Typy kolagenu znajdujące się w organizmie każdego człowieka mogą pełnić nieco inną rolę. W największej ilości spotkać możemy kolagen typu I i typu III, ponieważ budują one głównie skórę, kości, ścięgna, naczynia krwionośne i więzadła. Należy wiedzieć, że kolagen jest podstawowym białkiem budulcowym ludzkiego organizmu.
Co to jest kolagen?
Kolagen jako białko buduje wiele różnych tkanek organizmu, a jego struktura jest różnorodna w zależności od miejsca występowania i pełnionej funkcji. Wyróżnia się 29 podstawowych rodzajów kolagenu, a każdy z nich różni się nieco miejscem swojego występowania. Znajduje się praktycznie we wszystkich tkankach zwierząt, pełniąc rolę głównego białka strukturalnego. Należy jednak wiedzieć, że tak naprawdę kolagen nie stanowi pojedynczego białka o określonej strukturze. Występuje wiele typów kolagenów wykazujących pewne różnice w cechach strukturalnych i funkcjonalnych, stąd mówi się o kolagenach jako rodzinie białek, a nie o pojedynczym związku chemicznym.
Zaburzenia syntezy i przekształcania włókien kolagenowych zwiększają kruchość kości i podatność na złamania kości. Wynika to z następczego odwapnienia układu kostnego, który w aż 90% składa się właśnie z kolagenu i jego połączeń z wapniem, magnezem czy fosforem. Ponadto kolagen pośrednio uczestniczy w syntezie mazi stawowej oraz wspiera stan chrząstki stawowej pokrywającej powierzchnie w stawach. W badaniach wykazano, że odpowiada wręcz za jej odporność na rozciąganie oraz zapewnia jej odpowiedni kształt. To również ważny związek dla efektywnego wchłaniania składników mineralnych. Dzięki niemu wszelkie uszkodzenia tkankowe goją się stosunkowo dobrze.
W układzie immunologicznym kolagen chroni przed przedostawaniem się drobnoustrojów chorobotwórczych oraz toksyn, a więc wspiera odporność organizmu. Zapewnia ciągłość procesów odnowy komórkowej w skórze oraz utrzymuje właściwy poziom jej nawilżenia wspólnie z kwasem hialuronowym. Ciekawostką jest, że naturalna synteza kolagenu odbywa się w znacznych ilościach do około 25.-30. roku życia, po czym stopniowo maleje o około 1% rocznie. Wówczas warto rozważyć dodatkową suplementację kolagenu, która na bieżąco będzie uzupełniać ewentualne niedobory.
Typy kolagenu
W organizmie człowieka wyróżnia się następujące typy kolagenu:
- I typ – znajduje się w największych ilościach m.in. w ścięgnach, kościach, tkance tworzącej blizny oraz skórze i tkance podskórnej;
- II typ – tworzy chrząstki stawowe;
- III typ – znajduje się w tkance zawierającej fibroblasty, tkance łącznej i przyspiesza gojenie się ran;
- IV typ – znaleźć go można w błonie podstawnej mikrowłókien międzytkankowych, cienkich błonach występujących pomiędzy różnymi tkankami i narządami organizmu;
- V typ – tzw. kolagen śródmiąższowy, stanowi dopełnienie kolagenu typu I;
- VI typ – odmiana kolagenu typu V, spełnia tę samą rolę;
- VII typ – znajduje się m.in. w tkance nabłonkowej, skórze, tętnicach i naczyniach krwionośnych;
- VIII typ – znajduje się w śródbłonku, tkance tworzącej wnętrze naczyń krwionośnych, błonach śluzowych;
- IX, X, XI typ – buduje chrząstki stawowe wspólnie z kolagenem typu II;
- XII typ – występuje wspólnie z kolagenem typu I i typu III;
- XIII typ – buduje tkanki takie jak skóra, gałki oczne, śródbłonek, mięsień sercowy i mięśnie szkieletowe;
- XIV typ – buduje struktury takie jak naczynia krwionośne, kości, nerwy, ścięgna, macica;
- XV typ – buduje struktury takie jak skóra, łożysko, nerki, mięsień sercowy, jajniki, jądra;
- XVI typ – buduje struktury takie jak skóra, mięsień sercowy, nerki, mięśnie gładkie;
- XVII typ – buduje struktury takie jak skóra, mRNA;
- XVIII typ – buduje struktury takie jak płuca, nerki, wątroba;
- XIX typ – buduje struktury takie jak śledziona, gruczoł krokowy (prostata), nerki, wątroba, okrężnica, łożysko;
- XX typ – buduje struktury takie jak nabłonek rogówek;
- XXI typ – buduje struktury takie jak naczynia krwionośne, mięsień sercowy, żołądek, nerki, mięśnie szkieletowe;
- XXII typ – buduje połączenia tkankowe;
- XXIII typ – buduje struktury takie jak mięsień sercowy, siatkówka, przerzutowe komórki rakotwórcze;
- XXIV typ – buduje struktury takie jak kości, rogówki;
- XXV typ – buduje struktury takie jak mózg, mięsień sercowy, gałki oczne, jądra;
- XXVI typ – buduje struktury takie jak jądra, jajniki;
- XXVII typ – buduje chrząstkę stawową;
- XXVIII typ – tworzy komórki nerwowe (neurony);
- XXIX typ – znajduje się w skórze.
Świat nauki interesuje się zwłaszcza kolagenami typu fibrylarnego. Kodowane są u ssaków (a więc i w organizmie człowieka) przez 11 genów, zostały odkryte jako pierwsze spośród rodziny białek kolagenowych. W skład tej grupy wchodzą typy: I, II, III, V, XI, XXIV oraz XXVII, co stanowi około 90% wszystkich białek kolagenowych występujących w organizmach zwierzęcych. Ich wspólną cechą jest m.in. długi centralny potrójny heliks (składający się z blisko 340 tripletów).
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kaziród K., Hunek A., Zapała M., Wiśniewska-Skomra J., Chmielarz K., Tylutka K., Hapon A., Suplementacja kolagenem – czy przynosi realne korzyści?, Quality in Sport, 13/2023.
- Tomaszewski W., Paradowska A., Analiza skuteczności terapeutycznej kolagenu w formie iniekcyjnej w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów, Medycyna Sportowa, 37/2021.
- Czubak K., Żbikowska H., Struktura, funkcja i znaczenie biomedyczne kolagenów, Annales Academiae Medicae Silesiensis, 4/2014.
- Nowicka-Zuchowska A., Zuchowski A., Kolagen – rola w organizmie i skutki niedoboru, Lek w Polsce, 11/2019.
