Laseroterapia

Laseroterapia jako dziedzina fizykoterapii, jest to stymulacja procesów leczniczych organizmu za pomocą promieniowania laserowego. Słowo laser używane do określenia urządzenia zabiegowego oznacza wzmocnienie światła poprzez wymuszoną emisję promieniowania (ang. Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation).

Podział laserów

Ze względu na moc:

• małej mocy (1 – 6 mW);
• średniej mocy (7 – 500 mW);
• dużej mocy (powyżej 500 mW).

Do zabiegów fizykoterapii stosuje się najczęściej niskoenergetyczne lasery biostymulacyjne, w których moc jest nie większa niż 500 mW.

Ze względu na rodzaju ośrodka czynnego:

• gazowe;
• cieczowe;
• półprzewodnikowe;
• na ciałach stałych.

Ze względu na długość fali:

• nadfiolet (do 400 nm);
• pasmo widzialne (400 – 780 nm);
• podczerwień (powyżej 780 nm).

Laseroterapia – działanie terapeutyczne

Laseroterapia posiada szeroki zakres zastosowań, ponieważ wykazuje działanie:

• przeciwzapalne;
• przeciwbólowe;
• przeciwobrzękowe;
• usprawniające mikrokrążenie;
• przyspieszające regenerację tkanek;
• stymulujące procesy immunologiczne.

Wpływ promieniowania laserowego (o mocy do 500 mW) na tkanki:

• wzrost syntezy ATP, DNA, RNA;
• wzrost aktywności pompy sodowo-potasowej;
• zwiększenie potencjału czynnościowego błony komórkowej;
• podwyższenie poziomu endorfin;
• usprawnienie odpływu limfy z obszaru stanu zapalnego;
• zwiększenie ilości wapnia i beleczek kostnych;
• przyspieszenie metabolizmu w komórce (wzrost liczby mitochondriów);
• zwiększenie fagocytozy.

Metody wykonywania zabiegów laseroterapii

• metoda kontaktowa – głowica lasera dotyka ciała pacjenta, można stosować ucisk w celu pogłębienia penetracji lub ucisk przerywany z ruchem posuwistym przy leczeniu obrzęków;
• metoda bezkontaktowa – głowica lasera w odległości do 1 cm od ciała pacjenta;
• technika labilna – przesuwanie głowicy po ciele pacjenta;
• technika stabilna – naświetlanie punktowe.

Dawkowanie – dobór parametrów promieniowania laserowego

Bardzo ważne jest natężenie. To ilość energii promieniowania na jednostkę powierzchni (dawka). Całkowita dawka powinna wynosić nie więcej niż 200 J. W przypadku małych dzieci i osób w podeszłym wieku stosuje się dawki mniejsze o 30-60%. Poniżej przedstawiono optymalne dawki w zależności od stanu.

• przewlekły: 6 – 20 J/cm²
• podostry: 3 – 6  J/cm²
• ostry: 0,1 – 3  J/cm²

Kolejną ważną sprawą jest długość fali, ponieważ do płytkiej penetracji (naświetlanie skóry i śluzówki) stosuje się sondę czerwoną; 500 – 760 nm, natomiast do głębszej penetracji – sondę podczerwoną: 800 – 950 nm.

Częstotliwość zawiera się w przedziale 1 – 6400 Hz (niektóre aparaty posiadają zakres do 10 000 Hz). Zazwyczaj stosuje się częstotliwość nie większą niż 5 000 Hz. Niższe częstotliwości wykorzystywane są w stanach ostrych, wyższe – w przewlekłych.

Na końcu warto wspomnieć o mocy lasera, która zależy od sondy laserowej:

• czerwona: 30 – 60 mW;
• podczerwona: 50 – 500 mW.

Laseroterapia w bliznach

Laseroterapia wpływa korzystnie na tworzenie i poprawę struktury włókien kolagenowych typu I i II. Promieniowanie przyspiesza również proliferację i aktywność fibroblastów.

Badania wykazały, że naświetlanie laserem biostymulacyjnym korzystnie wpływa na wygląd blizny pooparzeniowej i pomaga uniknąć nadmiernego bliznowacenia. Zmiany stają się bardziej miękkie i elastyczne, dochodzi do zmniejszenia świądu i bólu, a struktura skóry ulega poprawie.

Spore znaczenie ma także czas rozpoczęcia leczenia, ponieważ blizny nie starsze niż 12 miesięcy po serii zabiegów wykazują większą poprawę w porównaniu z bliznami starszymi.

W przypadku blizn zaleca się zastosowanie 10-15 zabiegów w serii, przy czym zabieg może być przeprowadzony zarówno punktowo, jak i z wykorzystaniem sondy.  W zależności od rodzaju blizny i jej wielkości, stosuje się dawkę od 2 do 10 J/cm2.

Zasady bezpieczeństwa dotyczące fizjoterapeuty i pacjenta

• wszystkie osoby znajdujące się w pomieszczeniu zabiegowym powinny mieć okulary ochronne z osłoną boczną;
• terapeuta nie powinien mieć na sobie metalowych, błyszczących ozdób;
• osobę pracującą z laserem obowiązują okresowe badania okulistyczne.

Wymogi dotyczące pomieszczenia zabiegowego

• ściany powinny być matowe, jasnego koloru;
• zabiegi laseroterapii wykonuje się w specjalnie przeznaczonym do nich pomieszczeniu;
• znaki ostrzegawcze na drzwiach oraz napis „Promieniowanie laserowe. Bez wezwania nie wchodzić”.

Zabieg

Poniżej pokazujemy film z przebiegiem zabiegu laseroterapii na przykładzie jednego z pacjentów z naszego Centrum Fizjoterapeuty:

Wskazania

• stany zapalne tkanek miękkich;
• nerwobóle;
• mięśniobóle;
• rany, odleżyny, uszkodzenia i choroby skóry;
• stany pourazowe narządu ruchu;
• stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych;
• zmiany zwyrodnieniowe;
• zespół cieśni nadgarstka;
• ostroga piętowa;
• dna moczanowa.

Przeciwwskazania

• nowotwory;
• ciąża;
• nadczynność tarczycy;
• stosowanie na gałki oczne oraz gruczoły wydzielania wewnętrznego;
• ostre choroby bakteryjne, grzybicze i wirusowe;
• padaczka;
• krwawienie z przewodu pokarmowego;
• wysoka gorączka;
• menstruacja (zabiegi w dolnej części brzucha i okolicy lędźwiowo-krzyżowej).

Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Sieroń A., Pasek J., Fizykoterapia w praktyce, część II, Wydawnictwo Elamed, Katowice 2014.
2. Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.
3. Kwolek A., Zwolińska J., Weres A., Wpływ dawki terapeutycznej na skuteczność laseroterapii nisko- i wysokoenergetycznej (HILT), Acta Bio-Optica et Informatica Medica, 3/2011.