Serce uznaje się za najważniejszy narząd w ciele człowieka. Jest on mięśniem należącym do układu naczyniowego. Mięsień sercowy można podzielić na dwie połowy – w prawej krąży krew żylna, natomiast w lewej krew tętnicza. Serce zawiązuje się w życiu płodowym na początku czwartego tygodnia. Powstaje z mezodermy. Znajduje się w środkowej części jamy klatki piersiowej i objęte jest workiem surowiczym zwanym osierdziem.
Budowa serca
Narząd zbudowany jest z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca.
Serce składa się z czterech jam – dwóch przedsionków i dwóch komór. Przedsionki oddzielone są od siebie przegrodą międzyprzedsionkową, natomiast komory oddziela przegroda międzykomorowa. Zewnętrzną granicę między przedsionkami a komorami tworzy bruzda wieńcowa, w której biegną naczynia krwionośne.
W budowie anatomicznej narządu wyróżnia się podstawę, wierzchołek (zwany również koniuszkiem) oraz 3 powierzchnie:
- mostkowo-żebrową;
- tylno-dolną;
- płucną.
Na przekroju natomiast można wydzielić trzy warstwy:
- wsierdzie;
- śródsierdzie;
- nasierdzie.
Niezwykle ważne są ujścia serca, co wiąże się bezpośrednio z funkcją narządu. Do prawego przedsionka spływa odtlenowana krew żylna z całego organizmu dwiema dużymi żyłami głównymi (górną i dolną). Spływa do niego również krew żylna pochodząca z krążenia wieńcowego. Do przedsionka lewego spływa utlenowana krew tętnicza z płuc przez cztery żyły płucne (dwie prawe i dwie lewe). Komora lewa pompuje krew do aorty, natomiast komora prawa do pnia płucnego.
W sercu bardzo ważną rolę pełnią również zastawki. Zapobiegają one cofaniu się krwi. Między komorą prawą a prawym przedsionkiem znajduje się zastawka trójdzielna, między komorą lewą a lewym przedsionkiem zastawka dwudzielna. Zastawki znajdują się również przy ujściu aorty i pnia płucnego.
Układ przewodzący serca
W sercu znajdują się także komórki układu przewodzącego. Są bogate w glikogen i zawierają więcej sarkoplazmy. Leżą bezpośrednio pod wsierdziem i tworzą skupienia:
- węzeł zatokowo-przedsionkowy;
- węzeł przedsionkowo-komorowy;
- pęczek przedsionkowo-komorowy.
Komórki układu przewodzącego pobudzają się rytmicznie i samoistnie, tworząc tym samym naturalny rozrusznik dla całego mięśnia sercowego.
Unaczynienie serca
Unaczynienie tętnicze serca pochodzi od tętnic wieńcowych. Ciekawostką jest, iż serce nie korzysta z krwi przepływającej przez niego.
Unerwienie serca
Unerwienie można podzielić na współczulne i przywspółczulne. Współczulne przyspiesza akcję serca, z kolei przywspółczulne zwalnia ją. Serce posiada swój własny układ nerwowy, który zawiera włókna bezrdzenne, a także liczne komórki zwojowe położone głównie w ścianie serca.
Serce – funkcje
Praca wykonywana przez mięsień sercowy jest bardzo duża. Szczególną uwagę należy zwrócić na lewą komorę, która wtłacza krew do krążenia wielkiego, zaopatrującego w tlen każdą komórkę organizmu.
U dorosłego człowieka serce bije przeciętnie 72 razy na minutę. W cyklu serca można rozróżnić 3 fazy:
- krótki i szybki skurcz obu przedsionków;
- nieco dłuższy skurcz obu komór;
- okres spoczynku.
Serce nazywane jest również pompą ssąco-tłoczącą. Wyróżnić można dwa krwioobiegi – mały i duży.
- Krwioobieg mały – krew bogata w dwutlenek węgla z całego ciała przepływa przez komorę prawą i kieruje się w stronę płuc. Tam przepływa naczynia włosowate pęcherzyków płucnych, oddaje dwutlenek węgla i zabiera tlen, po czym powraca do lewego przedsionka.
- Krwioobieg duży – z lewej komory krew bogata w tlen dociera dzięki naczyniom włosowatym do wszystkich komórek ciała. Dostarczając im tlen zabiera jednocześnie dwutlenek węgla i inne produkty przemiany materii. Krew wraca do prawego przedsionka.
Polecane produkty:
![]() |
Spirulina + Chlorella - naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu ... Zobacz więcej... |
![]() |
Spirulina w proszku od bioalgi
Spirulina jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych. Jej skład to wysokiej jakości białko pochodzenia roślinnego, witaminy, minerały (również pierwiastki śladowe), fitoskładniki (m.in. fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy), kwasy tłuszczowe ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia Człowieka. Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Traczyk W., Fizjologia Człowieka w Zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.