Propulsja jest jedną z faz prawidłowego chodu u człowieka. Dotyczy momentu przetaczania stopy i trwa jedynie chwilę, lecz mimo tego zaburzenia w jej obrębie są bardzo częste np. u pacjentów pooperacyjnych. Przyczyn zaburzenia chodu może być wiele, jednak zawsze warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który przeprowadzi proces reedukacji chodu.
Fazy chodu
Chód człowieka można podzielić na cykle, które są odległością pomiędzy kolejnymi punktami pierwszego kontaktu stopy z podłożem po tej samej stronie. Wyróżnia się przy tym dwie fazy chodu:
- podporu;
- wykroku.
Charakterystyczne jest to, że podczas chodu jedna stopa stale utrzymuje kontakt z podłożem. Faza podporu rozpoczyna się w momencie kontaktu pięty z podłożem i kończy wówczas, gdy palce odrywają się od podłoża. Trwa około 60% całego cyklu chodu. W jej przebiegu wyróżnia się:
- I – kontakt pięty z podłożem;
- II – amortyzację, podczas której stopa układa się płasko na podłożu;
- III – środkową fazę podparcia, w której staw skokowy rozpoczyna wykonywanie ruchu kołyskowego;
- IV – okres podwójnego podporu, w przebiegu którego ciężar ciała jest przenoszony z jednej kończyny na drugą, natomiast koniec tej fazy charakteryzuje się brakiem zgięcia w stawie biodrowym.
Natomiast faza przenoszenia trwa około 40% cyklu chodu i dzieli się ją biomechanicznie na trzy fazy:
- I – faza oderwania palców;
- II – środkowa faza przenoszenia, w której jedna z kończyn przechodzi pod tułowiem, gdzie kość piszczelowa znajduje się w pozycji prostopadłej do podłoża;
- III – końcowa faza przenoszenia, w przebiegu której występuje spowolnienie ruchu w celu przygotowania do zetknięcia z podłożem i rozpoczęcia kolejnego, nowego cyklu.
Fazy chodu u każdego człowieka wyglądają tak samo, następują kolejno po sobie i powinny spełniać wszystkie warunki, aby chód można było nazwać prawidłowym. Jednak pomimo tego każda osoba porusza się podczas chodu nieco inaczej. Dlatego nierzadko możemy domyśleć się, kto idzie np. nocą, gdy nie widzimy jeszcze twarzy osoby lub słyszymy wyłącznie jej kroki.
Zobacz również: Wyznaczniki chodu.
Propulsja
Propulsja jest jedną z faz chodu, a dokładniej momentem, który ma miejsce tuż przed oderwaniem stopy od podłoża. Można określić ją jako przetaczanie stopy. Jest niezbędna do tego, aby ciało mogło poruszać się do przodu, zachowując prawidłowość chodu. W jej trakcie mięśnie łydki, w szczególności mięsień brzuchaty łydki, pracują intensywnie, umożliwiając dynamiczne odbicie i płynne przejście do fazy przenoszenia.
Do zaburzeń propulsji może dojść wskutek uszkodzeń i zaburzeń czynności mięśni tylnej grupy podudzia, zwłaszcza wspomnianego mięśnia brzuchatego łydki, uszkodzeń ścięgna Achillesa czy wad postawy w obrębie stóp (np. stopa płasko-koślawa). Zaburzenie propulsji zawsze negatywnie rzutuje również na pozostałe fazy chodu, upośledzając je.
Reedukacja propulsji
Reedukacja propulsji powinna dotyczyć tak naprawdę reedukacji całego chodu. Tym zajmuje się fizjoterapeuta pracujący z przypadkami ortopedycznymi, pediatrycznymi bądź z wadami postawy. Jest to jednak podstawowa wiedza z zakresu fizjoterapii, zatem każdy angażujący się w swoją pracę specjalista będzie w stanie zająć się profesjonalną reedukacją chodu. Taka nauka obejmuje podzielenie chodu na części, które są wykorzystywane w indywidualnie dobranych ćwiczeniach. Początkowo pacjent uczy się chodu podzielonego na takie etapy, po czym łączy je w całość. Uzupełnieniem terapii może być praca manualna z kończyną dolną.
Dodatkowo należy zadbać o leczenie przyczynowe zaburzeń chodu. Jeśli ma to związek z wadami postawy, koniecznie należy rozpocząć ich terapię w gabinecie fizjoterapeuty. Z kolei jeśli przyczyną jest naderwanie ścięgna Achillesa, najczęściej stosuje się ortezę unieruchamiającą na jakiś czas, wspierając gojenie się ścięgna zabiegami fizykalnymi i terapią manualną dalej zlokalizowanych części kończyny dolnej. Całkowite zerwanie jest wskazaniem do operacji.
Polecane produkty:
![]() |
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
![]() |
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Głowiwński S., Analiza biomechaniczna chodu prawidłowego, Technika Transportu Szynowego, 10/2013.
- Zembaty A., Kinezyterapia, Wydawnictwo Kasper Sp. z o.o., Kraków 2003.