Choroby układu oddechowego są w dzisiejszych czasach bardzo częste, co wiąże się z ogromną popularnością wyrobów tytoniowych, a także wszechobecnymi zanieczyszczeniami powietrza. Czynniki ryzyka związane z zanieczyszczeniami i pyłami w miejscu pracy spadły w hierarchii przyczyn, jako że współcześnie dużą wagę przykłada się do przestrzegania zasad BHP. Diagnostyką i leczeniem chorób układu oddechowego zajmuje się lekarz pulmonolog.
Choroby układu oddechowego
Spośród najczęstszych chorób układu oddechowego wyróżnia się takie jak:
- astma oskrzelowa;
- zapalenie płuc i/lub zapalenie oskrzeli;
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
- nowotwór płuc;
- rozstrzenie oskrzeli.
Zobacz również: Choroby układu oddechowego – fizjoterapia.
Astma oskrzelowa
Astma oskrzelowa to przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych, która powoduje ich nadreaktywność i zwężenie, co utrudnia oddychanie. Dokładne jej przyczyny wciąż nie są znane, choć wyszczególnia się czynniki ryzyka takie jak: kurz, pyłki, pleśnie, sierść zwierząt, infekcje, silny stres, nadmierny wysiłek fizyczny, predyspozycje genetyczne. Czynniki te mogą wywoływać i nasilać atak astmy. Jednak wciąż nie wiadomo, dlaczego u jednych osób tak się dzieje, podczas gdy u innych są one całkowicie neutralne.
Poza problemami z oddychaniem, w przebiegu astmy oskrzelowej obserwuje się świszczący oddech, uciążliwy, suchy kaszel, ucisk w klatce piersiowej. Duszność ma tendencję do nasilania się w godzinach nocnych i porannych.
Zapalenie płuc i/lub zapalenie oskrzeli
Zapalenie płuc i zapalenie oskrzeli to dwie różne jednostki chorobowe, które mogą jednak występować wspólnie. Obydwie mogą też mieć charakter ostry, podostry lub przewlekły, jak również mogą być wywołane czynnikami wirusowymi lub bakteryjnymi (rzadziej). Przyczyną stanu zapalnego jest przeniknięcie do dróg oddechowych patogenów chorobowych, które wywołują objawy takie jak kaszel, gorączka, osłabienie organizmu, trudności w oddychaniu, świsty podczas osłuchiwania płuc stetoskopem. Przy bakteryjnym zapaleniu płuc w obrazie klinicznym zauważyć można kaszel z ropną plwociną, duszność, ból w klatce piersiowej nasilający się przy oddychaniu. Pojawia się też wysoka gorączka, dreszcze, poty, osłabienie, co jest charakterystyczne dla infekcji.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to postępujące i nieodwracalne schorzenie układu oddechowego, które prowadzi do trwałego zwężenia dróg oddechowych i utrudnionego przepływu powietrza. Choroba rozwija się latami, jednak początkowo bardzo często jest bagatelizowana. Czynnikami predysponującymi do jej rozwoju są: palenie papierosów, kontakt zawodowy z pyłkami, zanieczyszczenia powietrza, nawracające infekcje dróg oddechowych.
Objawami są: przewlekły kaszel nasilający się rano, często przebiegający z odkrztuszaniem plwociny, duszności, świszczący oddech, a także zmęczenie i spadek tolerancji wysiłku. W zaawansowanych przypadkach może wystąpić nawet sinica i nagła utrata masy ciała. Nie ma sposobów na całkowite wyleczenie POChP. Za pomocą modyfikacji stylu życia, aktywności fizycznej i farmakoterapii można jednak spowolnić jej postęp i poprawić jakość życia pacjenta.
Nowotwór płuc
Rak płuc to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów złośliwych na świecie i główna przyczyna zgonów onkologicznych. Jego przebieg bywa podstępny, ponieważ zazwyczaj długo nie daje żadnych objawów, a gdy dojdzie już do rozpoznania, może być za późno na leczenie. Uważa się, że główną przyczyną raka płuc jest palenie papierosów, choć mogą predysponować również do niego: czynniki genetyczne, przebyte choroby płuc, ekspozycja na substancje rakotwórcze takie jak azbest, radon, spaliny.
Objawy nowotworu płuc są zbliżone do objawów innych chorób układu oddechowego. Jednak poza typowym kaszlem, dusznościami i zapaleniami płuc pojawiają się: chrypka, krwioplucie czy nagła utrata masy ciała. Leczenie raka płuc powinno zostać wdrożone jak najszybciej. Obejmuje radioterapię, chemioterapię i immunoterapię.
Rozstrzenie oskrzeli
Rozstrzenie oskrzeli to nieodwracalne poszerzenie ścian oskrzeli, które prowadzi do gromadzenia się wydzieliny, nawracających infekcji i przewlekłego stanu zapalnego. Do rozstrzenia oskrzeli predysponują zanieczyszczenia i toksyny, wady wrodzone układu oddechowego, przewlekłe infekcje. Także guzy nowotworowe i ciała obce mogą mechanicznie blokować odpływ śluzu i prowadzić do infekcji. Objawy są zbliżone do tych w przebiegu raka, dlatego obie choroby muszą zostać dobrze zróżnicowane. Choć zmiany są nieodwracalne, leczenie ma na celu łagodzenie objawów i zapobieganie zaostrzeniom. Obejmuje głównie farmakoterapię i rehabilitację oddechową.
Polecane produkty:
![]() |
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
![]() |
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych, alergiach, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Antczak A., Wielka interna – pulmonologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2020.