Szukaj
Szukaj

Katabolizm

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Katabolizm (dysymilacja) to reakcje metaboliczne, podczas których dochodzi do rozpadu związków chemicznych z wydzieleniem energii. Energia ta częściowo jest wiązana i magazynowana w wysokoenergetycznych związkach fosforanowych. Produkty pochodzące z przemian katabolicznych wydalane są z organizmu. Końcowe produkty katabolizmu to dwutlenek węgla (CO2) i woda (H2O).

Anabolizm i katabolizm

Podstawy metabolizmu

Aby lepiej zrozumieć czym jest katabolizm, warto poznać pojęcie metabolizmu. Z definicji jest to całokształt przemian biochemicznych i towarzyszących im przemian energii, które zachodzą w komórkach żywych organizmów. Metabolizm warunkuje ich wzrost oraz funkcjonowanie.

Obejmuje dwa przeciwstawne procesy – anabolizm, czyli asymilację (polega na gromadzeniu energii w organizmie żywym) oraz katabolizm, czyli dysymilację (związany ze zmniejszaniem się zapasu tej energii). W warunkach fizjologicznych oba te procesy występują jednocześnie. W okresie rozwoju i wzrostu organizmu anabolizm przeważa nad katabolizmem, natomiast po osiągnięciu dojrzałości metabolizm wykazuje równowagę energetyczną.

Metabolizm jest zjawiskiem bardzo ważnym, ponieważ bez niego nie byłoby możliwe życie.

Katabolizm

Nazwa pochodzi od greckiego słowa katabalein, co oznacza obniżać lub odrzucać. W skrócie katabolizm jest procesem rozpadu substancji, związanym z uwolnieniem energii. Omawiając temat bardziej szczegółowo uznaje się, że katabolizm obejmuje reakcje rozkładu złożonych związków organicznych na produkty proste, zawierające mniejszy zapas energii niż substraty. Wyzwolona w tych procesach energia kumulowana jest w uniwersalnym przenośniku energii zwanym ATP.

Do procesów katabolicznych zalicza się oddychanie oraz fermentację.

Fermentacja

Fermentacja jest formą oddychania beztlenowego. Występuje głównie:

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina
  • w komórkach korzeni roślin przy ograniczonym dostępie do tlenu;
  • u drożdży i bakterii;
  • w komórkach mięśniowych zwierząt w warunkach niedoboru tlenu;
  • w kiełkujących nasionach.

Zgodnie z definicją, fermentacja jest energotwórczym procesem utleniania substratu węglowego przez drobnoustroje bez udziału tlenu cząsteczkowego jako akceptora elektronów. Współcześnie proces fermentacji określa się również jako cykl przemian katabolicznych, które przebiegają w komórkach mikroorganizmów przy udziale enzymów. W efekcie substrat węglowy podlega ograniczonemu utlenianiu.

Do najpopularniejszych form fermentacji zaliczamy:

  • mlekową;
  • alkoholową;
  • octową;
  • pleśniową;
  • cytrynianową.

Oddychanie

Oddychanie (inaczej utlenianie biologiczne) jest procesem rozkładu złożonych substancji organicznych na prostsze związki przy uwalnianiu energii w formie użytkowej.

Jest niezwykle ważnym procesem, ponieważ dostarcza energii potrzebnej do normalnego funkcjonowania komórki oraz dostarcza materiałów wyjściowych do syntezy podstawowych składników komórkowych (np. acetylo-CoA). Energia uwolniona podczas oddychania komórkowego magazynowana jest w makroergicznych wiązaniach ATP na drodze fosforylacji ADP.

Wyróżniamy oddychanie beztlenowe i oddychanie tlenowe.

  • Oddychanie tlenowe – polega na łączeniu się związków węgla z tlenem, co w chemii nazywa się reakcją spalania lub utleniania. Substratami tej reakcji chemicznej są właśnie tlen i związki organiczne, przy czym do produktów zalicza się dwutlenek węgla, wodę oraz energię.
  • Oddychanie beztlenowe – to proces utleniania związków organicznych. Nazwa wskazuje na fakt, że proces odbywa się w warunkach beztlenowych. Najczęściej utlenianiu ulega glukoza, natomiast pierwszym etapem jest glikoliza, po czym miejsce ma utlenianie dinukleotydów zredukowanych podczas glikolizy.

Zobacz również: Anabolizm.

Bibliografia

  1. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
  2. Szukała D., Nocny Katabolizm, Dietetyka, 2/2009.
  3. Dobrosz-Teperek K., Dasiewicz B., Procesy fermentacyjne, Przemysł Chemiczny, 9/2008.


Polecane produkty:

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *