Staw ramienny należy do stawów kulistych wolnych. Wykonywanie czynności dnia codziennego oraz uprawianie wielu sportów jest łatwe, ponieważ staw ten charakteryzuje się bardzo dużym zakresem ruchomości w wielu kierunkach. Właśnie w związku z szerokim zakresem ruchomości, a także licznymi strukturami wchodzącymi w skład stawu ramiennego, jest on podatny na wszelkie urazy i kontuzje. Często bywa przyczyną dolegliwości bólowych wśród sportowców.
Staw ramienny – budowa
Staw ramienny łączy głowę kości ramiennej z wydrążeniem stawowym łopatki pogłębionym przez obrąbek stawowy.
Panewka stawowa posiada jajowaty kształt – zwężonym końcem skierowana jest ku górze, natomiast poszerzonym ku dołowi. Pokrywa ją chrząstka szklista, grubsza na obwodzie niż pośrodku. Na brzegu panewki nałożony jest dookoła pierścień włóknisty, zwany obrąbkiem stawowym. Głowa kości ramiennej stanowi prawie połowę kuli o promieniu 2,5 cm.
Do niestałych składników stawu ramiennego zalicza się obrąbek stawowy, ścięgno głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia oraz więzadła. Ze stawem łączą się zwykle kaletki maziowe:
- mięśnia kruczo-ramiennego;
- wzdłuż ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia w bruździe międzyguzkowej;
- podścięgnowa mięśnia podłopatkowego;
- wsuwająca się pod nasadę wyrostka kruczego;
- podbarkowa.
Torebkę stawową wzmacniają przyczepiające się do niej liczne mięśnie obręczy kończyny górnej, a także więzadła.
Więzadła
- kruczo-ramienne – rozpina się między wyrostkiem kruczym a guzkiem mniejszym kości ramiennej;
- obrąbkowo-ramienne – wzmacnia głębokie warstwy torebki z przodu i góry. Biegnie od brzegu obrąbka stawowego do szyjki anatomicznej kości ramiennej. Odpowiada między innymi za hamowanie ruchów rotacji zewnętrznej;
- kruczo-barkowe – łączy wyrostki łopatki. Powoduje włączenie obrotu łopatki podczas ruchu wznosu przez zgięcie i odwiedzenie ramienia powyżej 60 stopni.
Unaczynienie
Staw ramienny jest unaczyniony przez gałązki stawowe tętnicy nadłopatkowej, tętnicy przedniej i tylnej okalającej ramię oraz tętnicy podłopatkowej. Tętnice okalające zespalają się ze sobą, tworząc pierścień dokoła szyjki chirurgicznej kości ramiennej, z którego liczne gałązki zaopatrują dolną część stawu.
Unerwienie
Unerwienie stawu ramiennego pochodzi z nerwu nadłopatkowego, podłopatkowego i pachowego (odchodzących od splotu ramiennego). Są to te same nerwy, które zaopatrują mięśnie barku.
Ruchomość stawu ramiennego
Staw ten zalicza się do wieloosiowych, ponieważ posiada 3 stopnie ruchomości:
- zgięcie i wyprost – ruchy wahadłowe. Zgięcie jest możliwe dzięki pracy mięśnia dwugłowego ramienia, mięśnia kruczo-ramiennego, mięśnia piersiowego większego oraz części obojczykowej mięśnia naramiennego. Natomiast za wyprost odpowiadają mięsień trójgłowy ramienia, część tylna mięśnia naramiennego, mięsień obły większy oraz mięsień najszerszy grzbietu;
- odwodzenie i przywodzenie – za odwodzenie odpowiada mięsień nadgrzebieniowy, głowa długa mięśnia dwugłowego, część środkowa mięśnia naramiennego. Z kolei przywodzenie jest możliwe dzięki współpracy mięśnia piersiowego większego, głowy długiej mięśnia trójgłowego ramienia i mięśnia najszerszego grzbietu;
- rotacja zewnętrzna i wewnętrzna – rotację zewnętrzną wykonuje głównie mięsień podgrzebieniowy, mięsień obły mniejszy, mięsień nadgrzebieniowy i tylna część mięśnia naramiennego. Mięsień podłopatkowy, mięsień piersiowy większy, mięsień najszerszy grzbietu, mięsień obły większy, mięsień dwugłowy ramienia i część przednia mięśnia naramiennego rotują staw ramienny do wewnątrz.
Występuje tu również ruch złożony, jakim jest obwodzenie. W rezultacie ruch ten powstaje z połączenia zgięcia i prostowania z odwodzeniem i przywodzeniem. Ruchy obwodzenia w stawie ramiennym łączą się z odpowiednimi ruchami w stawach obojczykowych, zwiększając ich zakres.
Zakres ruchomości można zmierzyć goniometrem i zapisać w systemie SFTR.
Zobacz również: Niestabilność stawu ramiennego – fizjoterapia.
Bibliografia
- Wiszomirska I., Anatomia układu ruchu człowieka, Wydawnictwo AlmaMer, Warszawa 2009.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |