Leukocyty (krwinki białe) to zróżnicowana grupa komórek krwi, do której zalicza się granulocyty, limfocyty oraz monocyty. Pełnią one przede wszystkim funkcje obronne, wspierając układ immunologiczny organizmu.
Co to są leukocyty?
Jak wspomniano we wstępie, do leukocytów zalicza się:
- granulocyty – zawierają w swojej cytoplazmie ziarnistości wytwarzane w szpiku kostnym czerwonym;
- limfocyty – wytwarzane w szpiku kostnym czerwonym, grasicy, węzłach chłonnych, śledzionie i grudkach chłonnych przewodu pokarmowego;
- monocyty – pochodzą ze szpiku kostnego czerwonego. Po przejściu do tkanek i narządów stanowią część komórek układu siateczkowo-śródbłonkowego.
Wszystkie te komórki różnią się między sobą przede wszystkim budową, ale również funkcją – choć jest ona skupiona na obronie organizmu. Każda z komórek pełni tę funkcję na swój specyficzny sposób.
Leukocyty – normy we krwi
Krew ludzka w warunkach prawidłowych zawiera około 4000 – 11000 krwinek białych na mikrolitr. Najliczniej występują granulocyty obojętnochłonne, które stanowią aż do 70% wszystkich krwinek białych we krwi. Normy dla poszczególnych leukocytów prezentują się następująco, zaś podane przedziały odnoszą się do jednostki ki/ul:
- neutrofile (granulocyty obojętnochłonne) – 3000 – 6000;
- eozynofile (granulocyty kwasochłonne) – 150 – 300;
- bazofile (granulocyty zasadochłonne) – 0 – 100;
- limfocyty – 1500 – 4000;
- monocyty – 300 – 600.
Poziom leukocytów we krwi można bez problemu ocenić podczas rutynowego badania krwi pobranej z żyły zlokalizowanej w zgięciu łokciowym.
Za co odpowiadają leukocyty?
W tym przypadku warto omówić czynność poszczególnych leukocytów.
Granulocyty
Neutrofile produkowane są w większej ilości w odpowiedzi na toczący się proces zapalny. Następnie są one przyciągane w miejsce zakażonego obszaru przez produkty bakteryjne. Bakterie w dalszej kolejności zostają związane z receptorami błon komórkowych neutrofili, co powoduje egzocytozę i tak zwany wybuch tlenowy. Zwiększona aktywność ruchowa powoduje szybkie wchłonięcie bakterii w procesie endocytozy.
Bazofile także wnikają do tkanek i wydzielają białka oraz cytokiny. Co różni je od innych komórek, zawierają histaminę i heparynę, które są niezbędne do wywołania reakcji nadwrażliwości typu natychmiastowego. Reakcje takie obejmują stany od łagodnej pokrzywki do wstrząsu anafilaktycznego.
Eozynofile wydzielają substancje wywołujące procesy zapalne, posiadają również możliwość zabijania atakujących mikroorganizmów. W szczególnie dużej ilości występują w błonie śluzowej układu pokarmowego, gdzie służą jako obrona przed pasożytami. Można je spotkać w sporej ilości także w błonie śluzowej układu oddechowego i układu moczowego. Ilość krążących eozynofili zwiększa się w przebiegu chorób alergicznych, takich jak astma.
Limfocyty
Limfocyty dzieli się na 3 podstawowe grupy: limfocyty T, limfocyty B oraz komórki NK (Natural Killer). Wszystkie one posiadają zdolność rozpoznawania antygenów dzięki obecności cząsteczek różnicujących na ich powierzchniach. Zdolność do rozpoznawania antygenów jest wrodzona i rozwija się bez ekspozycji na antygeny.
Gdy dany antygen po raz pierwszy wnika do organizmu, ulega wiązaniu bezpośrednio do receptora odpowiedniego limfocytu B. Jednakże pełna odpowiedź wymaga kontaktu limfocytów B z limfocytami T. W przypadku limfocytów T antygen jest pobierany przez komórki go prezentujące i częściowo trawiony. Dodatkowo limfocyty B wytwarzają 5 rodzajów przeciwciał.
Z kolei komórki NK odpowiadają głównie za niszczenie i fagocytozę szkodliwych drobnoustrojów. Są do tego zdolne między innymi dzięki zdolności wytwarzania specyficznych białek. Komórki te posiadają właściwości cytotoksyczne i są w stanie zniszczyć zarówno wirusy, jak i komórki nowotworowe.
Monocyty
Monocyty po wyjściu ze szpiku kostnego, czyli miejsca ich syntezy, trafiają do śródbłonka naczyń krwionośnych. Mogą przechodzić do tkanek, gdzie zamieniają się w makrofagi. Makrofagi są aktywowane przez limfokiny z limfocytów T. Aktywowane makrofagi migrują w odpowiedzi na bodziec chemotaktyczny, następnie pochłaniają i zabijają bakterie w procesie podobnym do działania neutrofili. Odgrywają one kluczową rolę w odporności organizmu, wydzielają niemal 100 różnych substancji, włączając w to również czynniki inicjujące krzepnięcie.
Polecane produkty:
Probiotyki - naturalne kultury bakterii
Probiotyki bioalgi to żywe, naturalne i specjalnie wyselekcjonowane kultury bakterii, które uzupełniają dietę w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Bifidum ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.