Infekcja dróg moczowych (inaczej: zakażenie dróg moczowych) stanowi następstwo obecności drobnoustrojów (bakterii) w drogach moczowych powyżej zwieracza pęcherza moczowego.
Infekcja dróg moczowych – kogo dotyczy?
W związku z faktem, że to jedna z najczęstszych infekcji, może dotyczyć ona każdego, bez względu na wiek czy płeć. W wieku niemowlęcym częściej chorują chłopcy, zaś po 1. roku życia dziewczynki. Powyżej 60. roku życia częstość występowania infekcji dróg moczowych zwiększa się u mężczyzn, co wiąże się m.in. z zaburzeniami w odpływie moczu (przerost gruczołu krokowego). Mimo tego wciąż dwukrotnie częściej chorują kobiety. Ponadto częściej chorują osoby aktywne seksualnie.
Infekcja dróg moczowych – przyczyny
Do infekcji dróg moczowych dochodzi najczęściej poprzez rozprzestrzenianie się drobnoustrojów drogą wstępującą. U kobiet ryzyko jest większe, ponieważ cewka moczowa znajduje się w pobliżu pochwy i odbytnicy.
Za rozwój infekcji najczęściej odpowiada bakteria gram-ujemna z przewodu pokarmowego, okolicy podnapletkowej lub przedsionka pochwy. Do innych bakterii odpowiadających za rozwój schorzenia należą:
- Escherichia coli;
- Enterococcus;
- Pseudomonas;
- Chlamydia trachomatis.
Infekcja dróg moczowych – czynniki ryzyka
Zakażenia znacznie częściej rozwijają się u osób niedbających o higienę lub chorych na cukrzycę, zaburzenia przemiany materii (dna moczanowa), kamicę układową czy nawykowe zaparcia. Ponadto do czynników ryzyka zalicza się obecność pasożytów w przewodzie pokarmowym, wady rozwojowe układu moczowego oraz zaburzenia czynnościowe utrudniające swobodny odpływ moczu.
Podział kliniczny infekcji dróg moczowych
Wyróżnia się kilka rodzajów zakażeń dróg moczowych, m.in. ze względu na lokalizację oraz występujące objawy. Można zatem wyróżnić:
- infekcje powikłane i niepowikłane;
- infekcje nawracające, objawowe i bezobjawowe;
- infekcje dolnego oraz górnego odcinka układu moczowego.
Zakażenie powikłane i niepowikłane
Zakażenie powikłane dotyczy osób z anomaliami w obrębie układu moczowego, zmniejszoną odpornością organizmu lub upośledzoną funkcją nerek. Może prowadzić nawet do urosepsy, przewlekłej choroby nerek lub nadciśnienia tętniczego.
Z kolei zakażenie niepowikłane dotyczy osób z prawidłową budową układu moczowego i bez zaburzeń czynności nerek. Rokowania w tym przypadku są bardzo dobre, nawet jeśli schorzenie ma nawrotowy przebieg.
Zakażenie nawracające, objawowe i bezobjawowe
W celu określenia zakażenia jako nawracające, musi ono spełniać następujący warunek: zachorowanie przynajmniej 3 razy w ciągu ostatniego roku lub 2 razy w ciągu ostatnich 6 miesięcy. Zakażenia bezobjawowe to stan, w którym stwierdza się zmienną bakteriurię w moczu oraz zmiany w ogólnym badaniu moczu. Nie występują jednak przy tym objawy kliniczne. Jeśli takie objawy się rozwijają, mowa o zakażeniu objawowym.
Zakażenia dolnego i górnego odcinka układu moczowego
Zakażenia dolnych dróg moczowych charakteryzują się występowaniem objawów dysurycznych, takich jak problemy z oddawaniem moczu:
- częstomocz;
- naglące parcia;
- ból;
- pieczenie.
U dzieci objawia się niepokojem podczas mikcji, a także palpacyjną tkliwością w okolicy nadłonowej. Z kolei w przypadku wirusowej etiologii może występować krwiomocz. W badaniach moczu stwierdza się leukocyturię, krwinkomocz, bakteriurię, która może być nieznamienna.
Dla zakażeń górnej części układu moczowego (odmiedniczkowe zapalenie nerek) typowe są:
- ogólne objawy zapalenia (gorączka, dreszcze);
- bolesność okolicy lędźwiowej;
- dodatni objaw Goldflama.
Towarzyszą im inne objawy, zależne od wieku pacjenta.
Jak objawia się infekcja dróg moczowych?
Pierwszymi objawami infekcji są:
- uczucie bólu i pieczenia, głównie podczas próby oddania moczu;
- parcie na mocz z nagłą potrzebą jego oddania;
- występowanie krwi w moczu;
- ból nerek i ból brzucha;
- zmętnienie moczu lub jego nieprzyjemny zapach.
Niekiedy może towarzyszyć temu gorączka. Wystąpienie powyższych objawów należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem i podjąć leczenie.
Zobacz również: Zaleganie moczu.
Infekcja dróg moczowych – leczenie
Leczenie schorzenia zależy od stanu klinicznego pacjenta, w tym:
- intensywności objawów chorobowych;
- wieku;
- spodziewanej lekowrażliwości domniemanego drobnoustroju chorobotwórczego.
Podstawą jest leczenie zachowawcze obejmujące zmianę trybu życia oraz farmakoterapię. W związku z tym pacjentowi zaleca się obfite przyjmowanie płynów, regularne i kompletne opróżnianie pęcherza moczowego, a także lekkostrawną dietę. Należy bardzo szczegółowo zadbać o higienę strefy intymnej po każdej mikcji.
Leki stosuje się dodatkowo, przepisuje je lekarz w zależności od rodzaju zakażenia, od bakterii która wywołała schorzenie oraz indywidualnych czynników. Całą terapię można uzupełnić naparami ziołowymi do picia, np. na bazie pokrzywy i skrzypu.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... | |
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Grabe M., Bartoletti R., Johansen T., Cai T., Çek M., Köves B., Naber K.G., Pickard R.S., Tenke P., Wagenlehner F., Wullt B., Rekomendacje dotyczące postępowania w zakażeniach układu moczowego, Postępy Andrologii, 4/2017.
- Barańska B., Wądek T., Zakażenie dróg moczowych – zapobieganie i leczenie, Piekary Śląskie 2013.
- Duława J., Holecki M., Zakażenia dróg moczowych u chorych na cukrzycę, Endokrynologia, 1/2009.
- Kiliś-Pstrusińska K., Zakażenia układu moczowego, Praktyka Lekarska, 9/2012.