogata w żywność wysoko przetworzoną;
- urazy głowy.
I wiele innych. Udowodniono również, że ryzyko rozwoju chorób neurologicznych wzrasta wraz z wiekiem.
Choroby neurologiczne – objawy
Choroby neurologiczne mogą mieć różny obraz kliniczny w zależności od swojego rodzaju. Przykładowymi objawami są m.in.:
- przy migrenie – napadowy, pulsujący, zwykle jednostronny ból głowy, światłowstręt, nudności;
- przy rwie kulszowej – ból promieniujący do kończyny dolnej, nasilający się zwykle podczas zginania kręgosłupa;
- przy chorobie Alzheimera – postępujący zanik pamięci;
- przy chorobie Parkinsona – drżenia mięśni, zaburzenia chodu, zesztywnienie mięśni;
- przy porażeniu nerwu twarzowego – porażenie połowy twarzy, opadanie kącika ust, policzka i kącika oka.
I wiele innych. W przebiegu chorób neurologicznych ból najczęściej ma charakter promieniujący wzdłuż uciskanego lub uszkadzanego nerwu.
Zobacz również: Sensytyzacja.
Dodatkowo, typowe są zaburzenia skórne takie jak niedoczulica (obniżenie zdolności czucia bólu, dotyku i temperatury) czy przeczulica (podwyższenie zdolności czucia bólu, dotyku i temperatury, w efekcie czego nawet lekki dotyk może być odczuwany przez pacjenta jako nieprzyjemny lub bolesny). Na problemy neurologiczne wskazują też objawy takie jak:
- drżenia i drgania mięśni;
- zaburzenia pamięci;
- zaburzenia chodu;
- oczopląs;
- zaburzenia koordynacji ruchowej i zaburzenia równowagi;
- zaburzenia pamięci;
- zawroty głowy;
- omdlenia;
- ruchy mimowolne;
- bóle głowy.
W każdym przypadku należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który w zależności od podejrzeń zleci wykonanie szczegółowych badań lub od razu skieruje pacjenta do neurologa.
Choroby neurologiczne – diagnostyka
W diagnostyce chorób neurologicznych ogromne znaczenie mają badania obrazowe takie jak RTG, rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa mózgowia. Nie należy zapomnieć o ocenie kondycji kręgosłupa i rdzenia kręgowego, zatem badania obrazowe powinny obejmować także kręgosłup (jeśli istnieją ku temu wskazania). Uzupełnieniem są badania krwi, EEG, ENG oraz EMG.
Leczenie chorób neurologicznych
Leczenie chorób neurologicznych możliwe jest jedynie w niektórych przypadkach. Przykładowo, w rwie kulszowej podstawą jest rehabilitacja ruchowa, która u sporej grupy pacjentów przynosi pożądane rezultaty. Z kolei infekcje bakteryjne układu nerwowego leczy się antybiotykami. Wiele chorób neurologicznych można ustabilizować i kontrolować przez całe życie pacjenta za pomocą farmakoterapii, czego przykładem jest choćby padaczka. Istnieją jednak także choroby o przebiegu postępującym. Wówczas leki i fizjoterapia mają na celu jedynie spowolnienie ich postępu.
Polecane produkty:
|
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kozubski W., Neurologia – kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Stępień A., Neurologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2022.
- Gaweł M., Potulska-Chromik A., Choroby neurodegeneracyjne: choroba Alzheimera i Parkinsona, Postępy Nauk Medycznych, 7/2015.
