Krew (łac. sanguis) jest tkanką łączną, która wypełnia łożyska krwionośne (żyły, tętnice, włośniczki i inne naczynia krwionośne). Jej całkowita objętość wynosi 8% masy ciała. Swą czerwoną barwę zawdzięcza hemoglobinie znajdującej się w erytrocytach. Utlenowana krew tętnicza jest jaśniejsza, natomiast krew żylna ciemniejsza, ze względu na obecność dwutlenku węgla.
Skład krwi
Skład krwi bardzo łatwo ocenić pod mikroskopem. Tkanka ta składa się ze składników morfotycznych oraz osocza (plazmy). Osocze składa się głównie z wody (75-80%), substancji organicznych (białka, cukry, witaminy, substancje lipidowe) oraz nieorganicznych (wapń, sód, chlor, potas, magnez, żelazo, jod). Jego zadaniem jest przede wszystkim utrzymywanie stałych parametrów środowiska wewnętrznego.
Elementy morfotyczne krwi (krwinki, ciałka krwi) stanowią około 45% całej jej objętości. Wśród nich wyróżnić można erytrocyty, leukocyty oraz trombocyty. Powstają one podczas hemopoezy.
Erytrocyty
Erytrocyty (inaczej: krwinki czerwone) transportują hemoglobinę. Mają kształt dwuwklęsłej soczewki. U dorosłej osoby w litrze krwi obwodowej można znaleźć około 4,5-5 mln tych krwinek w 1 mm2. Erytrocyty powstają w szpiku kostnym czerwonym, żyją blisko 120 dni, po czym zostają eliminowane w śledzionie.
Dwuwklęsły kształt zapewnia im duży nadmiar powierzchni w stosunku do objętości, dzięki czemu jest ona elastyczna, odkształcalna i odporna na uszkodzenia. Przystosowuje również erytrocyty do pełnienia ich podstawowej funkcji, jaką jest odwracalne wiązanie tlenu.
Dojrzała krwinka czerwona jest pozbawiona jądra komórkowego oraz organelli. Otacza ją błona komórkowa pokryta glikokaliksem. Znajdują się w nim ugrupowania antygenowe decydujące o grupie krwi.
Leukocyty
Leukocyty (inaczej: krwinki białe), ich ilość w jednym litrze krwi obwodowej waha się od 5 do 9 tysięcy na mm2. Od erytrocytów różnią się obecnością jądra oraz brakiem barwnika. Ich cechą charakterystyczną jest zdolność do ruchu pełzakowatego.
Krwinki białe można podzielić na dwie grupy: leukocyty ziarniste oraz nieziarniste. Do grupy pierwszej należą neutrofile, eozynofile i bazofile, z kolei do drugiej grupy zaliczamy monocyty i limfocyty.
Leukocyty pełnią ważne funkcje podczas odpowiedzi immunologicznej organizmu.
Trombocyty
Trombocyty (inaczej: płytki krwi) w rzeczywistości są tworami morfotycznymi powstającymi w wyniku odszczepienia fragmentów megakariocytów – komórek macierzystych w szpiku kostnym. Mają różny kształt, w litrze krwi obwodowej znajduje się ich około 200-400 tysięcy na 1 mm2.
Podstawową rolą trombocytów jest ochrona śródbłonka naczyń krwionośnych i zahamowanie krwawienia poprzez tworzenie skrzepów. Podczas urazu tkanki, w miejscu uszkodzenia, trombocyty tworzą czop płytkowy.
Rola krwi
Podstawową rolą krwi w organizmie jest utrzymanie stałego środowiska wewnętrznego. Krążąc po organizmie, spełnia następujące role:
- transportuje tlen z płuc do tkanek oraz dwutlenek węgla z tkanek do płuc;
- transportuje do wszystkich tkanek produkty energetyczne, budulcowe i witaminy wchłonięte w przewodzie pokarmowym podczas trawienia;
- wyrównuje ciśnienie osmotyczne i stężenie jonów wodoru we wszystkich tkankach;
- wyrównuje różnice temperatur pomiędzy poszczególnymi narządami oraz tkankami;
- transportuje ze wszystkich tkanek do nerek produkty przemiany materii (są one następnie wydalane wraz z moczem);
- magazynuje hormony gruczołu tarczowego oraz hormony stroidowe – po ich związaniu z białkami osocza, transportuje hormony;
- eliminuje za pomocą przeciwciał oraz układu dopełniacza toksyny;
- tworzy zaporę przed inwazją drobnoustrojów, ponieważ zawiera m.in. leukocyty.
Grupy krwi
Wyróżnia się cztery podstawowe grupy krwi: A, B, AB oraz 0. Grupa krwi uzależniona jest od obecności antygenów w erytrocytach, co jest jednocześnie związane z obecnością przeciwciał w surowicy, w związku z czym:
- 0 – brak antygenu na krwinkach oraz obecność przeciwciał anty-A i anty-B;
- A – antygen A obecny na krwinkach oraz przeciwciała anty-B w osoczu;
- B – antygen B na krwinkach oraz przeciwciała anty-A w osoczu;
- AB – na krwinkach znajduje się zarówno antygen A, jak i B, natomiast w osoczu brak przeciwciał.
Oprócz antygenów A i B duże znaczenie ma antygen D, ponieważ świadczy o czynniku Rh. Jeśli występuje on w krwi, mówimy o Rh+, natomiast jeśli go nie ma, o Rh-. U znacznej większości antygen ten jest obecny.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Reicher M., Bochenek A., Anatomia Człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
- Traczyk W., Fizjologia Człowieka w Zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
