Katar to powszechnie występujący objaw, będący wynikiem stanu zapalnego błony śluzowej nosa, czyli tzw. nieżytu nosa. Najczęściej towarzyszy infekcjom wirusowym, rzadziej infekcjom bakteryjnym lub infekcjom alergicznym. W przebiegu kataru dochodzi do nadmiernej produkcji śluzu (wodnistego lub gęstego, w zależności od patogenów, które go wywołały) mogącego wypływać przez nozdrza lub spływać po tylnej ścianie gardła, powodując uczucie drapania i dyskomfort. Choć istnieje wiele domowych sposobów na katar, warto pamiętać, że jego przedłużone lub nawracające formy wymagają konsultacji lekarskiej i ustalenia przyczyny problemu.
Co to jest katar?
Zgodnie z definicją katar to zapalenie błony śluzowej nosa, a więc najczęściej reakcja obronna organizmu, w której zwiększona ilość wydzieliny ma na celu przede wszystkim usunięcie drobnoustrojów chorobotwórczych, zanieczyszczeń powietrza oraz alergenów, które mogłyby w innym wypadku przeniknąć do organizmu człowieka. Katar dzielimy na ostry oraz przewlekły. Ostry trwa około tygodnia, maksymalnie 10 dni, chociaż w przypadku dzieci może przedłużać się do 2 tygodni. Dla porównania katar przewlekły to taki, który trwa powyżej 12 tygodni, czyli 3 miesiące.
Znaczne oziębienie, względne przegrzanie organizmu, dieta uboga w witaminy i minerały, brak aktywności fizycznej, niewysypianie się, silny stres w życiu codziennym oraz wiele innych czynników często związanych ze współczesnym stylem życia osłabia układ immunologiczny, a to stwarza korzystne warunki dla wniknięcia wirusów albo bakterii chorobotwórczych przez błonę śluzową nosa. Bezpośrednim sprawcą kataru jest więc patogen, jednak aby rzeczywiście mógł penetrować tkanki i atakować organizm, musi pokonać barierę układu odpornościowego. Jeśli z różnych względów jest ona osłabiona, może dojść do infekcji i następczego kataru.
Katar – rodzaje i objawy
Wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje kataru:
- katar wirusowy;
- katar alergiczny;
- katar bakteryjny.
Jak wskazuje nazwa, różnią się one czynnikiem sprawczym.
Katar wirusowy charakteryzuje się wyciekiem wydzieliny wodnisto-śluzowej, natomiast katar bakteryjny śluzowo-ropnej. Innymi słowy katar bakteryjny jest gęstszy, może przybierać zielonkawe zabarwienie oraz znacznie częściej spływa po tylnej ścianie gardła wywołując drapanie w gardle czy uczucie ciała obcego w tym miejscu. Pozostałe miejscowe symptomy chorobowe są podobne w obu przypadkach. Zarówno pierwszy, jak i drugi objawia się zatkanym nosem, obrzękiem małżowin nosowych, drapaniem w gardle. Obu typom kataru może towarzyszyć kaszel, czasami gorączka, ból głowy, uczucie ogólnego rozbicia.
Przy katarze alergicznym, wywoływanym przez czynniki alergiczne (alergeny), z reguły wziewne, powodujące reakcję zapalną w błonie śluzowej, oprócz uczucia zatkanego nosa, wodnistego wycieku, dołączają jeszcze świąd nosa, kichanie i łzawienie oczu. Dodatkowo katar alergiczny ma tendencję do nasilania się w okresie wiosennym, ponieważ właśnie wtedy najintensywniej pylą rośliny, a to one są kluczowymi alergenami w Polsce. Należy jednak mieć na uwadze, że katar alergiczny może występować całorocznie, ponieważ innymi alergenami go wywołującymi mogą być roztocza lub sierść zwierząt.
Katar – leczenie
Leczenie kataru powinno być przyczynowe, jeśli tylko jest to możliwe. W przebiegu alergii podstawą postępowania jest unikanie alergenów w swoim otoczeniu, a jeśli nie jest to do końca możliwe, pacjent może zdecydować się na odczulanie. Metoda trwa niestety kilka lat i jest dość kosztowna. Jednak jako jedyna pozwala na całkowite wyleczenie alergii u pacjenta. Polega na kontrolowanym podawaniu do organizmu niewielkich dawek alergenów w określonych odstępach czasu, co ostatecznie wywołuje odporność organizmu na nie. Infekcje bakteryjne leczy się często antybiotykami. Natomiast w przypadku infekcji wirusowych stawia się raczej na wzmacnianie odporności i metody domowe, które pozwolą na w miarę komfortowe przechorowanie infekcji.
Domowe metody łagodzące katar to między innymi:
- inhalacje ziołowe i z olejami eterycznymi;
- irygacje zatok;
- zdrowa i zbilansowana dieta;
- suplementacja wzmacniająca odporność (witamina C, acerola, witamina D, kwasy tłuszczowe Omega 3, cynk, żelaza, Chlorella, młody jęczmień, olej z czarnuszki).
Bardzo ważna jest regeneracja organizmu, a najintensywniej zachodzi ona w trakcie snu. Należy więc zadbać o odpoczynek oraz zdrowy i nieprzerwany sen.
Skoro blokada drożności nosa w stanach infekcyjnych jest wywołana obrzękiem błony śluzowej jam nosa, a wzmożona produkcja wydzieliny nadmierną przepuszczalnością naczyń i pobudzeniem wydzielania gruczołów błony śluzowej, to efektywne działanie powinno polegać na przeciwdziałaniu tym mechanizmom. Pacjenci mogą więc stosować leki zmniejszające obrzęk naczyń krwionośnych, uszczelniające je oraz hamujące wydzielanie komórkowe. Ze względu na to, że stan zapalny dotyczy błony śluzowej jam nosa, najbardziej właściwą formą leku są w tym przypadku preparaty stosowane miejscowo do nosa (np. w formie aerozolu lub kropli). Leki najczęściej doradza lub przepisuje lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych, alergiach, ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szamborski R., Katar – etiologia i skuteczne leczenie, Farmakologia Polska, 10/2009.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
