Kość piszczelowa (łac. tibia) wraz z kością strzałkową wchodzi w skład kośćca goleni. Jest masywną kością długą i tuż po kości udowej uznawana jest za najdłuższą kość szkieletu ludzkiego.
Kość piszczelowa – anatomia
Kość piszczelowa znajduje się po stronie przyśrodkowej goleni. W części proksymalnej (u góry) znacznie grubieje, ponieważ wchodzi w skład stawu kolanowego. Ku dołowi zwęża się, aby następnie ponownie się rozszerzyć. Jak każda kość długa, składa się z trzonu i dwóch końców.
Trzon kości piszczelowej ma 3 brzegi:
- przedni – najbardziej wydatny, rozpoczyna się od guzowatości piszczeli i przebiega w kształcie wydłużonej litery S. W górnej części zaznacza się ostro pod skórą, dlatego upadek na przednią powierzchnię może spowodować przecięcie skóry od wewnątrz;
- boczny – czyli międzykostny, jest cienki i wydatny, szczególnie w części środkowej. Przyczepia się do niego błona międzykostna goleni;
- przyśrodkowy – jest gładki i zaokrąglony.
Dodatkowo wyróżnia się na nim 3 powierzchnie:
- przyśrodkową – nieco poniżej i przyśrodkowo od guzowatości piszczeli pokryta ścięgnami: mięśnia krawieckiego, mięśnia smukłego i mięśnia półścięgnistego. Poza tym cała powierzchnia leży podskórnie i jest bez problemu wyczuwalna;
- boczną – węższą od poprzedniej. Jej górną część tworzy płytki rowek, do którego przyczepia się mięsień piszczelowy przedni. Z kolei dolną część pokrywają ścięgna: mięśnia piszczelowego przedniego, mięśnia prostownika długiego palucha i mięśnia prostownika długiego palców;
- tylną – w górnej części powierzchni tylnej przebiega ku dołowi chropowata kresa mięśnia płaszczkowatego.
Koniec proksymalny (bliższy) kości piszczelowej jest znacznie zgrubiały, a na jego powierzchni znajdują się 2 wklęsłe powierzchnie stawowe górne pokryte chrząstką szklistą. Spoczywają one na dwóch szerokich kłykciach – przyśrodkowym i bocznym. Do pola międzykłykciowego przedniego przyczepia się więzadło krzyżowe przednie, a do tylnego więzadło krzyżowe tylne. W przedłużeniu brzegu przedniego znajduje się guzowatość kości piszczelowej, do której przyczepia się więzadło rzepki.
Koniec dystalny (dalszy) jest mniejszy, można na nim wyróżnić 5 powierzchni. Szczególną uwagę warto zwrócić na powierzchnię dolną, która przedłuża się na powierzchnię przyśrodkową kostki.
Kość piszczelowa – urazy
Częstym zjawiskiem jest ból piszczeli, co zwykle bywa spowodowane źle dobranym obuwiem, brakiem rozgrzewki przed treningiem lub brakiem fazy wychłodzenia tuż po nim. Innymi przyczynami może być bieganie po twardej nawierzchni bądź zła technika biegania.
Kość piszczelowa ze względu na swoje umiejscowienie, budowę oraz pełnioną funkcję bywa narażona na różnego rodzaju urazy i kontuzje.
Shin splints
Shin splints zalicza się do częstych schorzeń osób aktywnych fizycznie, w szczególności trenujących dynamiczne dyscypliny biegowo-skocznościowe.
Obejmuje ból piszczeli biegnący wzdłuż krawędzi goleni wywołany nakładaniem się mikrourazów tkanki mięśniowej. Dodatkowo wiele autorów opisuje chorobę jako zapalenie okostnej, a więc ból samej kości.
Dolegliwości bólowe pojawiają się po pewnym czasie od zakończenia aktywności fizycznej i ustępują po jego zakończeniu. W przypadku zaawansowanej postaci schorzenia nie ustępują one nawet w spoczynku. Początkowo ulgę przynosi schładzanie, rozciąganie i odpoczynek, jednak na dłuższą metę warto zasięgnąć porady wykwalifikowanego fizjoterapeuty lub ortopedy.
Złamania kości piszczelowej
W medycynie wyróżnia się złamania trzonu, nasady bliższej oraz nasady dalszej kości piszczelowej.
Zgodnie z klasyfikacją wg AO ASIF wyróżnia się następujące typy złamań nasady bliższej kości piszczelowej:
- A – zewnątrzstawowe;
- B – częściowo obejmujące powierzchnię stawową;
- C – całkowicie obejmujące powierzchnię stawową.
Złamania tej struktury są częstą konsekwencją urazów mechanicznych. Warunkiem powrotu do pełnej funkcji kończyny jest kompleksowe postępowanie obejmujące procedury chirurgiczne i usprawnianie rehabilitacyjne.
Złamanie trzonu kości piszczelowej zalicza się do najczęstszych złamań w ciele człowieka. Przyczyną może być zarówno bezpośredni uraz, jak i przeciążenie w wyniku zbyt intensywnych treningów.
Z kolei złamanie nasady dalszej (typu Pilon) wynika zwykle z zadziałania siły kompresyjnej w połączeniu z rotacją.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnctwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Czerniak P., Shin splints – niespecyficzny ból piszczeli związany z aktywnością ruchową, Fizjoterapia & Rehabilitacja, 100/2018.