Neutropenia

Neutropenia to stan obniżenia bezwzględnej liczby neutrofilów (granulocytów obojętnochłonnych) poniżej 1500/ul. Wyróżnia się kilka rodzajów dolegliwości. Stosunkowo często diagnozuje się ją podczas badań morfologicznych. Bywa przejściowym zaburzeniem, niekoniecznie istotnym klinicznie, w niektórych przypadkach jednak może wskazywać na poważne choroby.

Czym są neutrofile?

Neutrofile, zwane również granulocytami obojętnochłonnymi, są stałym składnikiem morfotycznym krwi człowieka. Pełnią istotne funkcje, ponieważ stanowią pierwszą linię obrony organizmu przed patogenami. Pełnią funkcje żerne, tym samym neutralizując i usuwając z ustroju wszelkie patogenne drobnoustroje.

Szacuje się, że prawidłowa ilość tych komórek w organizmie człowieka powinna wynosić od 1500 do 8000 ul, co stanowi 60-80% wszystkich krwinek białych.

Co to jest neutropenia?

Jak wspomniano, neutropenia jest stanem nadmiernego spadku granulocytów obojętnochłonnych krążących po organizmie. Jej ciężkość ocenia się na podstawie liczby bezwzględnej neutrofilów. Jeśli wartość ta spadnie poniżej 500/ul, mówi się już o agranulocytozie.

Wyróżnia się kilka rodzajów neutropenii, przy czym najpopularniejszy podział określa postać wrodzoną oraz nabytą. Jednocześnie ocenia się stopień zaawansowania dolegliwości jako:

• łagodny – 1500-1000/ul;
• umiarkowany – 1000-500/ul;
• ciężki – poniżej 500/ul.

Do najpopularniejszych neutropenii wrodzonych zalicza się: zespół Shwachmana-Diamonda, niedokrwistość Fanconiego, zespół Kostmanna oraz neutropenię cykliczną. Z kolei do neutropenii nabytych zalicza się między innymi: polekową, w przebiegu chorób rozrostowych szpiku, śródinfekcyjną oraz w przebiegu niedoborów witaminy B12 czy kwasu foliowego.

Z czego wynika neutropenia?

Neutropenia może mieć wiele przyczyn, dlatego diagnostyka problemu często bywa utrudniona. Dla ułatwienia wyróżnia się przyczyny wrodzonej oraz nabytej obniżonej liczby neutrofilów w organizmie.

Do przyczyn wrodzonej neutropenii można zaliczyć:

• mutację genu ELANE, który koduje elastazę neutrofilów;
• mutację genów HAX1, WAS, GF11 czy G6PC3 (znacznie rzadziej);
• hamowanie syntezy granulocytów obojętnochłonnych w szpiku kostnym na etapie promielocytów.

Neutropenię wrodzoną często spotyka się również w przebiegu różnego rodzaju wad wrodzonych. Natomiast przyczynami neutropenii nabytej są między innymi:

• infekcje wirusowe – HIV, WZW, ospa, grypa, różyczka, świnka;
• infekcje bakteryjne – np. brucelioza;
• przewlekłe stosowanie niektórych leków, w tym ibuprofenu, paracetamolu czy cefalosporyny;
• chemioterapia;
• niedobór kwasu foliowego, witaminy B12, miedzi;
• choroby autoimmunologiczne, np. toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów itd.;
• choroby hematologiczne – np. zespoły mielodysplastyczne, anemia aplastyczna, przewlekła białaczka limfocytowa.

Przyczyn wtórnej neutropenii jest tak wiele, że niekiedy diagnostyka może trwać dłużej, ponieważ wymaga konsultacji z różnymi specjalistami. Ta postać neutropenii występuje znacznie częściej niż postać wrodzona.

Objawy neutropenii

Neutropenia objawia się przede wszystkim nawracającymi infekcjami różnego pochodzenia. Mogą to być: zapalenie zatok, zapalenie ucha środkowego, zapalenie płuc czy zakażenia skóry i tkanek miękkich. Często pierwsze zmiany widać już w jamie ustnej – są to popularne afty.

Leczenie neutropenii

Nie każdy spadek liczby neutrofilów we krwi wymaga podjęcia leczenia. Przykładowo, większość wirusowych chorób wykazuje charakter samoograniczający się, a leczenie obejmuje wyłącznie terapię objawową choroby podstawowej (tak jak jest w przypadku ospy wietrznej, którą trzeba przechorować). Lekarz decyduje, czy poddać pacjenta leczeniu czy zalecić mu jedynie kontrolne badania morfologiczne za jakiś czas.

W ciężkich przypadkach omawianego schorzenia stosuje się leczenie czynnikiem stymulującym tworzenie kolonii granulocytów. Terapię rozpoczyna się od niskiej dawki, następnie stosuje się najmniejsze skuteczne dawki. U większości pacjentów wzrost liczby neutrocytów do 1000/µl jest zupełnie wystarczający. Jednocześnie ważne jest leczenie przyczyny neutropenii.

Bibliografia

1. Stefaniuk P., Szymczyk A., Podhorecka M., Neutropenia dorosłych jako istotny problem diagnostyczny, Pielęgniarstwo XXI wieku, 1/2018.
2. Dale D., Leczenie neutropenii wywołanej chemioterapią przy użyciu czynników stymulujących wzrost kolonii, Onkologia w praktyce klinicznej, 1/2005.
3. Przybińska A., Autoimmunologiczna neutropenia u dzieci, Nowa Pediatria, 3/2017.

Spirulina + Żelazo - wsparcie dla hemoglobiny Spirulina + Żelazo od bioalgi jest 100% naturalnym, roślinnym źródłem żelaza. Jest bardzo dobrze przyswajalne przez organizm człowieka, dzięki czemu uzupełnia niedobory żelaza, ale również innych, ważnych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego Zobacz więcej...