Układ nerwowy składa się z mózgu, rdzenia kręgowego, organów czuciowych i wszystkich nerwów, które łączą te narządy z reszta organizmu. Pozwala on na reagowanie na otaczający nas świat oraz działa na podstawowe funkcje organizmu takie jak oddychanie czy trawienie.
Układ nerwowy – podział
Układ nerwowy dzieli się na:
- ośrodkowy układ nerwowy (mózgowie, rdzeń kręgowy);
- obwodowy układ nerwowy (nerwy).
Ośrodkowy układ nerwowy i obwodowy układ nerwowy współpracują ze sobą zbierając informacje z wnętrza ciała jak i z zewnątrz. Następnie przetwarzają zgromadzone informacje i wysyłają sygnały dzięki, którym ciało ludzkie reaguje na zachodzące zmiany. W większości przypadków mózg jest miejscem, do którego docierają sygnały wysyłane przez układ nerwowy i właśnie w nim informacje zostają przetworzone i to on wysyła polecenia.
Chociaż mózg jest głównym miejscem przetwarzania informacji, jego praca byłaby niemożliwa bez rdzenia kręgowego, który jest z kolei głównym przekaźnikiem informacji podróżujących między mózgiem a ciałem. Rdzeń kręgowy przypomina długi sznur i rozciąga się od rdzenia przedłużonego do II kręgu lędźwiowego. Informacje przenoszone przez układ nerwowy przemieszczają się wzdłuż sieci komórek zwanych neuronami. Neurony, które wysyłają informacje do mózgu zwane są neuronami czuciowymi, natomiast te, które wysyłają informacje z mózgu zwane są neuronami motorycznymi.
Neurony zbudowane są z kolistego ciała komórki w środku, której znajduje się jadro komórkowe oraz z wypustek zwanych dendrytami i aksonem wychodzącym z ciała komórki. Za pomocą wypustek neuron łączy się z sąsiednim neuronem poprzez synapsę. Połączenia te tworzą nerw.
Dzięki współpracy obu układów możliwe są między innymi odruchy. Dodatkowo współpraca ta umożliwia wykonywanie wszystkich czynności motorycznych – zarówno świadomych, jak i podświadomych.
Ryc. 1. Budowa neuronu i włókien nerwowych (komórka nerwowa). Neuron to neurocyt z wypustkami neuroplazmatycznymi i wyspecjalizowanymi zakończeniami nerwowymi.
Zobacz również: Autonomiczny układ nerwowy.
Nerwy rdzeniowe
Ucząc się układu nerwowego należy również poświecić trochę czasu na budowę nerwu rdzeniowego. Powstaje on w kanale kręgowym z połączenia korzenia brzusznego (ruchowego) oraz korzenia grzbietowego (czuciowego) i umożliwia komunikację między rdzeniem kręgowym, a poszczególnymi częściami ciała. Połączenie dwóch korzeni tworzy pień nerwowy, który jest nerwem mieszanym, czyli takim który zawiera włókna ruchowe, czuciowe i autonomiczne. Następnie utworzony już nerw mieszany wychodzi (przez otwory międzykręgowe kręgosłupa) jedną parą nerwu rdzeniowego i dzieli się na gałęzie:
- oponową nerwu: wraca do kanału kręgowego i unerwia narządy znajdujące się w nim;
- łącząca nerwu: łączy układ nerwowy z pniem współczulnym;
- grzbietową nerwu: unerwia skórę grzbietu oraz mięśnie głębokie grzbietu;
- brzuszną nerwu: tworzy sploty, w których nerwy łączą się ze sobą i docierają razem do danego obszaru ciała.
Wyróżniamy splot szyjny, który powstaje z połączenia gałęzi nerwu C1-C4 i unerwia mięśnie szyi, splot ramienny, który powstaje z połączenia gałęzi nerwu C5-T1 i unerwia skórę i mięśnie kończyny górnej, w tym staw ramienny, a także splot lędźwiowo-krzyżowy, który powstaje z połączenie gałęzi nerwu L4-S4 i unerwia skórę i mięśnie kończyny dolnej oraz obręcz biodrową.
Zobacz również: Potencjał czynnościowy, potencjał spoczynkowy.
Polecane produkty:
|
Pistolet do masażu
Pistolet do masażu KICA to wysokiej jakości, bardzo lekkie, a zarazem wydajne urządzenie. Odpowiedni program pozwala dopasować się do indywidualnych potrzeb m.in. sportowców, fizjoterapeutów, a także osób zmagających się z różnego rodzaju bólami. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom IV i Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Gołąb B., Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
