Mięsień czworogłowy uda

Mięsień czworogłowy uda (łac. musculus quadriceps femoris), jak sama nazwa wskazuje, zbudowany jest z czterech mięśni. Należy on do grupy przedniej mięśni uda.

Mięsień czworogłowy uda – budowa

Na mięsień czworogłowy uda składają się następujące mięśnie:

• mięsień prosty uda (łac. musculus rectus femoris);
• mięsień obszerny boczny (łac. musculus vastus lateralis);
• mięsień obszerny przyśrodkowy (łac. musculus vastus medialis);
• mięsień pośredni (łac. musculus vastus intermedius).

Dodatkowy mięsień, który można uznać za część mięśnia czworogłowego uda to mięsień stawowy kolana (łac. musculus articulalis genus). Jest on elementem mięśnia obszernego pośredniego. W rezultacie mięsień czworogłowy uda stanowi największą, a także najsilniejszą grupę mięśniową naszego ciała.

Należy wiedzieć, że między ścięgnem początkowym mięśnia prostego uda, a panewką kości miednicznej często występuje kaletka maziowa.

Mięsień czworogłowy uda – przyczepy

Przyczep początkowy (pp) poszczególnych składowych mięśnia czworogłowego uda prezentują się następująco:

• mięsień prosty uda (pp): kolec biodrowy przedni dolny (głowa prosta) oraz górna powierzchnia panewki miednicznej (głowa zagięta);
• mięsień obszerny boczny: górna część kresy międzykrętarzowej, boczny brzeg guzowatości pośladkowej i górna część wargi bocznej kresy chropawej kości udowej;
• mięsień obszerny przyśrodkowy: kresa międzykrętarzowa (od przodu i przyśrodkowo), kresa grzebieniowa, warga przyśrodkowa kresy chropawej, kresa nadkłykciowa przyśrodkowa kości udowej;
• mięsień pośredni: przeważnie 2/3 górnej powierzchni przedniej i bocznej kości udowej oraz przyległa przegroda międzymięśniowa;
• mięsień stawowy kolana: poniżej przyczepu mięśnia obszernego przyśrodkowego.

Z kolei przyczepy końcowe (pk) są następujące:

• mięsień prosty uda: przechodzi w ścięgno, które łączy się z przednią powierzchnią rzepki i schodzi z jej wierzchołka, a następnie przyczepia się do guzowatości kości piszczelowej jako więzadło rzepki (łac. ligamentum patellae);
• mięsień obszerny boczny: podstawa i brzeg boczny rzepki (ścięgno mięśnia czworogłowego);
• mięsień obszerny przyśrodkowy: podstawa i brzeg przyśrodkowy rzepki (ścięgno mięśnia czworogłowego);
• mięsień pośredni: głęboka powierzchnia ścięgna mięśnia czworogłowego uda oraz brzeg boczny rzepki;
• mięsień stawowy kolana: kaletka nadrzepkowa.

Mięsień czworogłowy uda – czynność (funkcje)

Mięsień czworogłowy uda oddziałuje zarówno na staw biodrowy (dokładniej dzięki mięśniowi prostemu uda) jak i na staw kolanowy. Jest głównym prostownikiem podudzia, które nie tylko silnie prostuje, ale także pełni rolę stabilizującą dla stawu kolanowego (np. podczas chodu, pochłaniając wstrząs związany z uderzaniem pięty o podłoże). Dodatkowo, wspomaga mięsień biodrowo-lędźwiowy w zgięciu uda w stawie biodrowym.

Unerwienie mięśnia czworogłowego uda

Unerwienie mięśnia pochodzi od nerwu udowego (L2, L3-L4).

Unaczynienie mięśnia czworogłowego uda

Unaczynienie mięśnia pochodzi od tętnicy udowej i jej odgałęzień.

Zobacz również: Mięśnie kończyny dolnej.

Rehabilitacja po mechanicznym przecięciu mięśnia czworogłowego uda

Na poniższym filmie pokazujemy przebieg rehabilitacji na przykładzie pacjenta z naszego Centrum Fizjoterapeuty:

Mięsień czworogłowy uda – masaż funkcyjny

Masaż funkcyjny jest jednym z elementów wchodzących w skład terapii manualnej tkanek miękkich. Jest połączeniem ruchu w stawie wraz z masażem. Powoduje to ugniatanie mięśnia równolegle do przebiegu włókien w trakcie jego rozciągania. Oprócz tego, wykonując masaż funkcyjny mięśnia czworogłowego uda, mobilizowany zostaje również staw kolanowy, na który mięsień ten oddziałuje. Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda masaż funkcyjny mięśnia czworogłowego uda, na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty:

	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...
	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
3. Ignasiak Z., Janusz A., Jarosińska A., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2013.