Szukaj
Szukaj

Więzadło krzyżowe przednie (ACL)

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Więzadło krzyżowe przednie (w skrócie ACL, łac. ligamentum cruciatum anterius) położone jest między warstwą włóknista, a warstwą maziową torebki stawu kolanowego. Jest dłuższe od więzadła krzyżowego tylnego, które z kolei jest silniejsze. Funkcją więzadła krzyżowego przedniego jest stabilizacja stawu kolanowego, szczególnie w pozycjach zgięciowych. Stanowi ono pewnego rodzaju połączenie między kością udową a kością piszczelową.

Więzadło krzyżowe przednie

ACL – anatomia

Średnia długość więzadła krzyżowego przedniego wynosi 31 mm, a szerokość 11 mm. Rozpoczyna się szerokim pasmem na powierzchni wewnętrznej kłykcia bocznego kości udowej w pobliżu jego brzegu tylnego i biegnie ku dołowi, przodowi i do środka przyczepiając się na polu międzykłykciowym przednim kości piszczelowej.

Więzadła krzyżowe zawierają bardzo dużo proprioreceptorów, które określają położenie stawu w przestrzeni (kinestezja) i wpływają na regulację napięcia mięśni agonistycznych i mięśni antagonistycznych w czasie ruchów stawu. ACL zawiera wiele mechanoreceptorów (receptory osłonek nerwowych nerwów wewnątrzwięzadłowych), które dają „uwrażliwienie” więzadła na wszelkie zagrożenia związane z ruchami stawu (np. przyśpieszenia).

Unaczynienie i unerwienie więzadła krzyżowego przedniego

Więzadło ACL odżywiane jest przez tętnicę środkową kolana oraz tętnice dolne kolana. Tak dobre unaczynienie jest powodem krwawień do stawu, które towarzyszy aż około 80% uszkodzeń więzadła krzyżowego przedniego. Jest to jeden z najczęstszych objawów dysfunkcji więzadła.

ACL unerwia tylny nerw stawowy będący gałęzią nerwu piszczelowego. Posiada kilka rodzajów receptorów, do których zaliczamy:

  • ciałka Ruffiniego – informują o ustawieniu stawu oraz ruchach kończyny;
  • ciałka Paciniego – aktywne podczas ruchu o zmiennej prędkości;
  • wolne zakończenia nerwowe – receptory bólowe;
  • ciałka Golgiego – największe mechanoreceptory stawu kolanowego.

Więzadło krzyżowe przednie – wytrzymałość

Wytrzymałość ACL wynosi średnio 2160 N. Przypuszczalne obciążenie ACL podczas wykonywania codziennych czynności (np. wstawanie z krzesła, wchodzenie, schodzenie po schodach itp.) to około 450 N.

Przy wyproście w stawie kolanowym następuje większe obciążenie (napięcie) ACL (w ostatnich 10 stopniach). Również przeprost oraz rotacja wewnętrzna wywołują wzmożone napięcie ACL.

  • Obrót goleni do wewnątrz – więzadła owijają się dookoła siebie, hamując ten ruch.
  • Obrót goleni na zewnątrz – więzadła odwijają się i nie są napięte.

Brak ACL wyzwala nieprawidłową, nadmierną aktywność mięśni kulszowo-goleniowych.

ACL – testy funkcjonalne

Niestabilność kolana z powodu uszkodzenia ACL można zdiagnozować za pomocą testu Lachmana. Polega on na podciąganiu podudzia do przodu, podczas gdy znajduje się on w pozycji leżącej na plecach. Badana kończyna dolna powinna być zgięta w stawie kolanowym do 30 stopni.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Podobnym testem jest test szuflady przedniej. Pacjent znajduje się w pozycji leżenia tyłem przy kończynie dolnej zgiętej do 90 stopni w stawie kolanowym. Badający stara się wysunąć podudzie przy odpowiedniej stabilizacji uda. Jeśli podudzie przesunie się w znacznym stopniu w stosunku do podudzia można podejrzewać zerwanie ACL, ponieważ więzadło odpowiada za mocną stabilizację. Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda dodatni test szuflady przedniej na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty:

Ostatnim ważnym testem służącym ocenie stanu więzadła krzyżowego przedniego jest pivot test. Jest on wykonywany w leżeniu tyłem. Fizjoterapeuta jedną ręką koślawi staw kolanowy i wywiera nacisk osiowy na kończynę, natomiast drugą ręką rotuje wewnętrznie goleń.

Uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego

Wyróżnia się 2 główne mechanizmy uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego:

  • mechanizm rotacyjny;
  • mechanizm przeprostny.

Mechanizm rotacyjny następuje przy ustalonej stopie, podczas gdy ma miejsce nagły skręt ciała – zwłaszcza przy zgiętym kolanie. Taka sytuacja powoduje nadmierne napięcie więzadła oraz w efekcie jego uszkodzenie. Przykładem są kontuzje narciarskie, gdy stopa unieruchomiona jest w bucie narciarskim. Mechanizm przeprostny obejmuje uderzenie w kość piszczelową przy wyprostowanym kolanie.

Zobacz również: Urazy kolana na nartach.

Do rzadziej spotykanych mechanizmów uszkodzenia należą mechanizmy zgięciowe, przewlekłe i deceleracyjne.

Rehabilitacja po rekonstrukcji ACL

Rehabilitacja po rekonstrukcji ACL jest najważniejszym elementem w powrocie do zdrowia. Zawsze powinna być dobierana indywidualnie do pacjenta. Poniższy film przedstawia przykład rehabilitacji pacjenta z naszego Centrum Fizjoterapeuty, który przeszedł zabieg rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego:



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *