Naderwane ścięgno Achillesa

Naderwane ścięgno Achillesa to dość poważny uraz ortopedyczny, do którego dochodzi w momencie, w którym na wspomniane ścięgno zadziała bardzo duża lub nagła siła. W jej konsekwencji może dojść zarówno do naderwania części włókien ścięgnistych, jak i do całkowitego zerwania ścięgna Achillesa. W obu przypadkach konieczna jest wizyta u ortopedy oraz leczenie fizjoterapeutyczne.

Naderwane ścięgno Achillesa – przyczyny

Główną przyczyną naderwania ścięgna Achillesa jest nagły, intensywny wysiłek fizyczny angażujący właśnie kończyny dolne. Skoki, sprinty, gwałtowne zmiany kierunku ruchu, w szczególności podczas treningów, na których rozgrzewka była słaba lub krótka, a także gdy nie było jej wcale, są dość dużym zagrożeniem. Dotyczy to także osób, które mają wieloletnie doświadczenie w sporcie. Jednak częściej naderwane ścięgno Achillesa dotyczy osób rekreacyjnie uprawiających sport (tak zwani „weekendowi sportowcy”).

Do naderwania ścięgna Achillesa może też dojść w mechanizmie powtarzających się obciążeń, które prowadzą do mikrouszkodzeń i osłabienia struktury ścięgna. Ma to miejsce właśnie u sportowców i osób aktywnych fizycznie, a także u niektórych pracowników fizycznych. Pozostałe czynniki ryzyka omawianej kontuzji to:

• zmiany zwyrodnieniowe;
• starzenie się organizmu;
• wady biomechaniczne w obrębie kończyn dolnych (np. stopa szpotawa, płaskostopie, nieprawidłowy chód);
• przyjmowanie niektórych leków, które osłabiają struktury ścięgniste (np. glikokortykoidy czy niektóre antybiotyki).

W kontekście leków szczególnym zagrożeniem są iniekcje sterydowe bezpośrednio do ścięgna Achillesa.

Naderwane ścięgno Achillesa – objawy

Charakterystyczne objawy pojawiające się w przebiegu naderwania ścięgna Achillesa to przede wszystkim:

• nagły, ostry ból w dolnej części łydki lub nad piętą, co bywa poprzedzone uczuciem kłucia tej okolicy;
• utrata siły w kończynie dolnej – trudność lub niemożność stania na palcach;
• uczucie zerwania lub przeskoczenia w tylnej części nogi;
• obrzęk i zasinienie w okolicy ścięgna Achillesa;
• zaburzenia chodu – stopa „opada”, chód staje się niepewny;
• brak zgięcia stopy przy ucisku łydki, tzw. test Thompsona wychodzi wówczas dodatnio;
• wyczuwalna przerwa w ciągłości ścięgna – przy dotyku może być wyczuwalne wgłębienie.

Wskazane objawy mogą różnić się swoim natężeniem. Wiele zależy od tego, jak dużo włókien ścięgnistych uległo uszkodzeniu. Podejrzewając taki uraz, nie powinno się zbędnie obciążać kończyny – konieczna jest szybka konsultacja ortopedyczna i wykonanie badań obrazowych.

Zobacz również: Protokół Alfredsona.

Diagnostyka naderwanego ścięgna Achillesa

Jeśli na podstawie wywiadu z pacjentem i wstępnego badania funkcjonalnego (zakres ruchomości, siła mięśniowa, tkliwość ścięgna Achillesa) istnieje realne podejrzenie uszkodzenia tej struktury, zleca się pacjentowi badania obrazowe. Złotym standardem w tym przypadku jest USG ścięgna Achillesa ze względu na dostępność, cenę i nieinwazyjność. Jednak coraz powszechniej uznaje się, że każdy taki uraz wymaga potwierdzenia rezonansem magnetycznym lub tomografią komputerową. Mimo tego w większości przypadków USG jest wystarczające do potwierdzenia diagnozy.

Naderwane ścięgno Achillesa – leczenie

Leczenie uszkodzonego ścięgna Achillesa obejmuje odtworzenie funkcji ścięgna utraconych podczas urazu w oparciu o metody nieoperacyjne lub operacyjne. W obu przypadkach istotnym czynnikiem, który w dużej mierze decyduje o wynikach leczenia, jest czas od wystąpienia urazu. Zakłada się, że leczenie powinno być rozpoczęte w czasie nieprzekraczającym 72 godzin od zdarzenia. Leczenie nieoperacyjne polega na unieruchomieniu stawu skokowego na okres kilku tygodni w zgięciu podeszwowym stopy, zaś celem operacyjnego jest zszycie przerwanych struktur i następcze unieruchomienie stopy. W obu przypadkach wymagana jest właściwie prowadzona fizjoterapia, aby pacjent mógł jak najszybciej wrócić do pełnej sprawności.

Rehabilitacja po zerwaniu ścięgna Achillesa

Na poniższym filmie przedstawiamy przebieg rehabilitacji pacjenta po całkowitym zerwaniu ścięgna Achillesa, który przeszedł leczenie operacyjne. Materiał wideo pozwala zobaczyć, jak wygląda proces powrotu do pełnej sprawności. W rehabilitacji po tego typu urazach wykorzystuje się ćwiczenia poprawiające zakresy ruchu i kontrolę motoryczną, wzmacniające mięśnie łydki i stabilizację stawu skokowego, a także bardziej zaawansowane formy treningu funkcjonalnego. W trakcie terapii zastosowano różne metody wspomagające regenerację, m.in. terapia manualna, masaż funkcyjny, flossing, jak również zabiegi z zakresu fizykoterapii (m.in. laseroterapia, fonoforeza). Rehabilitację uzupełniono o kinesiotaping oraz indywidualnie dobrane ćwiczenia, które wspierały odbudowę siły i poprawę stabilizacji całej kończyny dolnej.

Tego typu dokumentacja ma na celu przybliżenie pacjentom, jak ważna jest systematyczna i prawidłowo prowadzona rehabilitacja w procesie leczenia. Dzięki niej można nie tylko odzyskać sprawność ruchową, ale także zmniejszyć ryzyko ponownych urazów i powikłań w przyszłości.

	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Strojek K., Piekorz Z., Kaźmierczak U., Strączyńska A., Zukow W., Etiologia i patomechanizm uszkodzenia ścięgna Achillesa, Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(11):147-160.
2. Pogorzała A., Wysokińska K., Zerwanie ścięgna Achillesa – przyczyny, objawy kliniczne, metody leczenia i profilaktyka zapobiegająca urazom, 6/2020.