Stłuczenie kolana to bardzo częsty uraz ortopedyczny, do którego może dojść w każdym wieku na drodze mechanizmu bezpośredniego. Innymi słowy, jest to kontuzja, która powstaje najczęściej w momencie upadku na kolano bądź bezpośredniego uderzenia się w kolano. Leczy się ją domowymi metodami, chyba że stłuczeniu kolana towarzyszą inne kontuzje, np. skręcenie kolana, w przebiegu którego doszło do uszkodzenia łąkotki. Wówczas konieczne jest badanie obrazowe i profesjonalna terapia (leczenie chirurgiczne i fizjoterapeutyczne).
Stłuczenie kolana – przyczyny
Stłuczenie kolana to jeden z najczęstszych urazów mechanicznych, który może przytrafić się każdemu – zarówno dzieciom podczas zabawy, jak i dorosłym w wyniku upadku, uderzenia o twardy przedmiot czy kontuzji sportowej. W jego przebiegu dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych i tkanek miękkich (skóry, mięśni, więzadeł), ale bez naruszenia struktury kostnej. Stłuczenia kolan są bardzo częste podczas wypadków komunikacyjnych, rowerowych, na rolkach, a także w trakcie uprawiania sportów ekstremalnych i kontaktowych (np. sporty motocyklowe, zespołowe).
Na tego rodzaju kontuzje bardzo mocno narażone są dzieci, ponieważ w trakcie zabaw z reguły nie zachowują należytej ostrożności, co oczywiście jest całkowicie normalne dla tego wieku. Rodzice powinni jednak liczyć się z taką ewentualnością i zawsze w domu powinni mieć dobrze wyposażoną apteczkę pierwszej pomocy. Inną grupą pacjentów szczególnie narażonych na stłuczenia kolana są osoby aktywne fizycznie, zwłaszcza sportowcy, a także osoby starsze w związku z zaburzeniami równowagi.
Stłuczenie kolana – objawy
Charakterystyczne objawy stłuczenia kolana to przede wszystkim:
- dolegliwości bólowe nasilające się w trakcie ruchu lub podczas dotyku;
- obrzęk i opuchlizna;
- siniaki (krwiaki podskórne);
- sztywność stawu i ograniczenie ruchomości;
- czasem uczucie ciepła lub pulsowania w miejscu urazu.
Jeśli jest to izolowane stłuczenie kolana, objawy ustępują zwykle w ciągu kilku dni lub tygodni. Chyba że jednocześnie dojdzie do skręcenia stawu kolanowego, uszkodzenia łąkotek bądź zerwania / naderwania więzadeł (najczęściej więzadła krzyżowego przedniego – ACL). Wówczas objawy utrzymują się dłużej, mogą obejmować też niestabilność kolana, silne bóle o charakterze kłującym, uciekanie kolana, blokowanie kolana. Takie objawy zawsze są wskazaniem do konsultacji ortopedycznej po urazie kolana.
Stłuczenie kolana – diagnostyka
Przy zwykłym stłuczeniu kolana nie jest wymagana szczegółowa diagnostyka. Sprawdza się jedynie zakres ruchomości w stawie kolanowym oraz ocenia intensywność i rodzaj ewentualnie występujących u pacjenta dolegliwości.
Jeśli jednak objawy nie ustępują lub są niepokojące, lekarz ortopeda może zlecić bardziej szczegółowe badania, aby wykluczyć poważniejsze kontuzje wspomniane powyżej. Takimi badaniami z wyboru są USG oraz rezonans magnetyczny stawu kolanowego. Warto podkreślić, że RTG może zostać wykonane, jednak nie jest ono złotym standardem diagnostycznym w tego typu urazach. Wszystko przez to, że w kolanie najczęściej uszkadza się aparat łąkotkowo-więzadłowy, który na zdjęciu RTG pozostaje niewidoczny. Widać na nim jedynie dokładnie tkankę kostną, co pozwala wykluczyć lub potwierdzić złamania kości.
Zgłaszając się do gabinetu fizjoterapeuty (po dokładnym wywiadzie) wykonywane są podstawowe testy funkcjonalne. Mogą one wstępnie wskazać, które struktury uległy uszkodzeniu, co ułatwia postawienie diagnozy i (w razie potrzeby) skierowanie pacjenta na badania obrazowe. Przykładem takiego badania jest test Apleya, przedstawiony poniżej:
Stłuczenie kolana – leczenie
Stłuczenie kolana to uraz tkanek miękkich, który zazwyczaj nie wymaga interwencji chirurgicznej, ale może powodować silny ból i ograniczenie ruchomości. Dlatego też warto podjąć proste działania domowe, aby jak najszybciej wrócić do pełnej i bezbólowej sprawności. Podstawowy schemat postępowania RICE prezentuje się następująco:
- R – Rest (odpoczynek): ograniczenie aktywności fizycznej, choć zaleca się wdrożenie kontrolowanych ćwiczeń izometrycznych i ćwiczeń czynnych, dobranych indywidualnie do stanu pacjenta;
- I – Ice (chłodzenie): zimne okłady przez 15-20 minut co kilka godzin;
- C – Compression (ucisk): bandaż elastyczny zmniejsza obrzęk;
- E – Elevation (uniesienie): trzymanie kończyny dolnej powyżej poziomu serca kilka razy dziennie po 10-15 minut, aby drenować obrzęk do węzłów chłonnych okolicy miednicy.
Uzupełniająco można stosować leki przeciwbólowe i przeciwzapalne: np. ibuprofen, diklofenak, a także maści chłodzące lub przeciwobrzękowe dostępne bez recepty w każdej aptece. Jeśli ból nie ustępuje po kilku dniach, nasila się lub pojawiają się niepokojące, dość nietypowe objawy dla zwykłego stłuczenia, zaleca się kontakt ze specjalistą. Diagnostyką i leczeniem urazów stawu kolanowego zajmuje się lekarz ortopeda we współpracy z fizjoterapeutą.
Suplementacja
Odpowiednio dobrana suplementacja może skrócić proces gojenia się po stłuczeniu kolana. Szczególnie korzystne są preparaty zawierające kolagen, który wspomaga odbudowę tkanki łącznej. Dodatkowo, zaleca się kwas hialuronowy, poprawiający elastyczność i nawilżenie stawów. Niezbędna jest również witamina C, dzięki której dochodzi do syntezy kolagenu. Wspomaga też gojenie tkanek i działa antyoksydacyjnie. Z kolei kwasy Omega 3 pomagają zmniejszyć stan zapalny. Włączenie takich suplementów może przyspieszyć regenerację i zmniejszyć dyskomfort w trakcie rekonwalescencji.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Trzaska T., Najczęstsze urazy stawu kolanowego, Medical Tribune Polska, 9/2014.
- Gaździk T., Ortopedia i traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
