Kręgi szyjne (vertebrae cervicales) są najmniejsze z kręgów prawdziwych i jest ich 7. Pierwszy, drugi i siódmy kręg różnią się budową między sobą, jednak pozostałe cztery posiadają wspólne cechy.
Jak zbudowane są kręgi szyjne?
Jak wspomniano, kręg pierwszy, drugi oraz siódmy wyróżniają się swoją budową, zatem zostaną opisane osobno. Poniżej zostały opisane pozostałe kręgi szyjne.
Trzon jest nisko, a jego powierzchnie (górna i dolna) posiadają kształt poprzecznie ustawionego, podłużnego czworoboku z zaokrąglonymi brzegami. Z przodu i z tyłu ma on mniej więcej taką samą wysokość. Górna powierzchnia trzonu jest wklęsła w kierunku czołowym i słabo wypukła w kierunku strzałkowym. Z kolei powierzchnia dolna odwrotnie.
Łuki kręgów szyjnych są cienkie i pochylone lekko w dół. Obejmują duże, trójkątne otwory kręgowe.
Wyrostek kolczysty, niezbyt długi, nieznacznie pochyla się ku dołowi. Aż do szóstego kręgu włącznie dzieli się na końcu na 2, zwykle asymetryczne i guzkowato zakończone części. Ku dołowi kręgosłupa długość wyrostków stopniowo wzrasta.
Wyrostki stawowe górne i dolne dźwigają okrągłe, prawie równe powierzchnie stawowe, położone skośnie od góry ku dołowi i od przodu ku tyłowi pod kątem około 45 stopni.
Jedną z najbardziej charakterystycznych cech kręgów szyjnych jest jednak budowa ich wyrostków poprzecznych. Są one bowiem stosunkowo krótkie, składają się z dwóch listewek kostnych i łączą się na wolnym, bocznym końcu, gdzie są zaopatrzone w guzki (przedni i tylny). Obie listewki obejmują otwór wyrostka poprzecznego. Jest on nierzadko podzielony na 2 części mostkiem łącznotkankowym bądź kostnym. Przez otwory te poczynając od szóstego kręgu biegną ku górze:
- tętnica i przeważnie dwie żyły kręgowe;
- splot nerwów współczulnych.
Na swej górnej powierzchni wyrostek poprzeczny posiada głęboką bruzdę, w której biegnie gałąź przednia szyjnych nerwów rdzeniowych.
Pierwszy kręg szyjny
Zwie się go kręgiem szczytowym (atlas). Wyróżniającą go właściwością jest brak trzonu, który złączył się z powierzchnią górną trzonu następnego kręgu. Drugą taką cechą jest brak właściwego wyrostka kolczystego.
Kręg pierwszy posiada pierścieniowaty kształt i składa się z łuku przedniego i tylnego oraz dwóch bocznych części.
Wyrostki poprzeczne są tu znacznie dłuższe, mocniejsze i dużo bardziej bocznie rozstawione niż w innych kręgach szyjnych, ponieważ stanowią miejsce przyczepu mięśni obracających głowę. Wyrostki te nie mają bruzdy nerwu rdzeniowego, ani też obu guzków. Wolny koniec wyrostka można z łatwością wyczuć w dołku do tyłu od małżowiny usznej.
Drugi kręg szyjny
Zwie się go kręgiem obrotowym (axis), ponieważ tworzy oś, dokoła której obraca się kręg szczytowy wraz z głową. O ile w kręgu szczytowym zauważa się brak trzonu, tak tutaj jest on wydatnie przedłużony ku górze. Ponad wysokość trzonu wystaje wyrostek zwany zębem kręgu obrotowego. Kończy się on tępym wierzchołkiem. Na przedniej powierzchni posiada on owalną powierzchnię stawową przednią, która łączy go z łukiem przednim kręgu szczytowego. Na stronie tylnej posiada powierzchnię stawową tylną, służącą do połączenia z więzadłem poprzecznym kręgu szczytowego.
Wyrostek kolczysty kręgu drugiego jest długi, silny i rozdwojony na końcu. Właściwych wyrostków stawowych górnych nie ma – tak samo zresztą jak w kręgu szczytowym.
Nerw rdzeniowy drugi biegnie grzbietowo od powierzchni stawowej górnej, podobnie jak nerw rdzeniowy pierwszy i tętnica kręgowa na kręgu szczytowym.
Siódmy kręg szyjny
Jest ostatnim kręgiem szyjnym, przy czym nazywa się go kręgiem wystającym. Swoją budową zbliża się do kręgów piersiowych. Jako kręg przejściowy między częścią szyjną, a piersiową kręgosłupa, zatraca on niektóre właściwości kręgów szyjnych, a zyskuje inne – kręgów piersiowych.
Trzon jest znacznie większy niż w pozostałych kręgach. Niekiedy dźwiga bocznie na swym dolnym brzegu małą i niekompletną powierzchnię stawową dla głowy pierwszego żebra
Podczas pochylania głowy do przodu (zgięcie) można go wyczuć za pomocą dotyku i zazwyczaj również wyraźnie zobaczyć.
Wyrostki poprzeczne są znacznej wielkości. Ich listewka tylna jest duża, natomiast przednia jest mała i słabo zaznaczona. Otwór wyrostków poprzecznych zwykle jest mniejszy od innych, choć może być i tej samej wielkości. Tylko wyjątkowo stanowi on miejsce przejścia tętnicy kręgowej (częściej żyły), ponieważ zwykle biegnie ona do przodu od wyrostka poprzecznego, a nie przez otwór.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
