Badanie moczu to jedno z podstawowych diagnostycznych badań laboratoryjnych. Jest całkowicie bezbolesne, szybkie i efektywne – może bardzo dużo powiedzieć o stanie zdrowia pacjenta w sposób nieinwazyjny. Tego typu badanie można wykonywać bez względu na wiek czy stan zdrowia. Jest również niedrogie, ponieważ cena wynosi niecałe 10 zł, natomiast z posiewem nieco więcej, około 30-50 zł.
Na czym polega badanie moczu?
Do badania moczu potrzeba specjalny, jałowy pojemnik zakupiony w tym celu w aptece. Absolutnie zakazane jest oddawanie próbki moczu do własnego pojemnika lub słoiczka, nawet wyparzonego – na jego ściankach znajdują się drobnoustroje i związki, które mogą znacznie zmienić wynik badania. Próbkę moczu należy pobrać z samego rana, wcześniej przemywając czystą wodą okolice intymne. Mocz powinien pochodzić z tzw. środkowego strumienia – zaczynamy mikcję normalnie, a następnie podstawiamy pojemnik pod płynący już strumień moczu i nabieramy odpowiednią ilość. Po wszystkim kończymy mikcję w tradycyjny sposób.
Pobraną próbkę moczu należy jak najszybciej zanieść do laboratorium lub punktu pobrań zajmującego się dostarczaniem próbek do badań. W warunkach laboratoryjnych specjaliści szczegółowo ocenią poszczególne parametry i skład moczu.
Posiew moczu – na czym polega?
Wykonując badanie moczu, można również zdecydować się dodatkowo na tzw. posiew moczu. Materiał biologiczny pobrany od pacjenta umieszcza się w odpowiednio dobranym podłożu, a następnie inkubuje hodowlę przez około 18-24 godzin w temperaturze 37 stopni Celsjusza. Po upływie tego czasu można dokładnie ocenić wyhodowane w ten sposób kolonie bakteryjne. Na podstawie ich wyglądu makroskopowego, specjalista dobiera testy identyfikujące patogeny.
Badanie moczu – co zawiera?
Podczas badania moczu sprawdza się jego właściwości fizyczne:
- barwa – prawidłowo może mieć różne odcienie żółci;
- przejrzystość – mocz nie powinien być mętny (najlepiej, aby można go było opisać jako klarowny);
- zapach – delikatny;
- ciężar właściwy – wyższy od 1,0 mg/l.
Sprawdza się również właściwości chemiczne moczu:
- bilirubina – brak;
- glukoza – brak;
- ciała ketonowe – brak;
- esteraza leukocytowa – brak;
- azotyny – brak;
- białko – poniżej 150 mg na dobę;
- krew – brak;
- urobilinogen – do 1 mg/dL;
- pH – 5,0-7,0.
Na tej podstawie można wiele powiedzieć o stanie zdrowia pacjenta. Przykładowo, glukoza wykryta w moczu może wskazywać na cukrzycę, chorobę Cushinga, nadczynność tarczycy lub guzy chromochłonne nadnerczy. Zawęża się więc pole poszukiwań potencjalnej przyczyny pogorszenia stanu zdrowia pacjenta.
Badanie moczu – wskazania
Badanie moczu wykonywane jest jako uzupełnienie rutynowych badań lekarskich, jak również jako badanie podstawowe. Wskazaniami są:
- ciąża;
- zakażenia układu moczowego;
- planowana operacja;
- cukrzyca;
- kamica moczowa;
- niektóre choroby nerek i wątroby;
- przebyta operacja;
- częste bóle brzucha lub podbrzusza;
- uczucie pieczenia podczas mikcji, utrudnione oddawanie moczu;
- uczucie pełnego pęcherza moczowego i parcia na mocz;
- częste oddawanie moczu w toalecie;
- gorączka;
- zmieniony kolor moczu;
- przewlekłe leczenie glikokortykosteroidami.
Każdej osobie, bez względu na stan zdrowia, zaleca się natomiast kontrolne badanie moczu raz w roku.
Badanie moczu – przeciwwskazania
Nie istnieją żadne przeciwwskazania do wykonania badania moczu. Można je wykonywać nawet u małych dzieci, kobiet w ciąży, seniorów czy osób poważnie, przewlekle chorych.
Jak przygotować się do badania moczu?
Przerwa w oddawaniu moczu powinna wynosić około 8 godzin, dlatego najlepiej pobrać próbkę z rana. W ciągu dnia tak długie powstrzymanie się od mikcji dla wielu osób może być niemożliwe. Przed pobraniem próbki należy unikać wzmożonej aktywności fizycznej, aby nie wpłynąć tym samym na poziom białek i ketonów. Kobiety powinny unikać pobierania moczu w ciągu 2 dni przed i 2 dni po menstruacji, ponieważ pojawia się możliwość zanieczyszczenia moczu krwią i wydzieliną z pochwy. Jeśli przyjmowane są przewlekle leki należy poinformować o nich lekarza. Stwierdzi on czy pojawi się konieczność odstawienia ich dzień przed badaniem moczu. Nie ma żadnych zaleceń odnośnie modyfikacji diety.
Pobraną próbkę moczu należy zanieść do laboratorium w ciągu 120 minut. Długie przechowywania moczu wpływa niekorzystnie na jego parametry i skład.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mantur M., Brunzel N., Diagnostyka laboratoryjna moczu i innych płynów ustrojowych, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2016.
- Kokot F., Kokot S., Hyla-Klekot L., Badania laboratoryjne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
