Szukaj

Więzadło krzyżowe przednie (ACL)

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Więzadło krzyżowe przednie (w skrócie ACL, łac. ligamentum cruciatum anterius) położone jest między warstwą włóknista, a warstwą maziową torebki stawu kolanowego. Jest dłuższe od więzadła krzyżowego tylnego, które z kolei jest silniejsze. Funkcją więzadła krzyżowego przedniego jest stabilizacja stawu kolanowego, szczególnie w pozycjach zgięciowych. Stanowi ono pewnego rodzaju połączenie między kością udową a kością piszczelową.

Więzadło krzyżowe przednie

ACL – anatomia

Średnia długość więzadła krzyżowego przedniego wynosi 31 mm, a szerokość 11 mm. Rozpoczyna się szerokim pasmem na powierzchni wewnętrznej kłykcia bocznego kości udowej w pobliżu jego brzegu tylnego i biegnie ku dołowi, przodowi i do środka przyczepiając się na polu międzykłykciowym przednim kości piszczelowej.

Więzadła krzyżowe zawierają bardzo dużo proprioreceptorów, które określają położenie stawu w przestrzeni (kinestezja) i wpływają na regulację napięcia mięśni agonistycznych i mięśni antagonistycznych w czasie ruchów stawu. ACL zawiera wiele mechanoreceptorów (receptory osłonek nerwowych nerwów wewnątrzwięzadłowych), które dają „uwrażliwienie” więzadła na wszelkie zagrożenia związane z ruchami stawu (np. przyśpieszenia).

Unaczynienie i unerwienie więzadła krzyżowego przedniego

Więzadło ACL odżywiane jest przez tętnicę środkową kolana oraz tętnice dolne kolana. Tak dobre unaczynienie jest powodem krwawień do stawu, które towarzyszy aż około 80% uszkodzeń więzadła krzyżowego przedniego. Jest to jeden z najczęstszych objawów dysfunkcji więzadła.

ACL unerwia tylny nerw stawowy będący gałęzią nerwu piszczelowego. Posiada kilka rodzajów receptorów, do których zaliczamy:

  • ciałka Ruffiniego – informują o ustawieniu stawu oraz ruchach kończyny;
  • ciałka Paciniego – aktywne podczas ruchu o zmiennej prędkości;
  • wolne zakończenia nerwowe – receptory bólowe;
  • ciałka Golgiego – największe mechanoreceptory stawu kolanowego.

Więzadło krzyżowe przednie – wytrzymałość

Wytrzymałość ACL wynosi średnio 2160 N. Przypuszczalne obciążenie ACL podczas wykonywania codziennych czynności (np. wstawanie z krzesła, wchodzenie, schodzenie po schodach itp.) to około 450 N.

Przy wyproście w stawie kolanowym następuje większe obciążenie (napięcie) ACL (w ostatnich 10 stopniach). Również przeprost oraz rotacja wewnętrzna wywołują wzmożone napięcie ACL.

  • Obrót goleni do wewnątrz – więzadła owijają się dookoła siebie, hamując ten ruch.
  • Obrót goleni na zewnątrz – więzadła odwijają się i nie są napięte.

Brak ACL wyzwala nieprawidłową, nadmierną aktywność mięśni kulszowo-goleniowych.

ACL – testy funkcjonalne

Niestabilność kolana z powodu uszkodzenia ACL można zdiagnozować za pomocą testu Lachmana. Polega on na podciąganiu podudzia do przodu, podczas gdy znajduje się on w pozycji leżącej na plecach. Badana kończyna dolna powinna być zgięta w stawie kolanowym do 30 stopni.

Podobnym testem jest test szuflady przedniej. Pacjent znajduje się w pozycji leżenia tyłem przy kończynie dolnej zgiętej do 90 stopni w stawie kolanowym. Badający stara się wysunąć podudzie przy odpowiedniej stabilizacji uda. Jeśli podudzie przesunie się w znacznym stopniu w stosunku do podudzia można podejrzewać zerwanie ACL, ponieważ więzadło odpowiada za mocną stabilizację. Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda dodatni test szuflady przedniej na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty:

Patronite
Patronite

Ostatnim ważnym testem służącym ocenie stanu więzadła krzyżowego przedniego jest pivot test. Jest on wykonywany w leżeniu tyłem. Fizjoterapeuta jedną ręką koślawi staw kolanowy i wywiera nacisk osiowy na kończynę, natomiast drugą ręką rotuje wewnętrznie goleń.

Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego

Wyróżnia się 2 główne mechanizmy uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego:

  • mechanizm rotacyjny;
  • mechanizm przeprostny.

Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego

Mechanizm rotacyjny następuje przy ustalonej stopie, podczas gdy ma miejsce nagły skręt ciała – zwłaszcza przy zgiętym kolanie. Taka sytuacja powoduje nadmierne napięcie więzadła oraz w efekcie jego uszkodzenie. Przykładem są kontuzje narciarskie, gdy stopa unieruchomiona jest w bucie narciarskim. Mechanizm przeprostny obejmuje uderzenie w kość piszczelową przy wyprostowanym kolanie.

Zobacz również: Urazy kolana na nartach.

Do rzadziej spotykanych mechanizmów uszkodzenia należą mechanizmy zgięciowe, przewlekłe i deceleracyjne.

Rehabilitacja po rekonstrukcji ACL

Rehabilitacja po rekonstrukcji ACL jest najważniejszym elementem w powrocie do zdrowia. Zawsze powinna być dobierana indywidualnie do pacjenta. Poniższy film przedstawia przykład rehabilitacji pacjenta z naszego Centrum Fizjoterapeuty, który przeszedł zabieg rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego:



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
  2. Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Materiały znajdujące się na Portalu Fizjoterapeuty są chronione prawem autorskim. Zabrania się kopiowania w jakiejkolwiek formie bez uprzedniej zgody autora.