Zawroty głowy można z powodzeniem leczyć fizjoterapią, która wciąż jest niedocenianą metodą. Najbardziej popularna w dalszym ciągu jest farmakoterapia oraz fitoterapia. Zgodnie z definicją, zawroty głowy to subiektywne odczucia, halucynacje ruchu wirowego, które w czasie napadu podlegają otoczenie chorego lub jego ciało.
Zawroty głowy – przyczyny
Zawroty głowy mogą być pochodzenia obwodowego, ośrodkowego lub mieszanego. Ich leczenie opiera się na 3 podstawowych krokach diagnostycznych:
- wyselekcjonowanie chorych wymagających leczenia i opieki w trybie doraźnym;
- zidentyfikowanie, czy uszkodzenie jest pochodzenia obwodowego czy ośrodkowego;
- próba identyfikacji patologii oraz wybór optymalnego sposobu postępowania leczniczego.
Przyczyna zawrotów głowy wiąże się z rodzajem uszkodzenia. W przypadku zawrotów pochodzenia ośrodkowego, do przyczyn można zaliczyć:
- dziedziczne schorzenia tkanki mózgowej;
- urazy czaszki, mózgu i szyi;
- choroby zapalne opon mózgowych i szyi;
- guzy w obrębie ośrodkowego układu nerwowego;
- zaburzenia krążenia w ośrodkowej części układu nerwowego;
- schorzenia demielinizacyjne tkanki mózgowej;
- schorzenia ogólnoustrojowe z objawami ze strony OUN.
W przypadku zawrotów głowy pochodzenia obwodowego, do najbardziej prawdopodobnych przyczyn zaliczamy:
- schorzenia wrodzone lub uraz okołoporodowy;
- urazy ucha wewnętrznego;
- choroby zapalne ucha wewnętrznego;
- nowotwory w obrębie ucha wewnętrznego;
- zaburzenia krążenia w uchu wewnętrznym;
- choroby ucha wewnętrznego o nieustalonej etiologii lub schorzenia ogólnoustrojowe uszkadzające jego struktury.
Zawroty głowy – fizjoterapia
Rehabilitacja ruchowa (kinezyterapia) jest właściwym postępowaniem w przypadku leczenia każdego rodzaju zawrotów głowy. Należy ją zastosować po ustąpieniu ostrej fazy objawów. Fazę ostrą leczy się objawowo środkami przeciwwymiotnymi, przeciwhistaminowymi oraz anksjolitycznymi. Kinezyterapia nie zawsze jest dobrze przyjęta przez pacjentów, ponieważ początkowo może nasilać niektóre z objawów.
Wskazaniami do kinezyterapii w zawrotach głowy są przede wszystkim:
- jednostronne całkowite lub częściowe uszkodzenie przedsionka;
- napadowy położeniowy zawrót głowy (wynikający z uszkodzenia narządu otolitowego);
- zawroty głowy prowokowane ruchem lub zmianą położenia (bez cech uszkodzenia obwodowej części narządu przedsionkowego);
- obustronne uszkodzenie przedsionków;
- zawroty głowy oraz zaburzenia równowagi wynikające z podeszłego wieku.
Dobór ćwiczeń jest ściśle uzależniony od źródła zawrotów głowy. Jeśli przyczyna jest pochodzenia obwodowego stosuje się ćwiczenia habituacyjne i koordynujące postawę ciała. Usprawniają one kompensację, czyli wyrównanie istniejącego deficytu oraz przywrócenie prawidłowych funkcji odruchowych, zależnych od narządu przedsionkowego. W zawrotach głowy pochodzenia ośrodkowego celem ćwiczeń jest zastąpienie wyłączonej automatycznej kontroli ruchu i postawy kontrolą świadomą – wywieraną przede wszystkim przez propriocepcję i wzrok.
Zobacz również: Propriocepcja – dlaczego jest tak ważna?
Kinezyterapii zwykle nie zaleca się osobom, u których zawroty głowy pojawiają się spontanicznie lub kiedy nie są efektem zmiany położenia ciała. Podstawą leczenia jest aktywność ruchowa, jednakże można ją dopełnić odpowiednio dobranymi zabiegami fizykalnymi.
Łagodne napadowe położeniowe zawroty głowy
W tego typu dolegliwościach leczenie farmakologiczne zwykle jest mało skuteczne. Uznaje się, że najskuteczniejsze są 3 techniki rehabilitacyjne (repozycyjne):
- ćwiczenia odczulające według Brandta i Daroffa;
- manewr uwalniający według Semonta;
- repozycja otolitów według Epleya.
Ćwiczenia odczulające
Polegają na wielokrotnych i naprzemiennych ruchach głowy i tułowia. Podczas ich wykonywania należy zmieniać ułożenie ciała z pozycji siedzącej do leżącej, w stronę zajętego ucha, z twarzą odwróconą do góry i w stronę przeciwną oraz w kierunku ucha zdrowego z twarzą do dołu.
Manewr uwalniający Semonta
Wykonuje się go podnosząc głowę pacjenta szybkim ruchem z pozycji siedzącej do leżącej, w stronę zajętego ucha, z twarzą odchyloną do góry o 45 stopni. Po upływie 3 minut głowa jest przenoszona na stronę przeciwną. Po upływie kolejnych 3 minut następuje powrót do pozycji siedzącej.
Manewr repozycyjny Epleya
Jest najczęściej wykonywany, ponieważ uznaje się go za najbardziej skuteczny w leczeniu łagodnych zawrotów głowy. Głowę chorego ustawia się w standardowej pozycji z lekkim odchyleniem i skrętem o 45 stopni. Ruch ten wywołuje łagodne zawroty głowy. Następnie wykonuje się ruch rotacji o 90 stopni w stronę przeciwnego ucha, raz w jedną a raz w drugą stronę.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Janczewski G., Chory z zawrotami głowy i zaburzeniami równowagi, Magazyn Otorynolaryngologiczny, sierpień 2006.
- Kwolek A., Rehabilitacja Medyczna. Tom II, Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013.
- Narożny W., Kocić I., Współczesna terapia zawrotów głowy i zaburzeń równowagi, Otorynolaryngologia, 2/2016.
