Naderwanie mięśni to częściowe uszkodzenie ich struktury, które może obejmować niewielką grupę włókien mięśniowych lub większy fragment. Uraz ten często powstaje w wyniku nagłego przeciążenia, zbyt intensywnego wysiłku fizycznego lub braku odpowiedniej rozgrzewki. Objawy są zazwyczaj wyraźne, ponieważ pojawia się ból (nasilający się podczas aktywacji lub rozciągania mięśnia), obrzęk, a niekiedy również krwiak. W leczeniu kluczową rolę odgrywa fizjoterapia, której celem jest przywrócenie pełnej sprawności i zapobieganie nawrotom urazu. W cięższych przypadkach, zwłaszcza przy całkowitym zerwaniu połączenia mięśniowo-ścięgnistego, może być konieczna interwencja chirurgiczna.
Naderwanie mięśni
Do naderwania mięśnia dochodzi najczęściej w momencie, gdy zostanie on nadmiernie rozciągnięty lub gwałtownie szarpnięty. Urazy tego typu zwykle lokalizują się w okolicy połączeń mięśniowo-ścięgnistych, czyli w miejscach, gdzie ścięgno łączy się z kością lub gdzie mięsień przechodzi w ścięgno. Wyróżnia się cztery stopnie ciężkości tego uszkodzenia:
- I stopień – naciągnięcie i przerwanie niewielkiej liczby włókien mięśniowych;
- II stopień – naderwanie około połowy włókien mięśniowych;
- III stopień – przerwanie ponad połowy włókien mięśniowych;
- IV stopień – całkowite zerwanie mięśnia.
W każdym przypadku dochodzi do śródmiąższowego krwotoku, jednak jego nasilenie zależy od rozległości urazu. W efekcie zaburzona zostaje prawidłowa struktura jednostki mięśniowo-ścięgnistej. Niekiedy jednocześnie rozwija się zespół ciasnoty przedziału powięziowego, czyli stan wynikający ze wzrostu ciśnienia w obrębie uszkodzonego mięśnia. Prowadzi to do bólu i ograniczenia ukrwienia tkanek.
Zobacz również: Mikrouszkodzenia włókien mięśniowych.
Jak dochodzi do naderwania mięśnia?
Głównymi przyczynami naderwania mięśnia są:
- nagłe przeciążenie mięśnia, np. podczas intensywnego treningu, skoku, sprintu lub podnoszenia ciężaru;
- gwałtowny ruch bez rozgrzewki – mięsień nieprzygotowany do wysiłku jest mniej elastyczny i bardziej podatny na uraz;
- powtarzające się mikrourazy, np. podczas pracy fizycznej lub sportów wymagających powtarzalnych ruchów (tenis, bieganie);
- nieprawidłowa technika ruchu – zła postawa ciała, asymetria mięśniowa, brak kontroli nad ruchem;
- zbyt szybki powrót do aktywności po kontuzji – mięsień może być osłabiony i bardziej podatny na uszkodzenie.
Czynnikami zwiększającymi wystąpienie kontuzji są:
- mikrourazy mięśnia spowodowane intensywnym treningiem ekscentrycznym;
- zaburzony balans siły mięśniowej (np. pomiędzy mięśniami prostownikami i mięśniami zginaczami stawu kolanowego);
- brak elastyczności mięśni;
- wadliwa postawa;
- błędy treningowe;
- niedobory pokarmowe i odwodnienie.
Warto zaznaczyć, że do naderwania mięśnia może dojść zarówno podczas aktywności fizycznej, jak i w spoczynku, np. gdy dojdzie do dźwignięcia cięższego przedmiotu (zwłaszcza przez osobę niewytrenowaną, prowadzącą siedzący tryb życia).
Objawy naderwania mięśnia
Objawy naderwania mięśnia pojawiają się nagle i są zazwyczaj bardzo wyraźne. Wśród najczęstszych dolegliwości wymienia się ostry, kłujący ból, obrzęk, ograniczenie ruchomości oraz często siniak lub krwiak w miejscu urazu. Naderwanie to częściowe uszkodzenie włókien mięśniowych, które zwykle występuje podczas intensywnego wysiłku, gwałtownego ruchu lub przeciążenia. W konsekwencji dochodzi do wewnętrznego wysięku oraz miejscowego stanu zapalnego.
Tkanka mięśniowa u osoby zdrowej goi się przeciętnie w ciągu około 8 tygodni, choć proces ten może trwać dłużej u seniorów lub osób z chorobami autoimmunologicznymi. W tym czasie często utrzymuje się uczucie dyskomfortu i tkliwości w miejscu urazu.
Charakterystycznym objawem naderwania mięśnia jest również osłabienie siły mięśniowej oraz nasilenie bólu podczas prób:
- rozciągania uszkodzonego mięśnia;
- jego aktywnego napinania;
- wykonywania ruchu w stawie, którego mięsień jest częścią.
W momencie urazu pacjent może usłyszeć charakterystyczny trzask lub strzał, świadczący o przerwaniu części włókien. Ostateczne rozpoznanie naderwania mięśnia stawia się na podstawie badania USG, wykonywanego przez lekarza ortopedę lub fizjoterapeutę.
Naderwanie mięśnia – leczenie
Leczenie naderwania mięśnia zależy od stopnia urazu. Pierwsza pomoc prezentuje się następująco:
- R – Rest (odpoczynek): unikanie obciążania uszkodzonego mięśnia;
- I – Ice (lód): zimne okłady przez 15–20 minut co kilka godzin;
- C – Compression (ucisk): elastyczny bandaż zmniejsza obrzęk;
- E – Elevation (uniesienie): kończyna powinna znajdować się powyżej poziomu serca.
Po ustąpieniu stanu ostrego warto od razu wdrożyć fizjoterapię. Obejmuje ona delikatny masaż mięśni okolicznych, aby zwiększyć ukrwienie urazowej okolicy i tym samym przyspieszyć jej gojenie, zabiegi fizykalne wspierające regenerację (np. TECAR, laser wysokoenergetyczny, SIS) oraz indywidualnie dobrane ćwiczenia (początkowo jedynie ćwiczenia izometryczne i ćwiczenia podtrzymujące zakres ruchomości w stawie). Niekiedy konieczne jest unieruchomienie stawu lub chodzenie o kulach, aby stwarzać mięśniom warunki do gojenia. Przykładem takiego postępowania jest choćby naderwanie mięśnia brzuchatego łydki.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Brzęk A., Dąbrowska-Galas N., Faltus R., I inni. Fizjoterapia i leczenie w wybranych dysfunkcjach ortopedycznych w obrębie narządu ruchu. Katowice 2023.
- Białoszewski D., Fizjoterapia w ortopedii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
