Przewlekły kaszel to nieprzyjemna i uciążliwa dolegliwość, która może wpływać na jakość życia i tym samym prowadzić do innych objawów (mniej lub bardziej poważnych). Zawsze warto skonsultować go z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, który w razie potrzeby pokieruje pacjenta do innego specjalisty, np. pulmonologa, kardiologa, laryngologa itd. Istnieje też szereg domowych sposobów łagodzących kaszel, po które warto sięgać w trakcie leczenia przyczynowego.
Przewlekły kaszel – przyczyny
Kaszel jest istotnym i prawidłowym odruchem w przypadku wdychania cząstek stałych, płynów lub szkodliwych oparów. Stanowi odruch obronny – chroni układ oddechowy i tym samym cały organizm przed przenikaniem do niego niebezpiecznych lub drażniących cząstek zawieszonych w powietrzu. Większość osób zmagających się z przewlekłym kaszlem ma bardzo wrażliwy odruch kaszlowy i może reagować na znacznie mniejszą stymulację, np. zmiany temperatury powietrza, opary czy zapachy w otoczeniu takie jak perfumy czy środki czystości, które dla innych są całkowicie neutralne.
Najczęstsze przyczyny przewlekłego kaszlu są następujące:
- przewlekłe zapalenie oskrzeli lub przewlekłe zapalenie płuc;
- astma oskrzelowa;
- przewlekły nieżyt nosa;
- zespół spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła;
- przewlekłe zakażenia takie jak gruźlica, krztusiec czy mykoplazma;
- rozstrzenie oskrzeli;
- przyjmowanie niektórych leków, np. tych na nadciśnienie tętnicze;
- refluks żołądkowo-przełykowy;
- choroba nowotworowa płuc;
- sarkoidoza;
- palenie papierosów – zwłaszcza czynne, ale również i bierne;
- przerost migdałka gardłowego.
Przy przewlekłym kaszlu bardzo ważna jest staranna, szczegółowa diagnostyka, ponieważ bardzo często zdarza się, że kaszel jest jedynym występującym objawem. Odnalezienie przyczyny bywa więc utrudnione, a wyłącznie jej leczenie da zadowalające efekty terapeutyczne.
Zobacz również: Choroby układu oddechowego.
Objawy i konsekwencje przewlekłego kaszlu
Przewlekły kaszel to taki, który trwa dłużej niż 8 tygodni u dorosłych (lub powyżej 4 tygodni u dzieci). Najczęściej jest to kaszel suchy, czyli taki, który swoim dźwiękiem może przypominać szczekanie psa. Nierzadko towarzyszą temu:
- duszności, uczucie ściskania w klatce piersiowej (nasilające się podczas aktywności fizycznej);
- świszczący oddech;
- chrypka;
- pieczenie za mostkiem;
- podrażnienie i w konsekwencji ból gardła;
- przewlekłe zmęczenie, jeśli kaszel pojawia się również nocą.
Jeśli kaszel jest mokry (co jednak zdarza się znacznie rzadziej) pojawić się może spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła. To zjawisko nie tylko jest wyjątkowo nieprzyjemne, ale i zwiększa ryzyko wtórnych infekcji bakteryjnych oraz nieprzyjemnego zapachu z ust (halitoza).
Konsekwencjami przewlekłego kaszlu są w pierwszej kolejności zjawiska związane z pogorszeniem samopoczucia. Pojawić się mogą: zmęczenie, drażliwość, wahania nastroju, izolacja społeczna, utrata pewności siebie. W pewnym momencie z reguły dochodzi jednak do konsekwencji zdrowotnych, takich jak nietrzymanie moczu, obniżanie narządu rodnego u kobiet, napięcie przepony, ból w klatce piersiowej i ból pleców. U pacjentów z zaawansowaną osteoporozą należy mieć na względzie ryzyko złamania żebra, co (choć zdarza się rzadko) wciąż istnieje.
Diagnostyka przewlekłego kaszlu
W trakcie pierwszego badania lekarz powinien przeprowadzić pełny wywiad medyczny wraz z badaniem fizykalnym. Osłuchuje klatkę piersiową stetoskopem, ocenia kondycję gardła, migdałków i nosa, stawia na rzetelną i szczegółową rozmowę z pacjentem. Następnie zgodnie ze swoimi podejrzeniami kieruje na konkretne, bardziej szczegółowe badania, takie jak RTG klatki piersiowej, spirometria, test z próbą rozkurczową, badania krwi, gastroskopia, badanie laryngologiczne i wiele innych.
Przewlekły kaszel – leczenie
Leczenie przewlekłego kaszlu powinno być przyczynowe, co oznacza, że zwalcza się źródło problemu, a nie jedynie jego objawy. Przykładowo jeśli przyczyną jest przewlekła infekcja bakteryjna, konieczne jest wykonanie posiewu i odpowiednie dobranie antybiotyku. Z kolei astmę leczy się glikokortykoidami wziewnymi oraz modyfikacją stylu życia. Przy wszystkich przypadkach kaszlu przewlekłego niezmiernie ważne są:
- unikanie zadymionych, zanieczyszczonych miejsc, źródeł spalin, kurzu i roztoczy;
- unikanie palenia papierosów;
- systematyczna aktywność fizyczna zwiększająca wydolność i objętość oddechową płuc, jednak wyłącznie dobrana pod okiem lekarza i fizjoterapeuty;
- unikanie czynników drażniących takich jak bardzo niskie temperatury, sauna, ciasna odzież górna;
- zdrowa dieta w przypadku refluksu.
Do grona domowych metod zmniejszających intensywność kaszlu zalicza się stosowanie nawilżaczy powietrza, inhalacje solą fizjologiczną, spożywanie miodu czy picie naparów ziołowych. Przeciwkaszlowo sprawdzają się zwłaszcza zioła takie jak tymianek czy prawoślaz. Lekarzem diagnozującym i leczącym większość przypadków przewlekłego kaszlu jest pulmonolog.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych, alergiach, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Grabowski M., Barg W., Leczenie przewlekłego kaszlu, Medycyna po Dyplomie 2011(20); 5(182): 104-110.
