Zerwanie ścięgna Achillesa to poważna kontuzja, do której prowadzić może zarówno uraz bezpośredni, jak i mikroprzeciążenia tej struktury, prowadzące do jej osłabienia. Całkowite zerwanie wymaga zaopatrzenia chirurgicznego. Jednak bez względu na to, czy była konieczna operacja, czy może jest prowadzone leczenie zachowawcze, niezbędna jest właściwie prowadzona fizjoterapia.
Zerwanie ścięgna Achillesa – przyczyny
Większość przypadków naderwania lub zerwania ścięgna Achillesa występuje około 3-6 centymetrów proksymalnie od guza piętowego. Jest to również najczęstsze miejsce występowania zgrubienia ścięgna Achillesa przy jego tendinopatii. Jednakże w większości przypadków do zerwania ścięgna dochodzi u osób, które nie odczuwają przewlekłych dolegliwości bólowych w tym rejonie.
Czynnikami ryzyka są tu przede wszystkim:
- zmniejszony rozmiar włókien kolagenowych;
- zwiększony wskaźnik BMI (nadwaga lub otyłość);
- zwapnienia struktury ścięgnistej najczęściej spowodowane mikrourazami i krwiakami w obrębie ścięgna;
- przyjmowanie antybiotyków zawierających fluorochinolony, które mogą powodować uszkodzenie układ mięśniowo-stawowego;
- przyjmowanie doustnych leków sterydowych, a także sterydowe iniekcje w obrębie ścięgna Achillesa.
Do zerwania ścięgna Achillesa prowadzą najczęściej 3 mechanizmy. Pierwszy mechanizm można nazwać klasycznym. Jest to sytuacja, w której generowane jest duże i gwałtowne naprężenie struktur anatomicznych ścięgna w bardzo krótkim czasie. Przykładem jest wówczas odepchnięcie się od stabilnego punktu, przy jednoczesnym zgięciu podeszwowym stopy i wyproście stawu kolanowego. Drugim mechanizmem jest nagłe zgięcie grzbietowe stopy przy jednoczesnym jej pełnym obciążeniu. Mechanizm powoduje zadziałanie dużej siły przy maksymalnie rozciągniętym ścięgnie, przez co łatwo może dojść do uszkodzenia częściowego lub nawet całkowitego. Przykładem takiego mechanizmu jest nagły upadek, poślizgnięcie się na powierzchni płaskiej lub na schodach. Ostatnim mechanizmem jest lądowanie z wysokości na przodostopie, a następnie gwałtowne zgięcie grzbietowe stopy.
Zerwanie ścięgna Achillesa – objawy
W obrazie klinicznym wyróżnia się 3 fazy prowadzące do zerwania ścięgna Achillesa i są one następujące:
- I faza – zapalenie pochewki ścięgna, w przebiegu którego stan zapalny obejmuje samą osłonkę ścięgna. Ulega ona ścieńczeniu i przyrasta do ścięgna Achillesa, przez co nie może ono tak sprawnie się już w niej poruszać;
- II faza – zapalenie pochewki ścięgna i samego ścięgna Achillesa. W tym stanie pojawia się charakterystyczne zgrubienie ścięgna, które zazwyczaj jest już bolesne. Podczas zginania podeszwowego stopy guzek przemieszcza się w obrębie osłonki ścięgna, podrażniając ją mechanicznie i powodując narastanie zmian o charakterze zapalnym;
- III faza – zerwanie ścięgna Achillesa związane z bardzo silnym bólem i utratą przez stopę swoich funkcji ruchu.
Wśród wielu objawów, które towarzyszą zerwaniu ścięgna Achillesa najbardziej charakterystycznym jest słyszalny trzask wraz ze wzmagającym się bólem bezpośrednio po urazie.
Zobacz również: Uszkodzenie ścięgna Achillesa.
Reklama Reklama
Diagnostyka zerwanego ścięgna Achillesa
W badaniu funkcjonalnym zaobserwować można zaczerwienienie, obrzęk, ból (bezpośrednio po urazie), dodatni jest też test Thompsona. Dodatkowo w przypadku zerwania ścięgna Achillesa standardowo rekomenduje się wykonanie zdjęcia RTG celem wykluczenia zerwania ścięgna z awulsją przyczepu kostnego na kości piętowej. Złotym standardem diagnostycznym jest badanie rezonansu magnetycznego oraz USG.
Zobacz również: Złamanie awulsyjne.
Zerwanie ścięgna Achillesa – leczenie
Leczenia chirurgicznego nie praktykuje się w przypadku niepełnych zerwań u osób starszych, z ogólnym złym stanem zdrowia oraz przy licznych schorzeniach współwystępujących. Polega na unieruchomieniu stawu skokowego na okres kilku tygodni w zgięciu podeszwowym stopy. Niestety leczenie nieoperacyjne obarczone jest ryzykiem braku powrotu do pełnej funkcji ścięgna Achillesa. Leczenie powinno być rozpoczęte w czasie nieprzekraczającym 72 godzin od urazu.
Operacja polega na zszyciu ścięgna Achillesa w miejscu rozerwania. Teoretycznie w przypadku całkowitego zerwania wyłącznie operacja jest w stanie zapewnić powrót do pełnej sprawności funkcjonalnej zerwanego ścięgna. Po zszyciu Achillesa stopę umieszcza się w bucie gipsowym w zgięciu podeszwowym, po czym na okres kolejnych 2-4 tygodni zakłada się opatrunek gipsowy na podudzie (stopa nadal jest ustawiona w zgięciu podeszwowym, co pozwala na przebudowę ścięgna). Po tym okresie stopniowo zmniejsza się ustawienie kąta zgięcia podeszwowego stopy, uzyskując pozycję neutralną. Rehabilitacja prowadzona jest cały czas – powinna być dostosowana do tygodnia po operacji. Zbyt wczesne forsowanie zgięcia grzbietowego może doprowadzić do zerwania zszytych fragmentów tej struktury.
Na poniższym filmie możemy zobaczyć przebieg rehabilitacji po zerwaniu ścięgna Achillesa na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty:
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pogorzała A., Wysokińska K., Zerwanie ścięgna Achillesa – przyczyny, objawy kliniczne, metody leczenia i profilaktyka zapobiegająca urazom, 6/2020.
- Humpa F., Kubasik W., Pawlak D., Rodak P., Postępowanie rehabilitacyjne po rekonstrukcji ścięgna Achillesa, Rehabilitacja, 6/2015.
