Serce uznaje się za najważniejszy narząd w ciele człowieka. Jest on mięśniem należącym do układu naczyniowego. Mięsień sercowy można podzielić na dwie połowy – w prawej krąży krew żylna, natomiast w lewej krew tętnicza. Serce zawiązuje się w życiu płodowym na początku czwartego tygodnia. Powstaje z mezodermy. Znajduje się w środkowej części jamy klatki piersiowej i objęte jest workiem surowiczym zwanym osierdziem.
Budowa serca
Narząd zbudowany jest z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca.
Serce składa się z czterech jam – dwóch przedsionków i dwóch komór. Przedsionki oddzielone są od siebie przegrodą międzyprzedsionkową, natomiast komory oddziela przegroda międzykomorowa. Zewnętrzną granicę między przedsionkami a komorami tworzy bruzda wieńcowa, w której biegną naczynia krwionośne.
W budowie anatomicznej narządu wyróżnia się podstawę, wierzchołek (zwany również koniuszkiem) oraz 3 powierzchnie:
- mostkowo-żebrową;
- tylno-dolną;
- płucną.
Na przekroju natomiast można wydzielić trzy warstwy:
- wsierdzie;
- śródsierdzie;
- nasierdzie.
Niezwykle ważne są ujścia serca, co wiąże się bezpośrednio z funkcją narządu. Do prawego przedsionka spływa odtlenowana krew żylna z całego organizmu dwiema dużymi żyłami głównymi (górną i dolną). Spływa do niego również krew żylna pochodząca z krążenia wieńcowego. Do przedsionka lewego spływa utlenowana krew tętnicza z płuc przez cztery żyły płucne (dwie prawe i dwie lewe). Komora lewa pompuje krew do aorty, natomiast komora prawa do pnia płucnego.
W sercu bardzo ważną rolę pełnią również zastawki. Zapobiegają one cofaniu się krwi. Między komorą prawą a prawym przedsionkiem znajduje się zastawka trójdzielna, między komorą lewą a lewym przedsionkiem zastawka dwudzielna. Zastawki znajdują się również przy ujściu aorty i pnia płucnego.
Układ przewodzący serca
W sercu znajdują się także komórki układu przewodzącego. Są bogate w glikogen i zawierają więcej sarkoplazmy. Leżą bezpośrednio pod wsierdziem i tworzą skupienia:
- węzeł zatokowo-przedsionkowy;
- węzeł przedsionkowo-komorowy;
- pęczek przedsionkowo-komorowy.
Komórki układu przewodzącego pobudzają się rytmicznie i samoistnie, tworząc tym samym naturalny rozrusznik dla całego mięśnia sercowego.
Unaczynienie serca
Unaczynienie tętnicze serca pochodzi od tętnic wieńcowych. Ciekawostką jest, iż serce nie korzysta z krwi przepływającej przez niego.
Unerwienie serca
Unerwienie można podzielić na współczulne i przywspółczulne. Współczulne przyspiesza akcję serca, z kolei przywspółczulne zwalnia ją. Serce posiada swój własny układ nerwowy, który zawiera włókna bezrdzenne, a także liczne komórki zwojowe położone głównie w ścianie serca.
Serce – funkcje
Praca wykonywana przez mięsień sercowy jest bardzo duża. Szczególną uwagę należy zwrócić na lewą komorę, która wtłacza krew do krążenia wielkiego, zaopatrującego w tlen każdą komórkę organizmu.
U dorosłego człowieka serce bije przeciętnie 72 razy na minutę. W cyklu serca można rozróżnić 3 fazy:
- krótki i szybki skurcz obu przedsionków;
- nieco dłuższy skurcz obu komór;
- okres spoczynku.
Serce nazywane jest również pompą ssąco-tłoczącą. Wyróżnić można dwa krwioobiegi – mały i duży.
- Krwioobieg mały – krew bogata w dwutlenek węgla z całego ciała przepływa przez komorę prawą i kieruje się w stronę płuc. Tam przepływa naczynia włosowate pęcherzyków płucnych, oddaje dwutlenek węgla i zabiera tlen, po czym powraca do lewego przedsionka.
- Krwioobieg duży – z lewej komory krew bogata w tlen dociera dzięki naczyniom włosowatym do wszystkich komórek ciała. Dostarczając im tlen zabiera jednocześnie dwutlenek węgla i inne produkty przemiany materii. Krew wraca do prawego przedsionka.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis – alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia Człowieka. Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Traczyk W., Fizjologia Człowieka w Zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
