Włókna kolagenowe to podstawowe, niezwykle istotne składniki tkanki łącznej, zapewniające skórze i innym tkankom strukturę oraz wytrzymałość. Składają się z białek kolagenowych, których wyróżniamy aż 29 typów (w zależności od lokalizacji ciała). Z całą pewnością bez kolagenu i włókien z niego stworzonych niemożliwe byłoby ludzkie życie.
Włókna kolagenowe – czym są?
Kolagen jest podstawowym białkiem budulcowym (fibrylarnym) ludzkiego organizmu. Stanowi główny składnik substancji międzykomórkowej organizmów zwierzęcych i nadaje tkankom odporność na rozciąganie. Jednak tkanki te nie są zbudowane z pojedynczych cząstek kolagenu, lecz z włókien powstających poprzez połączenie poszczególnych cząsteczek. Warto zaznaczyć, że w biologii i anatomii ludzkiego ciała wyróżniamy włókna kolagenowe włókniste (około 90% całości kolagenu, znajdują się one w większości struktur organizmu, np. w skórze i kościach, tworząc niezwykle stabilne połączenia) oraz włókna kolagenowe niewłókniste (około 10% całej puli, znajdują się głównie w błonach podstawnych).
Włókna kolagenowe – budowa
Włókna kolagenowe tkanki łącznej mają z reguły średnicę mniejszą niż 10 µm. Są one bezbarwne, zaś podczas barwienia przybierają kolor różowy. W mikroskopie elektronowym wykazują prążkowanie jasne i ciemne. Włókna kolagenowe zbudowane są z podjednostek – cząsteczek tropokolagenu, które natomiast utworzone są z trzech łańcuchów alfa, splecionych ze sobą.
Włókna kolagenowe – funkcje
Kolagen jest niezbędny dla zachowania wysokiego poziomu zdrowia skóry, stawów i kości, a jego produkcja spada wraz z wiekiem, co prowadzi do utraty jędrności i elastyczności tkanek. Ma to początek w okolicach 25. roku życia i maleje o około 1% rocznie. Włókna kolagenowe pełnią tak naprawdę różnorodne funkcje. Przykładowo:
- kolagen typu I tworzy włókna niezwykle odporne na rozciąganie, przez co w największych ilościach znaleźć je można w ścięgnach, skórze, więzadłach, torebkach stawowych, zębinie. A więc wszędzie tam, gdzie zadziałać może znaczna siła rozciągająca;
- kolagen typu II tworzy włókna odporne na zgniatanie, a więc znajduje się z reguły tam, gdzie może zadziałać wysoka siła kompresyjna. jest to m.in. w chrząstkach stawowych;
- kolagen typu III tworzy włókna nieco mniej odporne na zgniatanie i rozciąganie, choć wciąż wytrzymałe. Znajdują się one w narządach wewnętrznych, węzłach chłonnych czy naczyniach chłonnych, a więc tam, gdzie raczej nie ma ryzyka silnego rozciągnięcia czy zgniecenia struktur;
- kolagen typu VI tworzy włókna sieciowe i jest produkowany przez komórki nabłonkowe. Znajdują się w błonach podstawnych i tworzą siateczki będące np. połączeniem skóry i naskórka.
Ogólnie mówiąc, włókna kolagenowe odpowiadają za stabilność i integralność tkanek, w których się znajdują.
Zobacz również: Typy kolagenu.
Uzupełnianie poziomu włókien kolagenowych w organizmie
Aby zadbać o odpowiedni poziom kolagenu w organizmie (a więc i włókien kolagenowych, ponieważ bez cząsteczek podstawowych nie byłoby możliwe ich tworzenie) należy zwrócić uwagę na codzienną dietę i suplementację. Jeśli chodzi o dietę, kolagen dostarczamy głównie wraz z bulionami z kości, galaretami, żelatyną, podrobami. Jako że nie powinniśmy jeść tych produktów w bardzo dużych ilościach każdego dnia ze względu na wysoką zawartość cholesterolu i tłuszczów nasyconych, nie jesteśmy w stanie tą drogą pokryć zapotrzebowania organizmu. Wówczas z pomocą przychodzi świadoma suplementacja. Najlepiej sprawdza się wysokiej jakości naturalny kolagen do picia w proszku, np. firmy bioalgi. Taki kolagen należy pić systematycznie przez dłuższy okres czasu (co najmniej 4 tygodnie, jednak rekomenduje się dłużej),. Jednocześnie zaleca się spożywanie witaminy C, która jest niezbędna do wewnątrzustrojowej syntezy kolagenu własnego. Najlepszym znanym źródłem witaminy C jest acerola. Innymi zaś są m.in.: czerwona papryka, natka pietruszki, dzika róża, owoce goji, pomidory, truskawki, sałata i wiele innych ogólnodostępnych warzyw i owoców.
Jednocześnie należy unikać czynników ryzyka, które mogą prowadzić do destrukcji włókien kolagenowych, a więc ich niszczenia w szybszym tempie, niż ma to miejsce fizjologicznie. Takimi czynnikami ryzyka są:
- palenie papierosów;
- dieta uboga w białko i witaminy;
- nadmierne opalanie się i ekspozycja skóry na promieniowanie UV bez zastosowania zabezpieczeń;
- picie alkoholu;
- niedostateczna podaż wody.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kaczyński K., Ignaciuk A., Kolagen i jego rola w organizmie człowieka, Food Forum, 4/2017.
- Nowicka-Zuchowska A., Zuchowski A., Kolagen – rola w organizmie i skutki niedoboru, Lek w Polsce, 11/2019.
