Aorta jest tętnicą główną organizmu ludzkiego, czyli wielkim pniem, od którego odchodzą wszystkie naczynia doprowadzające krew utlenowaną do całego ustroju.
Budowa aorty
Aorta rozpoczyna się w przedłużeniu stożka tętniczego komory lewej. W śródpiersiu przednim ku tyłowi od trzonu mostka wstępuje ona ku górze i lekko na prawo. Następnie zatacza łuk ku tyłowi i w stronę lewą nad korzeniem lewego płuca.
U zdrowego człowieka najwyższy punkt łuku leży ku tyłowi od rękojeści mostka, w płaszczyźnie pośrodkowej, 2-3 cm poniżej jego górnego brzegu. Natomiast u ludzi starszych, wraz z ogólnym opuszczaniem się trzewi, łuk może zstępować znacznie niżej.
Z końcowego punktu łuku, ściśle przylegając do kręgosłupa, aorta mniej więcej prostolinijnie zstępuje do rozworu aortowego przepony. Przez rozwór ten dostaje się do jamy brzusznej, staje się cieńsza, ponieważ oddaje tu liczne grube gałęzie i pozornie kończy się na wysokości dolnej trzeciej części trzonu czwartego kręgu lędźwiowego. Wysyła tu dwie grube i symetryczne tętnice biodrowe wspólne.
W rzeczywistości aorta tutaj się nie kończy i tętnice biodrowe wspólne nie są jej gałęziami końcowymi. Aorta przedłuża się bowiem w znacznie słabsze, nieparzyste naczynie – tętnicę krzyżową pośrodkową. Biegnie ona na powierzchni miednicznej kości krzyżowej, aż do końca kręgosłupa.
Części aorty
Tętnica ta dzieli się na kilka części:
- wstępującą;
- łuk aorty;
- zstępującą.
Łuk aorty został dokładniej opisany powyżej. Warto również wspomnieć, że każda z części aorty oddaje swoje gałęzie. Przykładowo, dla łuku aorty są to:
- pień ramienno-głowowy;
- tętnica szyjna wspólna lewa;
- tętnica podobojczykowa lewa.
Zobacz również: Naczynia krwionośne układu krążenia.
Część wstępująca
Część wstępująca aorty rozpoczyna się opuszką powstałą z 3 zatok. Objęta workiem osierdziowym kieruje się ku górze, w stronę prawą i nieco ku przodowi. Tam kończy się u przyczepu osierdzia. Do 50. roku życia jest ona węższa od pnia płucnego, natomiast w póxniejszym wieku – szersza.
Od tej części aorty odchodzą tętnice wieńcowe – lewa i prawa, których celem jest zaopatrywanie ścian serca.
Część zstępująca
Część zstępująca aorty stanowi znacznie większy odcinek niż pozostałe. Dzieli się dodatkowo na część piersiową i brzuszną.
Część piersiowa przebiega w śródpiersiu tylnym klatki piersiowej. U ludzi młodszych leży do przodu od kręgosłupa, a wraz z wiekiem przesuwa się na jego lewą stronę. Średnica aorty piersiowej zmniejsza się nieznacznie w stosunku do jej długości, ponieważ niewielkie tylko tętnice się od niej odgałęziają. Aorta piersiowa rozpoczyna się na wysokości III-IV kręgu piersiowego, a kończy się na poziomie dolnej części XII kręgu piersiowego. Po przejściu przez rozwór aortowy przepony aorta piersiowa otrzymuje nazwę aorty brzusznej.
Aorta piersiowa wysyła dużą liczbę gałęzi, które można podzielić na naczynia odżywiające poszczególne narządy klatki piersiowej – gałęzie trzewne, a także naczynia zaopatrujące jej ściany – gałęzie ścienne. Do pierwszej kategorii zalicza się gałęzie:
- oskrzelowe;
- przełykowe;
- śródpiersiowe;
- osierdziowe.
Do drugiej natomiast:
- przeponowe górne;
- międzyżebrowe tylne;
- tętnicę podżebrową.
Część brzuszna stanowi dolny, krótszy odcinek aorty zstępującej. Biegnie na powierzchni przedniej kręgów lędźwiowych nieznacznie tylko przesunięta w stronę lewą w stosunku do płaszczyzny pośrodkowej.
Średnica aorty brzusznej zmniejsza się mniej więcej o 3-4 mm po oddaniu wielkich gałęzi. Następnie zachowując swój wymiar u samego końca, po oddaniu tętnic biodrowych wspólnych, ponownie bardzo się zwęża i przechodzi w cienką tętnicę krzyżową pośrodkową. Stanowi ona pozostałość silnej tętnicy ogonowej ssaków ogoniastych.
Gałęzie aorty brzusznej zaopatrują zarówno ściany jamy brzusznej, jak i jej zawartość. Z tego względu – podobnie jak w przypadku części wstępującej – wyróżnić można gałęzie ścienne i trzewne. O ile pierwsze są zawsze parzyste, o tyle drugie zależnie od symetrycznego lub asymetrycznego układu narządów przez nie zaopatrywanych są częściowo parzyste, a częściowo nieparzyste.
Zobacz również: Układ krwionośny człowieka.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom 3, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
