Szukaj
Szukaj

Kręgosłup

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Kręgosłup (łac. columna vertebralis) to ruchoma oś tułowia i szyi. Wraz z żebrami i mostkiem tworzy kościec osiowy. Położony jest po stronie grzbietowej, przebiega od podstawy czaszki do dolnego końca tułowia. Składa się z 33-34 kręgów, z których w zależności od okolicy wyróżniamy:

Najbardziej masywne są kręgi lędźwiowe, mniejsze w odcinku piersiowym, a najdelikatniejsze szyjne. Kręgi krzyżowe oraz guziczne są zrośnięte i tworzą kość krzyżową i kość guziczną  (tzw. kręgi rzekome, w odróżnieniu od pozostałych – kręgów prawdziwych).

 

Kręgosłup jako całość

Długość kręgosłupa mierzona według krzywizn stanowi u dorosłego mężczyzny 45% długości ciała. Uznaje się, że największą długość kręgosłup osiąga w wieku między 20. a 30. rokiem życia, po czym po 50. roku życia staje się ona coraz mniejsza w efekcie zwiększenia się krzywizn oraz spłaszczenia krążków międzykręgowych. Na przebiegu kręgosłupa wyróżnić można dwie lordozy: szyjną i lędźwiową, a także kifozę piersiową.

Zobacz również: Lordoza i kifoza – co to takiego i jak to leczyć?

Budowa kręgu

Kręg składa się z dwóch części, jakimi są:

  • trzon kręgu (łac. corpus vertebrae) – stanowi część przednią, jest owalny, grubszy, dźwiga masę ciała;
  • łuk kręgu (łac. arcus vertebrae) – część tylna, cieńsza.

Wewnątrz kręgu pomiędzy trzonem a łukiem znajduje się otwór kręgowy (łac. foramen vertebrale). W efekcie, wszystkie otwory razem tworzą kanał kręgowy (łac. canalis vertebralis), w którym przebiega rdzeń kręgowy. Natomiast powierzchnia górna i dolna trzonów kręgowych jest zrośnięta z krążkiem międzykręgowym.

Na łuku kręgowym znajduje się 7 wyrostków:

  • wyrostek kolczysty (łac. processus spinosus) – odchodzi ku tyłowi, jest przyczepem mięśni i więzadeł;
  • wyrostki stawowe górne i dolne (łac. processus articulares superiores et inferiores) – parzyste (2 pary), z powierzchniami stawowymi pokrytymi chrząstką szklistą stanowią połączenia stawowe kręgów;
  • wyrostki poprzeczne (łac. processus transversi) – parzyste (1 para), odchodzą na boki, stanowią przyczep dla mięśni i więzadeł.

Łuk kręgu na nasadzie po prawej i lewej stronie ma po dwa wcięcia: wcięcie kręgowe górne i dolne, przy czym wcięcie dolne jest głębsze od górnego. Wcięcia dwóch sąsiadujących kręgów tworzą otwór międzykręgowy (łac. foramen intervertebrale), przez który przechodzą nerwy i naczynia krwionośne.

Charakterystyka kręgów jest odmienna dla poszczególnych odcinków kręgosłupa.

Kręgi szyjne (łac. vertebrae cervicales)

Niżej przedstawiono charakterystyczne cechy kręgów szyjnych od III do VI:

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina
  • najmniejsze z kręgów prawdziwych;
  • niski trzon;
  • łuk cienki;
  • trójkątny otwór kręgowy;
  • rozwidlony wyrostek kolczysty;
  • wyrostki poprzeczne zbudowane z dwóch listewek kostnych, które obejmują otwór wyrostka poprzecznego, posiadają guzek przedni i tylny.

I kręg szyjny – kręg szczytowy (łac. atlas)

Charakteryzuje się brakiem trzonu oraz brakiem właściwego wyrostka kolczystego. Zbudowany jest z krótszego łuku przedniego i dłuższego łuku tylnego. Łuk przedni ma na powierzchni przedniej guzek przedni, a na powierzchni tylnej dołek zębowy do połączenia z zębem kręgu drugiego. Z kolei łuk tylny w miejscu wyrostka kolczystego ma guzek tylny. W okolicy połączenia łuków znajdują się dołki stawowe: górne do połączenia z kłykciami potylicznymi, dolne do połączenia z drugim kręgiem. Wyrostki poprzeczne są dłuższe i mocniejsze niż przy pozostałych kręgach szyjnych, ponieważ stanowią przyczep dla mięśni obracających głowę.

II kręg szyjny – kręg obrotowy (łac. axis)

Posiada wysoki trzon, z którego górnej powierzchni wystaje wyrostek –  ząb (łac. dens) kręgu obrotowego, który stanowi oś wokół której obraca się kręg szczytowy wraz z głową. Na zębie znajdują się powierzchnie stawowe: przednia do połączenia z łukiem przednim kręgu szczytowego i tylna do połączenia z więzadłem poprzecznym kręgu szczytowego. Wyrostek kolczysty jest długi i rozdwojony na końcu. Ponadto, kręg posiada małe wyrostki poprzeczne.

VII kręg szyjny – tzw. kręg wystający (łac. vertebra promines)

Posiada trzon większy niż w pozostałych kręgach szyjnych, a wyrostek kolczysty nie jest rozdwojony na końcu. Ponadto posiada duże wyrostki poprzeczne.

Kręgi piersiowe (łac. vertebrae thoracicae)

Niżej przedstawiono charakterystyczne cechy kręgów piersiowych:

  • ruchomo połączone z żebrami;
  • im niższy kręg tym większy ma trzon;
  • klinowaty kształt trzonów;
  • na bocznych powierzchniach trzonu znajdują się dołki żebrowe do połączenia stawowego z żebrem;
  • mocne wyrostki poprzeczne, które na przednich powierzchniach mają dołki żebrowe wyrostka poprzecznego do połączenia z guzkami żeber;
  • stopniowo wydłużające się wyrostki kolczyste zachodzą na siebie dachówkowato;
  • otwór kręgowy okrągły, mały.

Kręgi lędźwiowe (łac. vertebrae lumbales)

Niżej przedstawiono typowe cechy kręgów lędźwiowych:

  • największe z kręgów prawdziwych;
  • trzony mają kształt nerkowaty lub owalny;
  • wyrostki żebrowe w miejscu wyrostków poprzecznych;
  • wyrostek dodatkowy u nasady wyrostka żebrowego;
  • na powierzchniach bocznych wyrostków stawowych górnych znajdują się wyrostki sutkowate;
  • otwór kręgowy trójkątny, mały.

Kość krzyżowa (łac. os sacrum)

Kość krzyżowa powstaje w wyniku zrośnięcia pięciu kręgów krzyżowych, co zachodzi w wieku 20-25 lat. Ma kształt klina z wierzchołkiem skierowanym w dół. Podstawa kości krzyżowej łączy się z V kręgiem lędźwiowym przez krążek międzykręgowy. Z kolei wierzchołek kości krzyżowej łączy się z kością guziczną.

Na kości krzyżowej wyróżniamy dwie powierzchnie:

  • miedniczną: wklęsła, gładka, zawiera cztery pary otworów krzyżowych miednicznych, pomiędzy którymi przebiegają kresy poprzeczne;
  • grzbietową: wypukła i nierówna, zawiera pięć grzebieni – pozostałości po zrośnięciu wyrostków oraz cztery pary otworów krzyżowych grzbietowych.

W górnej części, na bocznej powierzchni kości krzyżowej znajduje się po obu stronach powierzchnia uchowata – powierzchnia stawowa do połączenia z kością biodrową. Następnie, kierując się w tył od tej powierzchni wyróżnia się guzowatość krzyżowa. Wzdłuż kości krzyżowej przebiega kanał krzyżowy, który na górze kończy się rozworem krzyżowym. Po jego obu stronach znajdują się rożki krzyżowe, przez które kość krzyżowa łączy się z kością guziczną.

Kość guziczna (łac. os coccygis)

Kość guziczna kształtem zbliżona do trójkąta, składa się z 4 lub 5 kręgów guzicznych. Podstawa skierowana ku górze zawiera wyrostki stawowe górne – rożki guziczne, które łączą się z rożkami krzyżowymi kości krzyżowej.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Jedna odpowiedź

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *