Terapia punktów spustowych polega na odpowiednim opracowaniu niewielkich rozmiarów miejsc w obrębie tkanki mięśniowej i/lub powięzi, które są wyjątkowo wrażliwe i generują ból, pieczenie, promieniowanie czy dyskomfort. Taka terapia nie należy do najprzyjemniejszych, jednak efekty są wyjątkowo skuteczne i trwałe. Stanowi ona niemal stały element pracy z ludzkim ciałem w gabinetach fizjoterapeutycznych.
Co to są punkty spustowe?
Mianem punktów spustowych określa się drobne miejsca na mięśniu lub powięzi, zwykle o rozmiarze do kilku milimetrów, które w warunkach fizjologicznych są nieaktywne i palpacyjnie niemal nie sposób je wykryć. Wówczas zwykły ucisk w miejscu lokalizacji punktu spustowego nie wyzwala żadnych dolegliwości. Czynnikiem powodującym uaktywnienie takiego punktu jest uraz lub przeciążenie mięśnia, w którym się on znajduje, ewentualnie uraz lub przewlekłe przeciążenie okolicznych stawów. Skutkuje to m.in. przeczulicą, bólem, pieczeniem, promieniowaniem, zaburzeniami czucia, bezwładnością, zaburzeniami koordynacji ruchowej lub autonomicznymi objawami wegetatywnymi.
Zobacz również: Sensytyzacja.
Aktywny punkt spustowy jest wyczuwalny przez fizjoterapeutę jako niewielkich rozmiarów zgrubienie lub stwardnienie, którego ucisk wywołuje u pacjenta wyjątkowo nieprzyjemne doznania, z bólem na czele. Najczęściej ból ten ma charakter promieniujący i jest ostry, jednak po opracowaniu słabnie.
Zobacz również: Algometr.
Terapia punktów spustowych – na czym polega?
Terapia punktów spustowych polega na świadomym i umiejętnym opracowaniu manualnym tych punktów, co może jednak odbyć się na kilka różnych sposobów. Odpowiedni sposób zawsze dobierany jest indywidualnie do pacjenta oraz zdiagnozowanego problemu zdrowotnego. Najprostszy, klasyczny sposób opiera się na identyfikacji lokalizacji takiego punktu, po czym uciska się go palcem lub łokciem (w zależności od poziomu tkanki mięśniowej i tkanki tłuszczowej w danej okolicy ciała), trzymając ten nacisk aż do momentu tzw. „odpuszczenia”, czyli do momentu, w którym pacjent powie, że nie czuje już bólu.
Inna forma terapii punktów spustowych obejmuje nie tyle nacisk, co ruch pulsacyjny w obrębie punktu spustowego o umiarkowanym nasileniu. Odbywa się on prostopadle do niego. Czynność wykonujemy aż do momentu ustania dyskomfortu i bólu. Warto zaznaczyć, że u niektórych pacjentów może to trwać nawet kilka minut, a podczas terapii punktów spustowych mogą oni zgłaszać promieniowanie, miejscowe kłucie czy pieczenie (są to reakcje całkowicie normalne).
Do kolejnych form terapii punktów spustowych zaliczamy suche igłowanie. Za pomocą wyjątkowo cienkich i długich, sterylnych igieł opracować można taki punkt w sposób bezpośredni – wbija się je bowiem w sam środek punktu spustowego, co powoduje niemal natychmiastowe jego uwolnienie. Podczas suchego igłowania pacjent może odczuwać rozpieranie czy nawet drganie mięśnia.
Terapia punktów spustowych może obejmować ponadto różnego rodzaju techniki mięśniowo-powięziowe, w tym rolfing czy masaż tkanek głębokich. Tak naprawdę najlepiej łączyć kilka metod, co pozwoli uzyskać najlepsze efekty terapeutyczne.
Autoterapia punktów spustowych
Autoterapia punktów spustowych najczęściej odbywa się przy wykorzystaniu piłeczki do rolowania. Wówczas należy przybrać dogodną pozycję ciała i umieścić piłeczkę w miejscu punktu spustowego. Następnie nacisk można trzymać lub można zdecydować się na wykonywanie ruchów na takim rollerze (okrężnych, posuwistych). Autoterapia może opierać się też na samodzielnym ucisku punktów spustowych, jeśli znajdują się one w miejscach łatwo dostępnych. Można też zdecydować się na korzystanie z masażerów, mat do akupresury czy specjalnych pistoletów do masażu (masażer pistoletowy). Najlepiej jednak, aby wszelkie domowe metody zostały skonsultowane z fizjoterapeutą. Dzięki temu pacjent zyska pewność, że są wykorzystywane prawidłowo, jak również nauczy się on właściwie identyfikować punkty spustowe.
Punkty spustowe – terapia i autoterapia
Na poniższym filmie fizjoterapeuta Kamil z Centrum Fizjoterapeuty pokazuje wybrane elementy terapii punktów spustowych na przykładzie mięśnia dźwigacza łopatki. Na nagraniu, możemy również zobaczyć jak wygląda autoterapia tego mięśnia, czyli jedno z ćwiczeń, które zaleca się pacjentowi do samodzielnego wykonywa w domu.
Polecane produkty:
|
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
|
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Chochowska M., Ogrodowczyk R., Klonowska J., Wytrążek M., Terapia punktów spustowych w napięciowych bólach głowy, Rehabilitacja, 5/2015.
- Tanno-Rast H., Mięśniowo-powięziowe punkty spustowe, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2014.
