Przeczulica (łac. hyperaesthesia) charakteryzuje się nadmiernym, nieprzyjemnym odczuwaniem bodźców czuciowych. Jest to nadmierna odpowiedź organizmu na drażnienie receptora. W efekcie dochodzi do jego nieadekwatnej reakcji na działający bodziec.
Zespoły zaburzeń czucia
Do najważniejszych objawów czuciowych należą:
- znieczulenie (anaesthesia) cechuje się zniesieniem czucia w określonym obszarze;
- niedoczulica (hypaesthesia) – cechuje się osłabieniem jednego lub wszystkich rodzajów czucia;
- przeczulica (hyperaesthesia);
- parestesje / dysestezje – nieprawidłowe, przykre doznania czuciowe określane jako drętwienie, mrowienie czy pieczenie;
- kauzalgia – cechuje się stałym, silnym i palącym bólem obejmującym obszar skóry większy od unerwianego przez uszkodzony nerw.
Czym jest przeczulica?
Przeczulica jest stanem, podczas którego bodźce pochodzące ze środowiska zewnętrznego sprawiają choremu ból, podczas gdy dla zdrowej osoby są rzeczą naturalną. Przykładem jest nadwrażliwość na dotyk, zapach, smak lub dźwięki. Osoba chora zwykle izoluje się od otoczenia, aby w jak największym stopniu uniknąć bodźców powodujących dolegliwości.
Przeczulica związana z nadwrażliwością na dźwięki zwykle jest związana z autyzmem lub zespołem Aspergera. W przypadku nadwrażliwości na dotyk przyczyn może być znacznie więcej, między innymi:
- infekcje;
- neuropatia obwodowa;
- schorzenia z grupy radikulopatii;
- stwardnienie rozsiane;
- cukrzyca;
- ADHD;
- migrena;
- porażenie nerwu twarzowego;
- alkoholizm;
- uszkodzenie struktur ośrodkowego układu nerwowego.
Istnieje jednak wiele przyczyn tego stanu. Przykładowo, przeczulica w obrębie skóry grzbietu może wiązać się ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa lub zespołem korzeniowym. Właśnie dlatego tak ważna jest szczegółowa diagnostyka pacjenta umożliwiająca znalezienie pierwotnej przyczyny przeczulicy.
Zobacz również: Zespół korzeniowy i rzekomokorzeniowy.
Przeczulica na bodźce dotykowe
Przeczulica dotykowa jest objawem niestałym i przejściowym. W warunkach prawidłowych pobudzenia dotykowe przewodzą dwa tory:
- droga rdzeniowo-wzgórzowa (skrzyżowana);
- sznury tylne (nieskrzyżowane).
Wobec przerwania sznurów tylnych, pobudzenia dotykowe przewodzi jedynie droga rdzeniowo-wzgórzowa i to właśnie jej przeciążenia powodują przeczulicę. Gdy droga rdzeniowo-wzgórzowa przyzwyczai się do „nadmiaru obowiązków” dolegliwości mijają.
Diagnostyka
Zwykle nie ma problemów z rozpoznaniem przeczulicy. W tym celu wystarczy przeprowadzić podstawowe badanie czucia powierzchniowego, które obejmuje sprawdzenie reakcji organizmu na ból (poprzez ukłucie szpilką), temperaturę (poprzez dotykanie skóry kostką lodu lub ciepłym kompresem), a także dotyk (za pomocą np. pióra).
W zależności od podejrzeń zaleca się wykonanie badań obrazowych, których celem jest wykrycie ewentualnych ognisk uszkodzenia w ośrodkowym układzie nerwowym.
Przeczulica – leczenie
Terapia nadwrażliwości na bodźce polega na leczeniu przyczyny schorzenia. Przykładowo, jeśli przeczulica spowodowana jest alkoholizmem, wskazana jest całkowita rezygnacja z używki. Dodatkowo zaleca się między innymi stosowanie witaminy B12.
Jeśli przyczyną przeczulicy jest choroba, np. autyzm czy ADHD, zaleca się stosowanie psychoterapii w połączeniu z fizjoterapią.
Kolejną metodą leczenia jest farmakoterapia, ponieważ często pomocne są leki przeciwbólowe, przeciwpadaczkowe i uspokajające.
Na końcu warto wspomnieć, że oczekiwane rezultaty może przynieść odpowiednio wykonany masaż leczniczy. Niezwykle ważne jest w tym przypadku jednak dobranie technik oraz prawidłowy sposób ich wykonania, co może zmniejszyć wrażliwość skóry na dotyk. Dodatkowo istotny jest kierunek wykonywania głaskania powierzchownego.
Uzyskanie zamierzonego efektu masażu następuje poprzez wywołanie zjawiska przyzwyczajenia, zwanego habituacją.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Podemski R., Kompendium neurologii, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2008.
- Stępień A., Neurologia, tom I, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2014.
- Wilk I., Zastosowanie masażu w nadwrażliwości skóry, Puls Uczelni, 4/2013.
