Świnka (łac. parotitis epidemica) zwana jest fachowo nagminnym zapaleniem ślinianek. Zgodnie z definicją to ostre, uogólnione i zaraźliwe zakażenie wirusowe charakteryzujące się przede wszystkim obrzękiem jednej lub obu ślinianek przyusznych. Choroba dotyczy najczęściej dzieci w wieku 6-7 lat. Należy wiedzieć, że wystarczy jeden raz zachorować na świnkę, aby uzyskać odporność na całe życie.
Przyczyny
Wirus świnki rozprzestrzenia się drogą kropelkową, w związku z czym do zakażenia może dojść podczas kontaktu z wydzielinami osoby chorej (np. śliną). Namnażanie się wirusa następuje w nabłonku górnych dróg oddechowych i powoduje wiremię. Wiremia to właśnie obecność we krwi wirusów posiadających zdolność do namnażania się. W efekcie wiremii ma miejsce zakażenie tkanek organizmu, w tym tkanek gruczołowych i należących do ośrodkowego układu nerwowego. Okres wylęgania się wirusa wynosi przeciętnie od 14 do 18 dni i jest bezobjawowy. Szczyt zachorowań przypada na okres przejściowy między zimą, a wiosną, gdy odporność u ludzi jest najsłabsza.
Objawy świnki
Jak wspomniano wcześniej, głównym i najbardziej typowym objawem świnki jest obrzęk ślinianek. Dodatkowo w przebiegu choroby zauważa się:
- ogólne złe samopoczucie;
- bóle mięśniowe;
- brak apetytu;
- gorączkę.
Zapalenie ślinianek przyusznych pojawia się już w ciągu pierwszej doby choroby. Nie jest to jednak regułą, ponieważ w rzadszych przypadkach może wystąpić nawet po tygodniu. Niekiedy towarzyszy temu zajęcie ślinianek podjęzykowych czy podżuchwowych. Obrzęk przebiega z towarzyszącym bólem i tkliwością. Obejmuje obszar między płatkiem ucha, a kątem żuchwy. Temu z kolei często towarzyszą trudności w mówieniu czy jedzeniu oraz zaczerwienienie. U mężczyzn świnka może objawiać się dodatkowo zapaleniem jąder, co dotyczy aż około 20% chorych.
Pozostałe objawy mogą obejmować:
- jałowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- sztywność karku;
- nadmierną senność;
- zapalenie trzustki.
Świnka u kobiet w ciąży
Zachorowanie na świnkę podczas ciąży nie powoduje wystąpienia u płodu wad wrodzonych czy przedterminowych porodów. Jednakże jeśli do zachorowania dojdzie w I trymestrze ciąży znacznie zwiększa się ryzyko samoistnych poronień.
Szczepienia ochronne
Szczepienia ochronne przeciwko wirusowi świnki obecnie jest najskuteczniejszym i najpowszechniejszym sposobem zapobiegania. Zwykle pierwszą dawkę szczepionki podaje się w 13 lub 15 miesiącu życia dziecka, natomiast następną (drugą) w wieku 6 lat. Nieuodpornione osoby dorosłe mogą być szczepione przeciwko śwince przy zachowaniu przeciwwskazań do podawania szczepionek żywych. Do uodpornienia wystarcza już 1 dawka szczepionki, a uzyskana odporność trwa prawdopodobnie przez całe życie.
Szczepionka nie występuje w formie izolowanej. W Polsce jest składową szczepionki na triadę chorób – świnkę, odrę oraz różyczkę. Daje ona długoterminową ochronę przed tą chorobą, która trwa już przez całe życie. Bardzo rzadko występują objawy niepożądane po przebyciu szczepienia ochronnego. Jeśli już wystąpią, obejmują głównie delikatną wysypkę, która szybko znika.
Leczenie
Leczenie jest objawowe, a choroba nie powoduje śmierci. Należy ją przechorować, starając się jak najbardziej zminimalizować objawy. W związku z tym podaje się leki przeciwbólowe, dąży do zbicia gorączki oraz do zmniejszenia obrzęku w okolicy ślinianek. W tym celu wykonuje się najczęściej okłady – ciepłe lub zimne, w zależności od preferencji i skuteczności.
Biorąc pod uwagę fakt, że chory może mieć trudności z jedzeniem i piciem, należy dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu oraz podaż niezbędnych składników odżywczych. Picie dużej ilości wody zapobiega także odwodnieniu i wspomaga zwalczanie gorączki. Natomiast w przypadku posiłków, dobrze sprawdzają się dania, których nie trzeba gryźć. Dlatego poleca się wszelkie wielowarzywne zupy krem, które są łatwe do przełknięcia i zawierają wiele ważnych składników.
Wskazany jest odpoczynek obejmujący leżenie w łóżku. Dodatkowo nie należy narażać chorego na kontakty z innymi, zdrowymi osobami, aby uniemożliwić rozprzestrzenianie się wirusa. Choroba nie trwa długo.
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom II, Wydawnictwo MP, Kraków 2010.
- Bennett J., Dolin R., Blaser M., Choroby zakaźne, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2020.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
