Mocz jest klarownym płynem o żółtej barwie (odcień zależy ściśle od stężenia barwników moczu). Stanowi produkt uboczny zawierający produkty przemiany materii, które są zbędne dla organizmu.
Skład moczu
Składniki moczu wydalane z organizmu w ciągu doby dzieli się na organiczne i nieorganiczne. Wśród organicznych znajdują się:
- sód – 173 mmol/d;
- chlorki – 282 mmol/d;
- fosfor – 71 mmol/d;
- potas – 51 mmol/d;
- siarka (SO3) – 25 mmol/d;
- wapń – 5 mmol/d;
- magnez – 6 mmol/d;
- jod – do 2 mmol/d.
Natomiast wśród składników nieorganicznych wyróżnia się:
- mocznik – 210-500 mmol/d;
- kreatynina – 12 mmol/d;
- amoniak – 41 mmol/d;
- kwas moczowy – 4 mmol/d;
- kreatyna – do 2,1 mmol/d.
Ponadto około 1200 mL/d stanowi woda. Odczyn (pH) moczu jest zwykle lekko kwaśny, a po diecie bogatej w białko kwaśność jeszcze się zwiększa. Z kolei po spożyciu sporej ilości pokarmów roślinnych mocz staje się zasadowy i mętny.
Wydalanie moczu
Mocz tworzy się w nerkach. Wydostaje się z kanalików nerkowych zbiorczych i gromadzi się w miedniczce nerkowej. Na skutek ruchów perystaltycznych moczowodu porcje moczu przemieszczane są z miedniczki nerkowej do pęcherza moczowego.
Na drodze odruchowej (poprzez ośrodek oddawania moczu w części krzyżowej rdzenia kręgowego) występuje jednoczesny:
- skurcz mięśnia gładkiego w ścianie pęcherza moczowego, zwanego mięśniem wypierającym;
- rozkurcz mięśnia gładkiego zwieracza wewnętrznego cewki moczowej;
- rozkurcz mięśnia poprzecznie prążkowanego stanowiącego zwieracz zewnętrzny cewki moczowej.
W efekcie zwiększonego ciśnienia w pęcherzu moczowym i rozkurczu zwieraczy mocz zostaje wydalony przez cewkę moczową na zewnątrz. Dorosła osoba wydala przeciętnie około 1,5 l moczu na dobę, norma ta jednak jest osobniczo różna.
Badanie moczu
Mocz do badania powinno się oddawać z samego rana tuż po przebudzeniu się. Inną metodą jest ocena dobowej zbiórki moczu. Jego ciężar właściwy mieści się w zakresie 1,01-1,022 g/ml. Zaburzenia w tym ciężarze prezentują się następująco:
- <1,01 g/ml – hipostenuria: do jej przyczyn można zaliczyć złośliwe stwardnienie nerek, torbielowatość nerek, skrobawica nerek i stany po ustąpieniu gorączki towarzyszącej chorobie przewodu pokarmowego;
- >1,022 g/ml – hiperstenuria: do jej przyczyn zalicza się bierne przekrwienie nerek, zespoły nerczycowe, a także okres gorączkowy ostrego zapalenia odmiedniczkowego nerek i pęcherza moczowego.
Kolejnym czynnikiem badanym podczas oceny moczu jest jego przejrzystość. Prawidłowy mocz jest klarowny, bez widocznych cząsteczek zawieszonego osadu. Ponadto składniki obecne w moczu są rozpuszczalne. Lekko mętny mocz lub całkiem mętny może świadczyć o obecności w nim bakterii, drożdży, ropy, leukocytów, erytrocytów, kryształów moczanowych i fosforanowych oraz śluzu.
Istotny jest też kolor moczu. Prawidłowy ma barwę żółtą, o różnym jego odcieniu. Przykładowo kolor moczu czerwonoróżowy świadczy o obecności moczanów, kolor czerwony lub brązowy o obecności mioglobiny, hemoglobiny, erytrocytów czy spożyciu buraków, zaś kolor żółtopomarańczowy o obecności bilirubiny czy urobiliny.
Zobacz również: Moczenie nocne.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
