Kości kończyny dolnej (łac. ossa membri inferioris) można podzielić na 3 grupy, czyli:
- kości obręczy kończyny dolnej;
- kości górnej części kończyny dolnej (uda);
- kości goleni;
- kości stopy.
Wszystkie kości pełnią bardzo ważne funkcje, stanowiąc przyczepy dla wielu mięśni, a także umożliwiając przemieszczanie się.
Kości obręczy kończyny dolnej
Obręcz kończyny dolnej obustronnie składa się z kości miednicznej. Każda kość miedniczna składa się z 3 części, które dopiero u dorosłego człowieka tworzą jedną całość. W dzieciństwie do okresu pokwitania są od siebie wyraźnie oddzielone warstwą chrząstki. Są to:
- kość biodrowa (łac. os ilium);
- kość łonowa (łac. os pubis);
- kość kulszowa (łac. os ischii).
O ile obręcz kończyny górnej jest zbudowana z dwóch części – łopatki i obojczyka, które przylegają do kośćca tułowia i tylko z przodu łączą się obustronnie z rękojeścią mostka, o tyle obie kości miedniczne obejmują szkielet osiowy i wraz z kością krzyżową tworzą silny pierścień kostny, czyli miednicę.
Kość krzyżowa i obie kości miedniczne łączą się w jeden, mocny i sprężysty pierścień kostny. Wytwarzają one z tyłu dwa stawy płaskie – stawy krzyżowo-biodrowe, natomiast z przodu – spojenie łonowe. Pierścień kostny włącza się między kręgi ruchome kręgosłupa, które dźwiga wraz z masą całego ciała.
Kości części górnej kończyny dolnej
Można tutaj wyróżnić kość udową, a także rzepkę, która wchodzi w skład stawu kolanowego.
Kość udowa
Kość udowa jest najdłuższą i jednocześnie najmocniejszą kością całego organizmu. Jej położenie w pionowej postawie ciała jest nieco skośne, ponieważ górne końce obu kości, łącząc się z panewkami miednicy, są od siebie bardziej oddalone niż końce dolne. Stopień odchylenia od pionu jest osobniczo bardzo zmienny i większy u kobiet niż u mężczyzn, ze względu na stosunkowo większą szerokość kobiecej miednicy.
Rzepka
Rzepka chroni staw kolanowy od przodu, a poza tym zwiększa działanie mięśnia czworogłowego uda, kierując ścięgno tego mięśnia pod większym kątem do przyczepu na kości piszczelowej. To spłaszczona, trójkątna kość o zaokrąglonych brzegach.
Kości goleni
W skład kośćca goleni wchodzą dwie długie kości: kość piszczelowa (łac. tibia) oraz kość strzałkowa (łac. fibula).
Obie kości łączą się ze sobą zarówno końcem bliższym, jak i dalszym. Podobnie do kości przedramienia ograniczają one szeroką przestrzeń międzykostną goleni. Piszczel jest znacznie silniej zbudowana niż strzałka i to właśnie ona stanowi słup oporowy, który dźwiga masę ciała. Dodatkowo, tylko ona łączy się z kością udową.
Porównując do kości przedramienia, kość piszczelowa odpowiada kości promieniowej, natomiast kość strzałkowa kości łokciowej.
Zobacz również: Kości kończyny górnej.
Kości stopy
Do kości stopy można zaliczyć kości stępu (łac. ossa tarsi), kości śródstopia (łac. ossa metatarsalia) oraz kości palców stopy (łac. ossa digitorum pedis).
Stęp
W skład stępu wchodzi siedem kości:
- kość skokowa (łac. talus) – jest druga pod względem wielkości i zajmuje środkową oraz górną część stępu. Ku górze dźwiga na sobie kość piszczelową, z kolei ku dołowi spoczywa na kości piętowej;
- kość piętowa (łac. calcaneus) – stanowi największą kość stępu. Służy do przenoszenia masy ciała na podłoże oraz jako ramię dźwigni dla mięśni łydki. Znajduje się pod kością skokową, sięga jednak znacznie dalej ku tyłowi;
- kość łódkowata (łac. naviculare) – znajduje się po stronie przyśrodkowej stępy między kością skokową, a kośćmi klinowatymi;
- 3 kości klinowate (łac. cuneiformia) – kość przyśrodkowa, kość pośrednia i kość boczna. Leżą do przodu od kości łódkowatej i jak nazwa wskazuje posiadają klinowaty kształt;
- kość sześcienna (łac. cuoideum) – leży do przodu od kości piętowej, na bocznym brzegu stępu.
Zobacz również: Dodatkowa kość łódkowata.
Śródstopie
W skład śródstopia wchodzi 5 kości długich o niewielkich rozmiarach. Na każdej z nich można odróżnić podstawę, trzon i głowę.
Głowa łączy się stawowo z kośćmi odpowiednich palców stopy.
I kość śródstopia (stanowiąca podstawę palucha) jest najkrótsza oraz znacznie grubsza od pozostałych, natomiast II jest najdłuższa. Następne są stopniowo coraz krótsze.
Palce stopy
Kości palców stopy pod względem liczby, położenia i kształtu odpowiadają kościom palców ręki, również układ otworów i kanałów odżywczych jest identyczny. Oba paliczki wielkiego palca stopy (palucha) są krótkie, ale grube i bardziej masywne w stosunku do pozostałych. Dzięki temu paluch stanowi najsilniejszą podporę stopy.
Warto także wspomnieć, że na palcu V paliczek środkowy i dalszy są bardzo często ze sobą zrośnięte.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
