Rodzaje złamań kości to jedno z podstawowych zagadnień w ortopedii i traumatologii narządu ruchu. Złamania mogą różnić się nie tylko lokalizacją, ale także mechanizmem powstania, stopniem uszkodzenia kości oraz wiekiem pacjenta. Inne typy urazów występują u dzieci, a inne u osób starszych. Prawidłowe określenie rodzaju złamania kości ma kluczowe znaczenie dla wyboru odpowiedniego leczenia oraz dalszego postępowania rehabilitacyjnego, które wpływa na tempo i jakość powrotu do sprawności.
Rodzaje złamań kości
Istnieje wiele podziałów dotyczących rodzajów złamań kości, a podstawowy wyróżnia:
- złamania otwarte – gdy kość przebija skórę, co zwiększa ryzyko infekcji i wymaga chirurgicznego leczenia;
- złamania zamknięte – pomimo złamania skóra nie ulega przerwaniu.
Inny podział złamania wyróżnia:
- złamania całkowite – ciągłość całej kości ulega przerwaniu;
- złamania niecałkowite – przerwana jest tylko część kości (np. złamanie zielonej gałązki u dzieci).
Rodzaje złamań kości według przebiegu linii złamania to:
- złamanie poprzeczne – linia złamania prosta, pozioma;
- złamanie skośne – linia przebiega pod określonym kątem;
- złamanie spiralne – złamania skręcone, powstają przy rotacji kości;
- złamanie podłużne – linie złamania przebiegają wzdłuż osi kości;
- złamanie złożone – kilka linii złamania.
Złamania kości mogą występować również jako:
- złamania z przemieszczeniem – odłamy kości zmieniają swoje położenie, dlatego w procesie leczniczym trzeba je nastawić;
- złamania bez przemieszczenia – odłamy kości pozostają na swoim miejscu.
Można też opisać wiele innych rodzajów złamania, między innymi takich jak:
- złamania awulsyjne – oderwanie fragmentu kości przez ścięgno lub więzadło;
- złamania patologiczne – tworzą się przy osłabionej kości, na przykład w przebiegu osteoporozy;
- złamania przeciążeniowe i złamania zmęczeniowe – jako konsekwencja powtarzających się mikrourazów
i wiele innych.
Rodzaje złamań kości – diagnostyka
Złotym standardem diagnostyki złamań kostnych jest RTG. Z dużą dokładnością uwidacznia wielkość, przebieg i charakter złamania, co z kolei daje podstawę do dobrania optymalnego leczenia ortopedycznego. W niektórych przypadkach ortopeda może zlecić rezonans magnetyczny (MRI) zamiast RTG, a wskazaniami do tego są najczęściej:
- podejrzenie złamania zmęczeniowego – RTG często nie pokazuje go przez pierwsze 2-3 tygodnie, natomiast MRI jest najczulszym badaniem obrazowym w takich przypadkach;
- uraz w okolicy, gdzie RTG może być mało czytelne – dotyczy to między innymi nadgarstka (w szczególności kość łódeczkowata), stopy (śródstopie, kość skokowa), miednicy oraz kręgosłupa;
- podejrzenie uszkodzeń okolicznych tkanek miękkich – na przykład nerwów, naczyń krwionośnych, chrząstki stawowej, mięśni, ścięgien – nie są one widoczne na obrazie RTG;
- młody wiek – w przypadku dzieci część kości jest jeszcze chrzęstna, więc na obrazie RTG bywa niewidoczna. Chrząstka wzrostowa (chrząstka nasadowa) u dzieci skutecznie utrudnia ocenę radiologiczną, konieczne jest więc wykonanie rezonansu magnetycznego;
- podejrzenie złamania patologicznego – w sytuacji, gdy istnieje podejrzenie, że do złamania doszło w przebiegu chorób takich jak np. osteoporoza, nowotwory czy infekcji, rezonans magnetyczny umożliwia dokładną ocenę stanu szpiku kostnego oraz otaczających tkanek miękkich.
Ważne, aby po urazie zawsze udać się do doświadczonego lekarza ortopedy, który na wizycie wykona USG. Dodatkowo zleci skierowanie na bardziej szczegółowe badania obrazowe i w razie konieczności pokieruje dalszym leczeniem.
Najczęstsze rodzaje złamań u dzieci
W młodym wieku, a więc u dzieci, najczęściej diagnozuje się następujące rodzaje złamań kości w zależności od ich lokalizacji:
- złamania kości przedramienia – obejmują kość promieniową i kość łokciową, a mechanizm ich powstawania obejmuje z reguły upadek na wyprostowaną, wyciągniętą rękę;
- złamania nadgarstka (kość promieniowa w typie „buckle” oraz „torus”) – w przypadku dzieci tkanka kostna jest bardziej elastyczna, w związku z czym nierzadko dochodzi do tzw. złamań podokostnowych, które nie występują u dorosłych;
- złamania okolicy łokcia – wyróżnia się złamania nadkłykciowe kości ramiennej, złamania głowy kości promieniowej;
- złamania obojczyka – bardzo częste u młodszych dzieci, a powstają przy upadku na bok lub ramię;
- złamania typu „zielona gałązka” (ang. greenstick) – charakterystyczne dla dzieci, w przebiegu których kość zgina się i pęka tylko po jednej stronie. Ma to związek z elastyczną budową dziecięcej tkanki kostnej.
W przypadku dzieci zaleca się konsultację z ortopedą dziecięcym. Wynika to z faktu, że mechanizm powstawania złamań, ich objawy oraz leczenie różnią się od tych obserwowanych u osób dorosłych.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Przybył K., Gościk E., Złamania kończyny górnej u dzieci i młodzieży.
- Gaździk T., Ortopedia i traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
