Spięte mięśnie to charakterystyczny stan, którego z pewnością doświadczył każdy człowiek, odnoszący się do miejscowego, wzmożonego napięcia mięśniowego, czego przyczyną zazwyczaj jest przeciążenie bądź osłabiona siła mięśniowa. W takiej sytuacji warto skorzystać z pomocy fizjoterapeuty bądź doraźnie wypróbować domowe sposoby zmniejszające objawy.
Spięte mięśnie – przyczyny
Czynnikami ryzyka spinania się mięśni są zwłaszcza:
- stres i napięcie emocjonalne – organizm nadmiernie może reagować na sytuacje stresowe, zwłaszcza jeśli przekraczają one zdolności adaptacyjne organizmu, a także na nadmierne emocje (zwłaszcza te negatywne). Skutkuje to „obronnym” spinaniem się mięśni na drodze wzmożonej aktywności nerwowego układu współczulnego;
- przeciążenia fizyczne i przemęczenie mięśni – spięte mięśnie mogą pojawiać się u osób wysoce aktywnych fizycznie lub u sportowców, zwłaszcza gdy wykonany trening miał znaczną intensywność lub gdy nie przeprowadzono odpowiedniej rozgrzewki. Czynnikiem ryzyka jest też wprowadzanie nowych ćwiczeń lub dodawanie obciążeń mięśniom, które nie są jeszcze na to gotowe;
- brak ruchu – mięśnie są stworzone do tego, aby pracować. Jeśli prowadzimy siedzący tryb życia, będą osłabione i niewydolne, co z kolei doprowadzi do patologicznego spinania się w związku z reakcjami obronnymi organizmu. W celu utrzymania prawidłowej postawy ciała lub zapewnienia stawom ruchomości, mięśnie muszą włożyć w to znacznie większą pracę;
- zła postawa ciała, wady postawy – wówczas spinają się wyłącznie określone grupy mięśni. Albo te, które są nadmiernie rozciągnięte, albo te, które są skrócone w związku z nieprawidłowościami anatomicznymi;
- niedobory składników pokarmowych – w szczególności niedobór witamin z grupy B lub niedobór magnezu mogą doprowadzić do nadmiernego kurczenia się włókien mięśniowych, czego konsekwencją jest uczucie spinania się mięśni oraz bolesnych skurczów nocnych.
Pospinane mięśnie mogą pojawić się u każdego człowieka, a w dzisiejszych czasach problem ten obserwuje się szczególnie często.
Spięte mięśnie – objawy
Spięte mięśnie objawiają się przede wszystkim bólem i dyskomfortem, zwłaszcza podczas ich dotykania i uciskania lub w trakcie aktywowania tych mięśni. Przykładowo spięcie mięśnia czworogłowego uda będzie bolesne i niekomfortowe w trakcie przysiadów. Natomiast spięcie mięśni stożka rotatorów będzie dawać nieprzyjemne doznania podczas ruchów kończyną górną, w szczególności rotacyjnych oraz tych ponad głową. W związku ze zwiększoną bolesnością może dojść do ograniczenia zakresu ruchów w stawach i mięśniach, pacjenci często zgłaszają uczucie sztywności. Mogą w wywiadzie określać, że ich mięśnie są „jak z kamienia”, „sztywne”, „jak ze stali”.
Zobacz również: Sztywność mięśni i sztywność stawów.
Niekiedy spiętym mięśniom towarzyszą inne dolegliwości, np. bolesne skurcze, drżenie mięśni, mioklonie. Typowa bywa zwiększona wrażliwość skóry nawet na lekki dotyk, taki jak głaskanie. Zdecydowanie bolesne będzie uciskanie i ugniatanie takich mięśni. Niekiedy spięte mięśnie mogą wpływać na nerwy, powodując nieprzyjemne doznania lub chwilowe osłabienie. Wówczas może pojawić się nawet promieniujący ból.
Spięte mięśnie – jak im przeciwdziałać?
Do domowych sposobów na spięte mięśnie należą:
- zimno-ciepłe prysznice, bicze wodne;
- automasaże, stosowanie maty do akupresury;
- rolowanie spiętych mięśni;
- suplementacja i modyfikacja diety;
- ćwiczenia oddechowe;
- medytacja, joga i inne metody relaksacji;
- ćwiczenia rozciągające;
- ćwiczenia wzmacnianie;
- ciepłe okłady.
Szczególnie ważnym punktem jest wzmacnianie się i rozciąganie, przy czym częstym błędem jest wyłącznie rozciąganie się. To patologiczny nawyk, który prowadzi do dalszego rozciągania i osłabiania struktur mięśniowych, mimo że chwilowo z pewnością odczujemy odprężenie. Mięśnie wymagają jednocześnie wzmocnienia, aby mogły być gotowe na znaczne obciążenia i aby nie spinały się obronnie w wybranych sytuacjach.
W razie dłużej utrzymującego się spięcia mięśni warto umówić się na wizytę u fizjoterapeutą, który dobierze odpowiednie techniki terapii manualnej, rozluźni tkanki (np. suchym igłowaniem, terapią mięśniowo-powięziową i terapią punktów spustowych, masażem tkanek głębokich i innymi metodami) oraz dobierze indywidualny program ćwiczeń do potrzeb danego pacjenta.
Terapia spiętych mięśni
Na poniższym filmie możemy zobaczyć przykład postępowania (autoterapia i fizjoterapia) w przypadku spiętych mięśni mogących wywoływać bóle szyi a nawet bóle głowy:
Polecane produkty:
|
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... |
|
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wojtyczek Ł., Zaburzenia czynnościowe w układzie mięśniowym, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego Rzeszów 2005, 1, 77–80.
- Sieroń A., Śliwiński Z., Wielka fizjoterapia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2023.
