Złamanie osteoporotyczne to szczególnego rodzaju złamanie kości, które pojawia się wskutek zadziałania siły o stosunkowo niewielkim natężeniu, jednak oddziałującej na osłabione procesem chorobowym tkanki kostne. Innymi słowy, jest to złamanie, które diagnozuje się u osób z osteoporozą – chorobą przebiegającą ze znacznym zmniejszeniem gęstości kości, przez co staje się ona wyraźnie słabsza i bardziej podatna na uszkodzenia mechaniczne.
Złamanie osteoporotyczne – przyczyny
Złamania osteoporotyczne są charakterystyczne w przebiegu choroby zwanej osteoporozą (stąd ich nazwa). Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) osteoporoza to częsta choroba szkieletu wyróżniająca się upośledzoną wytrzymałością kości, co prowadzi do zwiększonego ryzyka wystąpienia złamań. Najczęściej występuje u kobiet po okresie menopauzy, jako że jej istotnym czynnikiem ryzyka jest spadek poziomu estrogenów w organizmie. To zaś ma miejsce w momencie wygaśnięcia czynności jajników. Innymi czynnikami ryzyka osteoporozy, a więc i złamań osteoporotycznych, są:
- znaczny lub przewlekły niedobór witaminy D, witaminy K, fosforu, wapnia i białka w diecie;
- palenie papierosów;
- nadmierne spożycie kawy;
- nadużywanie alkoholu;
- niski poziom aktywności fizycznej, siedzący tryb życia;
- bardzo niska masa ciała.
Uważa się, że w wielu przypadkach wystąpienie osteoporozy jest uwarunkowane czynnikami genetycznymi. Choroba częściej pojawia się w rodzinie, zwłaszcza w linii żeńskiej.
Co to jest złamanie osteoporotyczne?
Złamanie osteoporotyczne określane jest również jako złamanie niskoenergetyczne. U zdrowych osób, aby doszło do złamania kości (która sama w sobie jest wysoce wytrzymała), zadziałać musi znaczna siła mechaniczna. Złamania pojawiają się więc najczęściej w momencie wypadku komunikacyjnego, upadku z wysokości czy silnego uderzenia. Jednak w przypadku złamań osteoporotycznych siła ta jest znacznie mniejsza. Do takiego złamania może dojść np. w momencie upadku z pozycji stojącej (z wysokości własnej) lub po lekkim stłuczeniu. Oczywiście wcześniej należy wykluczyć inne przyczyny, np. pierwotną czy wtórną chorobę nowotworową kości.
Podsumowując, złamanie osteoporotyczne powstaje najczęściej wskutek banalnego, niewielkiego urazu. Co więcej, pacjenci nierzadko zgłaszają brak jakiegokolwiek zdarzenia, które mogłoby doprowadzić do takiego stanu. Jest to częste szczególnie w przypadku złamań kręgów. Charakterystyczne dla osteoporozy są także złamania bliższego końca kości udowej, kości ramiennej i kości promieniowej w odcinku dystalnym.
Złamanie osteoporotyczne – objawy
Złamanie osteoporotyczne daje takie same objawy jak złamanie powstałe w tradycyjnym, urazowym mechanizmie u osób zdrowych. Klasyczny zestaw objawów to:
- silny ból;
- niemożność poruszenia stawem pobliskim;
- obrzęk.
Dokładny obraz kliniczny zależy natomiast od stopnia i lokalizacji złamania, a także od tego, czy jest ono powikłane, otwarte (co praktycznie się nie zdarza w przypadku złamań osteoporotycznych), przemieszczone i wielu innych czynników.
Zobacz również: Złamanie otwarte.
Złamanie osteoporotyczne – diagnostyka i leczenie
Złamania osteoporotyczne diagnozuje i leczy się podobnie, jak zwykłe złamania. Przede wszystkim należy wykonać zdjęcie RTG, aby uwidocznić wielkość i lokalizację złamania. Później, w zależności od lokalizacji, złamanie zaopatruje się unieruchomieniem gipsowym na około 6 tygodni. Po tym czasie wykonuje się kolejne badanie obrazowe (kontrolne RTG). Jeśli potwierdzi ono pełny zrost kostny, pacjent kierowany jest do fizjoterapeuty na rehabilitację.
Zobacz również: Etapy zrostu kości.
Jeśli pacjent bardzo często doświadcza złamań kości, należy dodatkowo skierować go na densytometrię. Jest to proste i nieinwazyjne badanie rentgenowskie, służące ocenie gęstości mineralnej kości.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Czerwiński E., Berwecka M., Osteoporoza – zapomniana choroba milionów złamań, Lekarz POZ, 3/2020.
- Drozdzowska B., Złamania osteoporotyczne, Endokrynologia Polska, 6/2009.
- Czerwiński E., Boczoń K., Kumorek A., Epidemiologia złamań osteoporotycznych, Postępy Nauk Medycznych, t. XXV, nr 3, 2012.