Nozdrza to anatomiczna nazwa stosowana w odniesieniu do otworów nosowych łączących się z jamą nosową. Jest to zatem pierwszy odcinek jamy nosowej przedzielonej przegrodą nosową na 2 symetryczne części, potocznie nazywane dziurkami w nosie. Wyróżnia się nozdrza przednie oraz nozdrza tylne, łączące się z gardłem.
Nozdrza – budowa
Nozdrza przednie (łac. nares, inaczej: nozdrza zewnętrzne) to otwory w nosie, którymi wdychane i wydychane jest powietrze. Można je bez problemu zobaczyć – choć to parzyste twory, jedna dziurka jest przeważnie nieco większa lub ma inny kształt niż druga. Otwory te prowadzą bezpośrednio do jamy nosowej. Jama nosowa stanowi natomiast początkowy odcinek układu oddechowego i przedzielona jest przegrodą nosa, która dzieli ją na prawą i lewą połowę. Każda połowa ma cztery ściany:
- dolną (dno);
- górną (sklepienie);
- przyśrodkową (przegroda nosa);
- boczną.
Przegrodę nosa tworzy chrząstka zdolna do odkształcania się. Warto zaznaczyć, że do jamy nosowej uchodzą również:
- zatoka szczękowa;
- zatoka czołowa;
- zatoka sitowa.
Nozdrza tylne (łac. choanae, inaczej: nozdrza wewnętrzne) łączą jamę nosową z gardzielą. O ile w budowie anatomicznej nozdrzy przednich nie wyróżnia się typowo charakterystycznych cech, o tyle nozdrza tylne posiadają swoją indywidualną budowę. Przyśrodkowo ogranicza i dzieli je na parzysty otwór struktura nazywana lemieszą, a także:
- brzeg wolny blaszki poziomej kości podniebiennej;
- blaszka pionowa kości podniebiennej;
- kość skrzydłowa;
- kość podstawno-klinowa (a konkretnie jej wyrostek skrzydłowaty).
Dzięki temu otwierać może się przewód nosowo-gardłowy, niezbędny do przeprowadzania wymiany gazowej zewnętrznej.
Błona śluzowa nozdrzy
Nozdrza wyścielone są błoną śluzową, która ściśle przylega do okolicznych ścian. Na powierzchni małżowin nosowych w tkance podśluzowej lokalizuje się splot naczyń żylnych, który w stanach patologicznych może obrzmiewać i w konsekwencji obniżać drożność przewodów nosowych. Ku tyłowi przedsionek nosa oddziela od właściwej jamy nosa uwypuklenie – próg nosa. W tym miejscu skóra przedsionka nosa przechodzi w błonę śluzową wyścielającą jamę nosa. Błona śluzowa w okolicy węchowej wyposażona jest w cewkowe gruczoły węchowe.
Nozdrza – funkcje
Nozdrza przednie służą głównie jako kanał, którym przemieszcza się wdychane i wydychane przez nos powietrze. Z kolei nozdrza tylne także są strukturą transportową, ale dodatkowo biorą udział w intensywnym ogrzewaniu, nawilżaniu i oczyszczaniu powietrza, ponieważ są wyścielone nabłonkiem migawkowym produkującym śluz. Nozdrza pełnią również funkcję narządu zmysłu, ponieważ znajdują się tu komórki odpowiedzialne za rozróżnianie poszczególnych zapachów.
Unerwienie nozdrzy
Unerwienie błony śluzowej okolicy oddechowej nozdrzy pochodzi z I i II gałęzi nerwu trójdzielnego. Okolica węchowa ze swego nabłonka węchowego wysyła włókna węchowe do nerwów węchowych.
Unaczynienie nozdrzy
Za unaczynienie nozdrzy odpowiadają gałęzie tętnicy ocznej odchodzącej od tętnicy szyjnej wewnętrznej oraz gałęzie tętnicy szczękowej odchodzącej od tętnicy szyjnej zewnętrznej. W unaczynieniu udział biorą również gałęzie: sitowa przednia, sitowa tylna, klinowo-podniebienna.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Łasiński W., Anatomia głowy dla stomatologów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Konturek S., Fizjologia człowieka, Tom IV, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998.