Złamanie podokostnowe (inaczej: złamanie zielonej gałązki) to złamanie zamknięte przebiegające bez przerwania ciągłości okostnej. Tego typu urazy są dość charakterystyczne w przypadku dzieci, zaś u osób dorosłych praktycznie nie występują. Mimo braku przerwania ciągłości unerwionej okostnej wymagają diagnostyki i leczenia u ortopedy.
Złamanie podokostnowe – na czym polega?
Złamania podokostnowe polegają na przerwaniu ciągłości kości, jednak przy braku przerwania ciągłości okostnej (cienkiej błony pokrywającej od zewnątrz każdą kość z wyjątkiem powierzchni stawowych). Jest ona silnie unaczyniona i unerwiona, odpowiada także m.in. za wzrastanie kości. Jeśli nie dojdzie do jej uszkodzenia, uraz w większości przypadków nie ma wpływu na rozwój narządu ruchu u osoby poszkodowanej. Złamanie podokostnowe może dotyczyć każdej kości w ciele człowieka. Problem ten występuje głównie u dzieci, ponieważ kości w młodym wieku są bardziej giętkie i plastyczne, niż ma to miejsce w przypadku osób dorosłych, u których kości są już sztywniejsze i bardziej zmineralizowane. Urazy tego typu są traktowane jak zwichnięcie.
Warto zaznaczyć, że w wielu przypadkach złamania podokostnowe przebiegają niemal bezobjawowo. Zdarza się jednak, że wystąpią objawy klasycznego złamania, a więc ból, obrzęk, zaczerwienienie, niemożność bezbolesnego poruszenia najbliższym stawem, a w skrajnych przypadkach także lekka deformacja w obrębie złamania.
Układ kostny dziecka a dorosłego
Na wystąpienie złamań podokostnowych w dużej mierze wpływają parametry fizjologiczne i biomechaniczne tkanki kostnej. Obserwuje się wyraźnie zaznaczone różnice pomiędzy kośćmi dzieci, a kośćmi osób dorosłych. Warto zaznaczyć, że w przypadku dzieci:
- okostna jest gruba (u dorosłych jest cienka), w związku z czym trudniej ją przerwać czy uszkodzić;
- zauważyć można obecność chrząstek wzrostowych (które u dorosłych są już zrośnięte);
- kości są bardziej elastyczne i podatne na wygięcia, dlatego uderzenie w nie często nie spowoduje żadnych większych szkód (im człowiek jest starszy, tym kości stają się bardziej kruche i w związku z tym mniejsza siła zewnętrzna jest w stanie je uszkodzić).
U dzieci urazy kostne najczęściej lokalizują się w obrębie nasad i przynasad kości, zaś u osób dorosłych mogą dotyczyć każdego elementu kostnego.
Złamanie podokostnowe – przyczyny
Do złamania podokostnowego może dojść w mechanizmie klasycznego urazu, który wywołuje również zwykłe złamanie kości. Są to np.:
- upadek z wysokości;
- silne uderzenie w kość;
- wypadek komunikacyjny lub rowerowy.
Złamanie podokostnowe – diagnostyka
Złamania podokostnowe, podobnie jak każdy inny typ złamania kości, wymaga wykonania badania RTG w co najmniej 2 projekcjach. Uwidocznia one z dużą dokładnością wszelkie złamania i pęknięcia, a także potwierdzą wstępne podejrzenia lekarza. Należy jednak pamiętać, że na obrazie RTG często nie występuje szczelina złamania bądź jest ona bardzo słabo widoczna. Najlepiej udać się na wizytę do ortopedy dziecięcego, który specjalizuje się w złamaniach zielonej gałązki.
Zobacz również: Złamanie kości promieniowej u dziecka.
Złamanie podokostnowe – leczenie
Wiele złamań podokostnowych nie wymaga specjalnego leczenia. Goją się bardzo dobrze, głównie z tego względu, że okostna odpowiadająca m.in. za odżywianie kości jest nienaruszona, w związku z czym kość otrzymuje niezbędne składniki odżywcze do swojej regeneracji. Kość należy unieruchomić, aby mogła prawidłowo się zrosnąć. Ze względu na mały mechanizm urazowy, nieskomplikowany przebieg złamania oraz młody wiek, coraz częściej lekarz podejmuje decyzję o zastosowaniu ortezy zamiast gipsu.
Po zagojeniu się kości, co potwierdzane jest ponownym badaniem RTG, warto wdrożyć rehabilitację ruchową. Zwykle jest to zaledwie kilka wizyt, jednak są one ważne, aby pacjent mógł bezpiecznie wrócić do pełnej sprawności. Czas gojenia się złamań podokostnowych wynosi z reguły 1-2 miesiące.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Egol K., Koval K., Zuckerman J., Kompendium leczenia złamań, Tom 1-2, wydawnictwo Medipage, Warszawa 2012.
- Gaździk T., Ortopedia i traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.