Klirens kreatyniny to podstawowe badanie wykorzystywane celem oceny wydolności nerek. Parametr ten wskazuje z dużą dokładnością na filtrację kłębuszkową nerek, co pozwala wykryć wiele problemów zdrowotnych związanych z tymi narządami. Na czym dokładnie polega to badanie, jak je wykonać i kiedy?
Kreatynina – co to jest?
Aby zrozumieć istotę klirensu kreatyniny, wcześniej warto się dowiedzieć, czym w ogóle jest kreatynina. Mianem tym określa się produkt przemiany białkowej. Kreatynina jest wydalana z organizmu przez nerki wraz z moczem, stanowiąc (oprócz mocznika) jeden z podstawowych związków azotowych. Tworzy się w organizmie każdego człowieka wskutek nieenzymatycznego rozpadu fosforanu kreatyny.
Co to jest klirens kreatyniny?
Klirens kreatyniny to miara funkcji nerek, pozwalająca oszacować tempo, z jakim filtrują one kreatyninę z krwi. Kreatynina nie ulega reabsorbcji, czyli ponownemu wchłanianiu, ani sekrecji. Nie jest również metabolizowana w kanalikach nerkowych. W związku z tym klirens kreatyniny jest równoznaczny z wielkością filtracji kłębuszkowej. Obniżona filtracja prowadzi do upośledzenia wydalania kreatyniny i jej akumulacji w osoczu. Jak obliczyć klirens kreatyniny?
Klirens kreatyniny mierzy się na podstawie próbki 24-godzinnej zbiórki moczu i próbki krwi. Oddając mocz, należy udzielić informacji o całej objętości oddanego moczu, wzroście i masie ciała. Na pojemniczku próbki należy również umieścić informację odnośnie godziny rozpoczęcia i zakończenia dobowej zbiórki moczu. W dniu oddania próbki pielęgniarka pobiera krew, z której oznaczana będzie kreatynina. Wbrew pozorom dobowa zbiórka moczu bywa trudnym zadaniem dla pacjentów – szacuje się, że nawet 1/3 oddanych próbek, zbierana jest nieprawidłowo. Dlatego warto zapytać lekarza lub pielęgniarkę o zasady oddawania moczu. Jeżeli z dowolnej przyczyny w okresie 24 godzin pominięto w zbiórce nawet pojedynczą porcję moczu, jest ona nieważna i należy przeprowadzić ją w innym terminie. Informacje uzyskane z krwi i próbki dobowej zbiórki moczu są następnie analizowane w laboratorium.
Normy dla klirensu kreatyniny przeważnie wynoszą 80-120 ml/min, przy czym wartości powyżej 90 uznaje się za najbardziej prawidłowe. Na wynikach badań zbyt wysoki klirens oznaczany jest symbolem „H”, zaś zbyt niski symbolem „L”. Interpretacji wyników powinien dokonywać jednak wyłącznie lekarz znający historię choroby lub przypadek danego pacjenta. Diagnostyką i leczeniem chorób nerek zajmuje się nefrolog.
Klirens kreatyniny – wskazania
Podstawowe wskazania do oznaczenia klirensu kreatyniny:
- uszkodzenie mechaniczne nerek;
- choroba nowotworowa nerek;
- ostra lub przewlekła niewydolność nerek;
- stosowanie leków o działaniu nefrotoksycznym;
- przebyte operacje w obrębie lub w bliskim sąsiedztwie nerek;
- guzy nerek.
Na powyższe patologie wskazywać mogą następujące objawy:
- świąd skóry;
- obrzęki;
- zmiana zabarwienia skóry;
- częstomocz;
- ból i pieczenie podczas oddawania moczu;
- nudności i wymioty;
- brak apetytu i nagła utrata masy ciała;
- bóle w okolicach lędźwi, nasilające się np. po delikatnym opukiwaniu dołu pleców;
- drżenia mięśni;
- drastyczne zmniejszenie lub zwiększenie ilości wydalanego moczu.
Wówczas warto udać się do lekarza rodzinnego, który zleci podstawowe badania i na ich podstawie w razie konieczności pokieruje do nefrologa (bądź innego specjalisty).
Klirens kreatyniny – cena
Klirens kreatyniny warto wykonać w ramach NFZ, na co może zdecydować się każda osoba objęta ubezpieczeniem zdrowotnym. Wówczas badania przeprowadza się nieodpłatnie, a terminy są bardzo krótkie. Można jednak zdecydować się na badanie klirensu kreatyniny prywatnie. Koszt takiego badania wynosi około 20-35 zł.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bilska M., Grześk G., Wartości eGFR i klirensu kreatyniny w niewydolności nerek – decyzje terapeutyczne, Farm Pol, 2020, 76(10): 557-561.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
