Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy to zespół objawów chorobowych będących następstwem wzrostu stężenia hormonów tarczycy w surowicy krwi. Dochodzi do tego wskutek zwiększenia syntezy, zaburzeń w metabolizmie, zaburzonej czynności receptorów lub przedawkowania tyroksyny podczas leczenia. W efekcie ilość produkowanych hormonów przekracza aktualne zapotrzebowanie tkankowe.

Przyczyny

Do najczęściej występujących przyczyn nadczynności tarczycy można zaliczyć:

• pobudzenie receptora TSH;
• uszkodzenie tarczycy i uwolnienie nagromadzonych w niej zapasów hormonów – niektóre zapalenia tarczycy powodują zazwyczaj nadczynność, która mija lub przechodzi w niedoczynność;
• pozatarczycowy nadmiar tyroksyny.

Pobudzenie receptora TSH może nastąpić przez autoprzeciwciała – choroba Gravesa i Basedowa, bądź wskutek mutacji powodującej samoistną aktywację (wole guzkowe toksyczne / guzek autonomiczny pojedynczy). Pozatarczycowy nadmiar tyroksyny może być egzogenny (wskutek przedawkowania L-tyroksyny) lub endogenny (wole jajnikowe, choroba trofoblastyczna).

Objawy

Zespół objawów nadczynności tarczycy jest na tyle charakterystyczny, że można go rozpoznać już w czasie pierwszego badania chorego. Objawy podmiotowe obejmują najczęściej:

• drażliwość, płaczliwość, niepokój, pobudzenie psychoruchowe, lęk, bezsenność, trudności w skupieniu uwagi;
• uczucie ciepła, wzmożoną potliwość i pojawianie się rumieni;
• wypadanie włosów;
• osłabienie i męczliwość mięśni;
• kołatanie serca;
• duszność (obecna u wielu chorych z ciężką nadczynnością tarczycy, może wynikać ze zmniejszenia pojemności życiowej płuc związanej z dysfunkcją mięśni oddechowych, albo nadmiernego zwiększenia wentylacji w stosunku do zapotrzebowania na tlen podczas wysiłku);
• biegunki;
• zwiększenie apetytu;
• łagodny wielomocz;
• możliwe zmniejszenie libido;
• u kobiet zaburzenia miesiączkowania (rzadkie miesiączki lub brak miesiączki; cykle są na ogół owulacyjne), natomiast u mężczyzn niekiedy zaburzenia wzwodu.

Typowe są również następujące objawy przedmiotowe:

• drobnofaliste drżenie rąk;
• rzadkie mruganie;
• tachykardia;
• obecność woli.

U osób w starszym wieku nadczynność tarczycy może być skąpoobjawowa i ujawnić się tylko pod postacią migotania przedsionków, objawów choroby wieńcowej (świeżych lub nasilonych) lub objawów niewydolności serca. Takie ograniczenie objawów nadczynności tarczycy do układu sercowo-naczyniowego nazywa się zespołem tarczycowa- sercowym. To niebezpieczne zjawisko, ponieważ może prowadzić do poważnych problemów sercowych.

Zobacz również: Choroba Hashimoto.

Diagnostyka nadczynności tarczycy

Rozpoznanie powinno opierać się na wywiadzie, oględzinach pacjenta oraz badaniach laboratoryjnych. Nadczynność tarczycy rozpoznaje się wówczas, kiedy typowym objawom klinicznym towarzyszy zmniejszone stężenie TSH i zwiększenie stężenia FT4, rzadko izolowane zwiększenie stężenia FT3.

Dodatkowo u wszystkich pacjentów trzeba wykonać badanie ultrasonograficzne tarczycy. U chorych z wolem wieloguzkowym w badaniu USG stwierdza się zmiany guzkowe. Należy u nich wykonać biopsję aspiracyjną cienkoigłową celowaną.

Zobacz również: Badanie hormonalne.

Jak leczyć nadczynność tarczycy?

Istnieją 3 możliwości terapeutyczne w przypadku nadczynności tarczycy. Są to terapie:

• farmakologiczne;
• jodem promieniotwórczym;
• metody operacyjne.

Dwie ostatnie metody określa się jako leczenie radykalne. Wybór zależy od przyczyny nadczynności tarczycy oraz decyzji chorego. Najczęściej pacjenci pozostają przy farmakoterapii, która obejmuje stosowanie leków:

• tyreostatycznych;
• hamujących syntezę i uwalnianie hormonów tarczycy;
• beta-adrenolitycznych;
• glikokortykosteroidów.

Ponadto niezwykle istotna jest prawidłowa dieta osób chorych. Ze względu na przyspieszony metabolizm organizm jest w fazie katabolizmu, a co za tym idzie, pacjenci bardzo często zgłaszają się do lekarza z powodu utraty masy ciała. Głównymi założeniami diety przy nadczynności tarczycy są więc: zwiększenie wartości energetycznej o około 20% dziennie, zwiększenie podaży białka do 90-100g, spożywanie pokarmów bogatych w witaminy A, C, E, zwiększenie podaży wapnia oraz suplementacja kwasami omega-3.

Zobacz również: Strumektomia.

Omega 3 Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej...

Bibliografia

• Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
• Tomczyńska M., Salata I., Saluk J., Autoimmunizacyjne choroby tarczycy jako czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, Choroby Serca i Naczyń, 1/2017.
• Techendler P., Zdrojewicz Z., Dieta w chorobach tarczycy, Medycyna Rodzinna, 4/2017.
• Łącka K., Czyżyk A., Leczenie nadczynności tarczycy, Farmacja Współczesna, 1/2008.
• Rabijewski M., Pierwsze kroki diagnostyczne i terapeutyczne przy objawowej nadczynności tarczycy, Medycyna Po Dyplomie, 8/2017.