Kość udowa (łac. femur) należy do najsilniejszych i najdłuższych kości w szkielecie człowieka. Jej lokalizacja w pionowej postawie ciała jest nieco skośna, ponieważ górne końce obu kości są od siebie bardziej oddalone niż dolne.
Kość udowa – budowa
Kość udowa zbudowana jest z dwóch końców (nasady dalszej i bliższej) oraz trzonu zawartego między końcami. Końce kości tworzy istota gąbczasta otoczona warstwą istoty zbitej. Z kolei trzon stanowi grubą cewę istoty zbitej otaczającej jamę szpikową. Ściany tej jamy są najgrubsze powyżej środka wysokości kości i wzdłuż kresy chropawej.
Zobacz również: kość strzałkowa.
Nasada bliższa kości udowej (łac. epiphysis proximalis femoris)
Zawiera głowę kości udowej i szyjkę, a także dwa krętarze, większy i mniejszy.
Głowa posiada kulisty kształt i kieruje się przyśrodkowo. Bierze ona udział w tworzeniu stawu biodrowego. Na głowie znajduje się miejsce przyczepu więzadła głowy kości udowej – lekko chropowaty dołek głowy.
Szyjka kości udowej kieruje się pod kątem otwartym przyśrodkowo (około 135 stopni). W miejscu połączenia trzonu i szyjki znajdują się dwa krętarze. Z kolei bocznie od głowy leży krętarz większy (który tworzy przedłużenie trzonu ku górze) – miejsce przyczepu wielu mięśni zewnętrznych miednicy.
Poniżej i przyśrodkowo od krętarza większego znajduje się krętarz mniejszy – przyczep mięśnia biodrowo-lędźwiowego. Od tyłu oba krętarze łączą grzebień międzykrętarzowy, a od strony przedniej kresa międzykrętarzowa.
Ciekawostka
U mężczyzn krętarz większy jest zdecydowanie bardziej wyczuwalny i zazwyczaj widoczny. U kobiet wręcz przeciwnie, ponieważ okolice te pokryte są zwykle tkanką tłuszczową.
Trzon kości udowej (łac. corpus femoris)
Od tylnej strony przebiega kresa chropowata składająca się z dwóch warg – przyśrodkowej i bocznej. W kierunku do góry obie wargi rozchodzą się, boczna do krętarza większego, a przyśrodkowa do krętarza mniejszego. W części dolnej trzonu wargi kresy chropowatej również rozchodzą się i ograniczają trójkątne pole (tzw. powierzchnię podkolanową). To ważna struktura, ponieważ do kresy chropowatej przyczepia się sporo mięśni.
Zobacz również: Mięśnie kończyny dolnej – przyczepy i funkcje.
Nasada dalsza kości udowej (łac. epiphysis distalis femoris)
Budują ją dwa kłykcie kości udowej – przyśrodkowy i boczny. Od tylnej strony między kłykciami znajduje się dół międzykłykciowy, ograniczony od góry przez kresę międzykłykciową. Kłykcie te pokryte są powierzchnią stawową do połączenia z kłykciami kości piszczelowej.
Natomiast powyżej obu kłykci znajdują się nadkłykcie – boczny oraz przyśrodkowy. Do obu nadkłykci przyczepiają się mięśnie i więzadła poboczne.
Dodatkowo kłykcie można łatwo wyczuć palpacyjnie od strony bocznej i przedniej.
Zobacz również: Kości kończyny dolnej.
Funkcje kości udowej
Kość udowa umożliwia prawidłowe poruszanie się człowieka w pionowej pozycji oraz stanie. Ponadto stanowi przyczep wielu mięśni obręczy kończyny dolnej i kończyny dolnej. Masa ciała przenosi się z miednicy na głowę kości udowej, dzięki czemu możliwa jest stabilna pozycja oraz przesuwanie środka ciężkości ciała. Wewnątrz kości udowej (jak w każdej kości długiej) znajduje się szpik kostny.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
