Osteoporoza to jeden z częstszych problemów zdrowotnych osób starszych. Określa się ją jako układową chorobę tkanki łącznej, która charakteryzuje się zmniejszeniem masy kostnej, upośledzeniem mikroarchitektury kości oraz zwiększoną podatnością na złamania. Szacuje się, że dotyczy około 5 milionów kobiet i 4 milionów mężczyzn w Polsce.
Objawy osteoporozy
Objawy osteoporozy to głównie:
- dolegliwości bólowe zlokalizowane w dolnej części odcinka piersiowego i w odcinku lędźwiowym kręgosłupa (nasilające się w pozycji stojącej);
- garb wdowi;
- zmniejszenie wzrostu;
- niekiedy uwypuklenie brzucha;
- patologiczne złamania kości;
- pozorne wydłużenie kończyn górnych;
- zaburzenia równowagi;
- zmiana sposobu chodzenia (m.in. szuranie).
Osteoporoza – leczenie
Leczenie osteoporozy musi być kompleksowe i długotrwałe. Dzieli się na farmakologiczne i niefarmakologiczne.
Metody farmakologiczne to przede wszystkim stosowanie leków zmniejszających szybkość resorpcji kości (głównie bisfosfoniany, kalcytonina, estrogen czy sterydy anaboliczne) oraz leków powodujących zwiększenie tworzenia się komórek kostnych (fluorki, witamina D).
Zobacz również: Niedobór witaminy D.
Leczenie niefarmakologiczne obejmuje fizykoterapię, balneoterapię, kinezyterapię, odpowiednią dietę oraz edukację zdrowotną połączoną z psychoterapią.
Dieta
Najważniejszym elementem w diecie osoby chorej na osteoporozę jest pokarm bogaty w wapń. Dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek w przypadku osteoporozy wynosi 1200-1500 mg. Najlepszym jego źródłem są zdecydowanie produkty mleczne. Oprócz wapnia należy dostarczyć również odpowiednią ilość witaminy D3.
Kinezyterapia
Bardzo ważny w życiu chorych jest ruch. Nacisk kości podczas wykonywania różnego rodzaju aktywności powoduje powstawanie różnicy potencjałów elektrycznych, co działa stymulująco na proces kościotwórczy. Osobie chorej zaleca się marsze i spacery. Terenoterapia w osteoporozie powinna wynosić przynajmniej 30 minut dziennie.
Obciążenia i intensywność ćwiczeń dobiera się indywidualnie do pacjenta w zależności od zaawansowania choroby i jego ogólnej wydolności. Ćwiczenia mają na celu między innymi wzmocnić strukturę kostną. Wykorzystuje się:
- trening aerobowy (tlenowy) – np. ćwiczenia w wodzie o temperaturze 32-33 stopnie Celsjusza. Woda m.in. umożliwia wykonywanie ruchów w większym zakresie;
- trening anaerobowy (beztlenowy) – najczęściej z wykorzystaniem indywidualnie dobranego obciążenia
- ćwiczenia poprawiające równowagę i koordynację (aby zapobiec ewentualnym upadkom) – chód z przeszkodami na różnym podłożu, ćwiczenia na platformie tensometrycznej lub z wykorzystaniem piłki i innych przyborów
- trening postawy i czynności życia codziennego
Zobacz również: Kinezyterapia – podział ćwiczeń.
Uznaje się, że idealny trening w przypadku osteoporozy wygląda następująco:
- rozgrzewka;
- ćwiczenia rozciągające i poprawiające ruchomość stawów;
- ćwiczenia wzmacniające kości;
- ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha i grzbietu;
- ćwiczenia rozluźniające oraz uspokajające.
Balneoterapia i fizykoterapia
Leczenie balneologiczne (z wykorzystaniem zabiegów fizykalnych) ma na celu między innymi przyspieszenie procesów osteogenezy, suplementację wapnia i witaminy D3, działanie przeciwbólowe, a także rozluźnianie mięśni. Udowodniono, że bezpośredni i stymulujący wpływ na wzrost gęstości tkanki kostnej ma magnetoterapia. Dodatkowo działa ona przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo.
Pozostałe korzystnie działające zabiegi:
- helioterapia;
- promieniowanie ultrafioletowe;
- elektroterapia;
- laseroterapia;
- krioterapia (zarówno ogólnoustrojowa jak i miejscowa);
- masaże;
- kąpiele siarczkowe;
- zabiegi borowinowe;
- krenoterapia (wody bogate w jony wapnia).
Należy pamiętać, aby leczenie osteoporozy było wszechstronne i zawierało zarówno aktywność fizyczną jak również inne wymienione metody terapeutyczne. Wtedy poprawa jakości życia chorego będzie najbardziej zauważalna.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Legwant Z., Gabańska A., Kaczmarzyk R., Janiszewski M., Osteoporoza – profilaktyka i rehabilitacja, Kielce 2004.
- Rottermund J., Knapik A., Saulicz M., Saulicz E., Kinezyterapia w leczeniu osteoporozy, Rożomberk 2014, 7/1.