Minerały

Minerały to pierwiastki chemiczne, które stanowią jedną z podstawowych grup składników odżywczych, obok witamin, białek, tłuszczów i węglowodanów. Dzielą się na makroelementy i mikroelementy, a ich obecność jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Uczestniczą w licznych procesach metabolicznych, wspierają rozwój i utrzymanie zdrowia, a także warunkują prawidłową pracę narządów i układów. Minerały muszą być regularnie dostarczane z pożywieniem, ponieważ organizm człowieka nie ma zdolności ich samodzielnego wytwarzania, nawet na własne potrzeby. W przypadku zwiększonego zapotrzebowania lub niedoborów zaleca się odpowiednio dobraną suplementację.

Czym są minerały?

Minerały to nieorganiczne pierwiastki chemiczne, które nie dostarczają energii (kalorii), ale pełnią kluczowe funkcje budulcowe i regulacyjne. Ze względu na ilość potrzebną do prawidłowego funkcjonowania organizmu, dzieli się je na:

• mikroelementy – pierwiastki niezbędne w bardzo małych ilościach, zwykle w mikrogramach (µg) lub miligramach (mg) dziennie;
• makroelementy – pierwiastki, których organizm potrzebuje w większych ilościach, sięgających nawet setek miligramów dziennie.

Choć mikroelementy występują w organizmie w śladowych ilościach, ich niedobór może prowadzić do poważnych zaburzeń. Z tego względu są one równie istotne jak makroelementy.

Mikroelementy – działanie i występowanie

Do najważniejszych mikroelementów należą:

• żelazo – odpowiada za transport tlenu, a więc poziom dotlenienia organizmu, ponieważ znajduje się w mioglobinie i hemoglobinie. Uczestniczy również w budowie enzymów. Jego źródłami są przede wszystkim produkty pochodzenia zwierzęcego, zwłaszcza czerwone mięso i podroby (wątróbka), a także produkty roślinne, do których należą nasiona i pestki (dyni, słonecznika, sezam), rośliny strączkowe (fasola, soczewica, soja) i niektóre warzywa (jarmuż, szpinak, natka pietruszki, buraki) i algi (Spirulina). Niedobór powoduje anemię, osłabienie organizmu, bladość powłok skórnych;
• cynk – wspiera układ immunologiczny, regenerację tkanek i wzrost organizmu, a także korzystnie wpływa na kondycję skóry i włosów. Występuje w owocach morza, mięsie, jajach, nabiale, orzechach i nasionach. Niedobór cynku objawia się spadkiem odporności, problemami skórnymi, zajadami czy nadmiernym wypadaniem włosów;
• selen – silny antyoksydant i minerał wspierający funkcje tarczycy. Jego niedobór może powodować choroby serca, wole tarczycy i spadek odporności. Źródłami pokarmowymi selenu są zwłaszcza orzechy, ryby, owoce morza, mięso, czosnek i warzywa cebulowe, grzyby oraz banany;
• miedź – uczestniczy w produkcji hemoglobiny, wspiera układ nerwowy i działa jako składnik licznych enzymów. Jej źródła to podroby, owoce morza, kakao, orzechy, rośliny strączkowe i produkty pełnoziarniste. Niedobór miedzi wpływa na rozwój anemii i zaburzeń neurologicznych;
• jod – niezbędny do właściwej produkcji hormonów tarczycy. Wzmacnia odporność i reguluje metabolizm tkankowy. Konsekwencjami niedoboru są wole tarczycy, niedoczynność tarczycy, spowolniony metabolizm. Najlepszymi źródłami jodu są ryby, owoce morza oraz algi morskie;
• fluor – wzmacnia kości i zęby, zapobiegając ich demineralizacji. Jego niedobór prowadzi do próchnicy i osłabienia struktury kostnej. Źródła fluoru to m.in. herbata, ryby morskie, produkty zbożowe, orzechy, warzywa liściaste i ziemniaki.

Makroelementy – działanie i występowanie

Do podstawowych makroelementów niezbędnych dla organizmu zalicza się:

• wapń – główny składnik kości i zębów. Uczestniczy w procesach krzepnięcia krwi oraz w przewodnictwie nerwowo-mięśniowym. Niedobory skutkują patologicznymi i bolesnymi skurczami mięśni, u dzieci zwiększają ryzyko krzywicy, zaś u dorosłych zwiększają ryzyko osteoporozy. Źródłami wapnia są mleko i nabiał, ryby, orzechy, niektóre rośliny strączkowe;
• magnez – wspiera pracę mięśni i układu nerwowego, a także aktywność licznych enzymów. Niedobór objawia się drżeniem mięśni, skurczami, zmęczeniem czy zaburzeniami rytmu serca. Znaleźć go można przede wszystkim w kakao, pestkach dyni, otrębach pszennych, orzechach, rybach i bananach;
• potas – reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową, przewodnictwo nerwowe i skurcze mięśni. Jego niedobór może prowadzić do zaburzeń rytmu serca i osłabienia mięśni. Dobrym źródłem potasu są warzywa i owoce, zwłaszcza banany i pomidory;
• fosfor – wzmacnia kości i zęby, buduje błony komórkowe i uczestniczy w przemianach energetycznych. Niedobór skutkuje osłabieniem kości i zaburzeniami metabolizmu. Źródłami fosforu są mięso, ryby, jaja, produkty mleczne (szczególnie sery), rośliny strączkowe, orzechy, nasiona i pełnoziarniste produkty zbożowe;
• chlor – utrzymuje równowagę kwasowo-zasadową i wpływa na skład soku żołądkowego. Niedobory są rzadkie, ale mogą powodować zaburzenia trawienia. Źródłami chloru jest sól kuchenna oraz produkty, które ją zawierają, takie jak wędliny, sery żółte i gotowe dania.

Suplementacja minerałów

Choć zbilansowana dieta stanowi podstawowe źródło minerałów, w wielu przypadkach ich dodatkowa suplementacja okazuje się uzasadniona. Wpływ mają na to m.in. stres, szybki tryb życia, zwiększony wysiłek fizyczny, choroby przewlekłe czy nieprawidłowe nawyki żywieniowe. Niedobory minerałów mogą skutkować pogorszeniem samopoczucia, spadkiem odporności, problemami z koncentracją czy osłabieniem mięśni i kości.

Dlatego warto sięgać po naturalne suplementy diety, które dostarczają minerały w formie najlepiej przyswajalnej przez organizm. Takie produkty (oparte na składnikach pochodzenia roślinnego i algach) dostarczają nie tylko niezbędne mikroelementy i makroelementy, ale również wielu inne składniki odżywcze, które wspomagają ich wchłanianie i wykorzystanie przez komórki.

	Spirulina 100% naturalna Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej...
	Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
2. Jopp A., Minerały niezbędne w codziennej diecie, Wydawnictwo Vital, Białystok 2018.
3. https://www.bursa.grudziadz.com/images/nauczanie/jesien20/jesien_AnnaL_12.pdf.