Immunoterapia to jedna z metod leczenia onkologicznego, znajdująca szerokie zastosowanie także we współczesnej medycynie. Ma na celu indukcję odpowiedzi immunologicznej u chorego z rozwijającym się rakiem w taki sposób, aby powstały komórki zdolne do rozpoznania komórek nowotworowych jako obce i do niszczenia ich. Wyróżniamy kilka rodzajów immunoterapii – każdorazowo dobiera się je do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia pacjenta.
Immunoterapia – na czym polega?
Immunoterapia polega na przyjmowaniu wybranych leków w ściśle określonych dawkach i o określonej częstotliwości, przez pewien czas niezbędny do zniszczenia komórek rakowych i poprawy pracy układu odpornościowego. Wyróżniamy immunoterapię:
- lokalną – obejmującą wyłącznie jedną partię ciała;
- całościową – obejmuje całe ciało, co ma miejsce np. podczas stosowania interferonu-alfa.
Ponadto immunoterapia może być:
- niespecyficzna – ma na celu stymulację systemu obronnego organizmu do lepszego działania;
- celowana – nakierowana na konkretny rodzaj komórek, które mają być zwalczane.
Największą skutecznością i popularnością cieszy się immunoterapia celowana. Stosowane w jej przebiegu leki powinny rozpoznawać i „wybiórczo” atakować komórki nowotworowe (dlatego wiele źródeł podaje, że terapia celowana ma związek z chemioterapią), nie wpływając jednocześnie na zdrowe tkanki. Zgodnie z ogólnie przyjętą definicją, za terapię celowaną uznaje się choćby hormonoterapię w przebiegu leczenia raka piersi u kobiet lub raka prostaty u mężczyzn. Zadaniem nowoczesnej immunoterapii nowotworów jest także blokowanie tych struktur odpowiadających za hamowanie aktywności układu immunologicznego.
Leki stosowane w immunoterapii
Istnieje wiele różnych leków wykorzystywanych w immunoterapii, w zależności od rodzaju, zaawansowania i specyfiki nowotworu, a także od wieku i stanu zdrowia pacjenta. Przykładami stosowanych leków są:
- rituksymab – w przebiegu chłoniaków nieziarniczych i samoistnej plamicy małopłytkowej;
- trastuzumab – w przebiegu raka piersi;
- cetuksymab i bewacizumab – w przebiegu raka jelita grubego (także z przerzutami), jak również w przebiegu raka głowy, szyi i piersi.
W ramach programów lekowych refundowanych przez NFZ w Polsce dostępne są obecnie takie leki jak:
- niwolumab;
- ipilimumab;
- pembrolizumab;
- atezolizumab;
- durwalumab;
- awelumab;
- cemiplimab.
Immunoterapia a chemioterapia
Mimo że w zarówno w przebiegu immunoterapii, jak i chemioterapii stosuje się leki, obie metody znacznie się od siebie różnią. Immunoterapia nie działa bezpośrednio na komórki nowotworowe, lecz aktywuje odporność, co pozwala je zwalczać. Z kolei klasyczna chemioterapia działa przez toksyczny (uszkadzający) wpływ na komórki nowotworowe podlegające podziałom. Nowotwory dzielą się szybciej niż komórki prawidłowe i dlatego są na ogół bardziej wrażliwe na chemioterapię. Niestety, ze względu na większą agresywność, chemioterapia powoduje więcej skutków ubocznych w organizmie pacjenta, ponieważ uszkodzeniu podlegają również zdrowe, dzielące się komórki w organizmie pacjenta. Właśnie dlatego w przebiegu chemioterapii obserwuje się m.in. wypadanie włosów (jako że włosy stale znajdują się w fazie wzrostu).
Zobacz również: Radioterapia.
Immunoterapia – efekty
Skuteczność i stosunkowe bezpieczeństwo immunoterapii zostały potwierdzone m.in. w badaniach klinicznych III fazy u chorych na czerniaka, raka płuc czy raka nerki. Skuteczność immunoterapii u konkretnego pacjenta kontroluje się za pomocą cyklicznie powtarzanych badań obrazowych (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, USG). Efektem przyjmowania leków immunosupresyjnych jest poprawa odporności pacjenta i zwalczenie sporej ilości (a często i wszystkich) komórek rakowych. Jednocześnie obserwuje się wyższe przeżycie pacjentów w porównaniu do klasycznej chemioterapii. Wzrasta również jakość życia w trakcie leczenia, ponieważ immunoterapia nie wiąże się z tak dużą ilością działań niepożądanych.
Immunoterapia – skutki uboczne
Choć immunoterapia jest bezpieczniejsza niż chemioterapia, nie jest całkowicie pozbawiona działań niepożądanych. Najczęściej występującymi są:
- stany zapalne skóry, świąd skóry i wysypka;
- trudności w oddychaniu, duszności;
- wahania masy ciała;
- bóle głowy;
- przewlekłe uczucie zmęczenia;
- zażółcenie gałek ocznych lub skóry;
- zmniejszone wydzielanie moczu;
- biegunki, bóle brzucha.
Skutki uboczne w dużej mierze zależą od rodzaju i dawki wybranych immunoterapeutyków.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wojas-Krawczyk K., Krawczyk P., Rozwój koncepcji przeciwnowotworowej immunoterapii, Onkologia Prak. Klin. 2/2015.
- Kowalczyk D., Immunoterapia raka jelita grubego, Współczesna Onkologia, 3/2006.
- Immunoterapia, Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej oraz Fundacja Tam i z Powrotem, Warszawa 2017.
