Moczenie nocne

Moczenie nocne jest częstą dolegliwością okresu dziecięcego, przy czym zwykle ma tendencję do samoistnego ustępowania. Szacuje się, że występuje u 10-20% dzieci w wieku 5 lat, 7% dzieci w wieku 10 lat oraz do 3% osób dorosłych. Diagnozuje się je, gdy dziecko powyżej 5. roku życia przynajmniej 3 razy w tygodniu oddaje bezwiednie mocz w czasie snu.

Moczenie nocne – podział

Wyróżnia się 2 rodzaje moczenia nocnego:

• pierwotne – rozpoznawane, gdy dziecko moczy się cały czas od urodzenia i nie towarzyszą temu inne objawy chorobowe;
• wtórne – rozpoznawane, gdy występuje po okresie co najmniej pół roku prawidłowej kontroli czynności pęcherza.

Nocnym moczeniem wtórnym określamy także moczenie, któremu towarzyszą inne objawy chorobowe, jak:

• popuszczanie lub nietrzymanie moczu w ciągu dnia;
• częstomocz;
• zakażenia układu moczowego;
• bolesne parcia na pęcherz.

Przyczyny

Do głównych przyczyn nocnego moczenia wtórnego zalicza się:

• wielomocz;
• wady układu moczowego;
• zaburzenia funkcji pęcherza;
• zaparcia;
• zespół bezdechów nocnych;
• padaczkę;
• alergię pokarmową.

Diagnostyka

U pacjenta należy stwierdzić w pierwszej kolejności rodzaj moczenia – czy jest ono pierwotne czy wtórne. W tym celu należy dokładnie zebrać wywiad, obejmujący między innymi pytania o rozwój dziecka, ewentualne choroby, obciążenia rodzinne oraz ilość płynów wypijana przez dziecko. Drugi etap badania obejmuje dokładną ocenę ujścia cewki moczowej, okolicy krzyżowo-lędźwiowej, czucia w okolicy krzyżowej oraz napięcie mięśni zwieraczy.

Ponadto wykonuje się następujące badania:

• dwu- lub trzykrotne badanie ogólne moczu po nocy – w tym między innymi ocena ciężaru właściwego;
• posiew moczu;
• badanie krwi celem oznaczenia poziomu mocznika, kreatyniny, glukozy, sodu i potasu;
• USG układu moczowego z oceną zalegania moczu po mikcji. W razie podejrzenia wady układu moczowego należy również wykonać cystografię mikcyjną;
• dobowa zbiórka moczu w godzinach 8-20 oraz 20-8;
• pomiar objętości każdej porcji moczu w ciągu doby celem oceny pojemności pęcherza moczowego;
• badanie urodynamiczne dla oceny funkcji pęcherza moczowego.

Jeżeli nocne moczenie wykazuje charakter wtórny, należy w pierwszej kolejności leczyć chorobę podstawową będącą przyczyną dolegliwości. Natomiast jeśli wyniki badań wyjdą prawidłowo, należy rozpoznać pierwotne moczenie nocne. Najczęściej występuje ono rodzinnie. W efekcie, jeśli jedno z rodziców moczyło się w dzieciństwie, ryzyko wystąpienia patologii u dziecka wynosi 45%. Jeśli dolegliwość dotyczyła w przeszłości obojga rodziców, ryzyko to wynosi u dziecka aż 75%.

Leczenie

W pierwszej kolejności należy zapamiętać, że dziecko nie może być karane za nocne moczenie się. To choroba, więc tak musi być traktowana, zarówno przez domowników, jak i personel w szpitalach czy placówkach leczniczych.

Skuteczna może być psychoterapia rodzinna lub indywidualna. Dodatkowo korzystne jest prowadzenie kalendarzyka moczenia, w którym dziecko z pomocą rodzica zaznacza suche i mokre noce. Następnie kalendarzyk pokazuje się lekarzowi bądź pielęgniarce, w efekcie czego dziecko może być nagradzane za postępy – nigdy karane.

Na końcu należy wspomnieć, że korzystne jest ograniczenie pojenia i spożywania warzyw oraz owoców na około 1,5 godziny przed położeniem się spać. Tuż przed pójściem spać dziecko musi opróżnić pęcherz.

Leczenie farmakologiczne

W leczeniu farmakologicznym stosuje się między innymi:

• desmopresynę – lek ma silne działanie hamujące wydalanie wody i jest skuteczny u dzieci z niskim ciężarem właściwym moczu pobieranego po nocy;
• chlorowodorek oksybutyniny – lek zwiększa pojemność pęcherza moczowego;
• imipraminę – lek zwiększa opór cewkowy, zwiotcza mięśnie gładkie i spłyca sen w jego drugiej połowie.

W moczeniu nocnym pierwotnym istotne jest jednak niefarmakologiczne podejście do problemu.

Zobacz również: Nietrzymanie moczu – leczenie.

Bibliografia

1. Dobrzańska A., Ryżko J., Pediatria, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2014.

	Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej...
	Olej z czarnuszki siewnej w płynie Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej...