Kości czaszki łączą się ze sobą więzozrostami i kościozrostami, tworząc twardą, wytrzymałą, kostną strukturę, wewnątrz której znajduje się mózgowie oraz narządy zmysłu. Do takich kości zalicza się nieparzyste kości: kość czołowa, kość potyliczna, kość klinowa oraz kość sitowa, a także parzyste: kości skroniowe, kości ciemieniowe. Wskutek różnych wypadków i urazów może dojść do złamań kości czaszki. Każdorazowo taki uraz powinien być zdiagnozowany przez neurologa.
Kości czaszki – anatomia
Wyróżnia się następujące nieparzyste (występujące w liczbie 1) kości czaszki:
- kość czołowa – tworzy przednią część sklepienia czaszki, a więc jak wskazuje nazwa, buduje ludzkie czoło. Składa się z czterech części: nieparzystej części wstępującej, łuski czołowej, dwóch symetrycznych, poziomych części oczodołowych, które tworzą niemal całe sklepienie oczodołów, a także z nieparzystej części nosowej. U człowieka w życiu płodowym i wczesnym dzieciństwie kość czołowa jest parzysta, po czym zarasta się szwem czołowym w jedną strukturę kostną;
- kość potyliczna – tworzy tylną część sklepienia czaszki, a więc tzw. potylicę. Składa się z dwóch części bocznych, łuski potylicznej oraz części podstawnej;
- kość klinowa – tworzy środkową część podstawy czaszki, przy czym jest dobrze wklinowana w sąsiednie struktury kostne. Swoim kształtem przypomina skrzydła motyla;
- kość sitowa – o kształcie lekko sześciennym, ogranicza przedni dół czaszki, oczodół oraz jamę nosową. To właśnie w niej znajduje się opuszka węchowa budująca narząd zmysłu, jakim jest węch.
Dodatkowo do kości czaszki zalicza się parzyste (występujące w liczbie 2) kości:
- kości skroniowe – silnie spneumatyzowane (puste, wypełnione powietrzem), umiejscowione pomiędzy kością potyliczną a kością klinową. Właśnie w nich znaleźć można błędniki kostne. Ponadto uczestniczą w budowie stawów skroniowo-żuchwowych oraz pomagają dźwigać trzewia szyi;
- kości ciemieniowe – budują sklepienie czaszki. Anatomicznie wyróżnia się w nich dwie powierzchnie, cztery brzegi oraz cztery kąty.
Wszystkie kości łącznie tworzą czaszkę.
Połączenia kości czaszki
Kości czaszki łączą się przede wszystkim za pomocą szwów czaszkowych stanowiących nieruchome połączenia kostne występujące w postaci cienkiej warstwy tkanki łącznej. Zaliczamy do nich:
- szew wieńcowy – znajdujący się między kością czołową a kośćmi ciemieniowymi;
- szew strzałkowy – znajdujący się między kośćmi ciemieniowymi;
- szew węgłowy – znajdujący się między kością ciemieniową a kością potyliczną.
W budowie anatomicznej czaszki warto też wyszczególnić staw skroniowo-żuchwowy jako jedyny ruchomy staw w czaszce, łączący kość skroniową z żuchwą. W młodym wieku (np. u noworodków) w czaszce znajdują się ponadto ciemiączka, czyli miejsca, gdzie kości jeszcze się nie zrosły i są połączone tkanką łączną. Wraz z wiekiem jednak zrastają się i przekształcają w wyżej wymienione szwy czaszkowe.
Zobacz więcej na temat: Połączenia kości.
Urazy kości czaszki
Do urazów kości czaszki może dojść zwłaszcza podczas upadków z wysokości, bójek, wypadków komunikacyjnych czy uprawiania sportów, szczególnie sportów ekstremalnych. Najczęściej są to złamania i pęknięcia kości czaszki, które niemal zawsze leczy się zachowawczo – uważając na siebie i tworząc kościom dobre warunki do zrastania się. Jednak każdorazowo uraz powinien być obserwowano przez 48 godzin. W razie wystąpienia jakichkolwiek nietypowych objawów należy jak najszybciej udać się na Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR). Zalicza się do nich takie jak m.in.:
- zawroty głowy;
- nudności i wymioty;
- omdlenia;
- osłabienia;
- mroczki przed oczami;
- utraty przytomności;
- bóle głowy).
Zobacz również: Uraz głowy.
Na SOR wykonane zostaną bardziej szczegółowe badania obrazowe (rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa) celem wykluczenia lub potwierdzenia urazów mózgu. Diagnostyką i leczeniem urazów mózgowia i kości czaszki powinien zajmować się neurolog.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
- Kubik A., Hładki W., Lordkowski J., Obrażenia czaszkowo-mózgowe. Diagnostyka różnicowa i postępowanie ratownika medycznego, Ostry Dyżur, 2/2017.
