Ospa wietrzna (łac. varicella) stanowi najczęstszą i najbardziej zakaźną chorobę wieku dziecięcego. Charakteryzuje się przede wszystkim wystąpieniem typowej wysypki. U dzieci choroba zwykle nie zagraża życiu, natomiast u dorosłych staje się niebezpieczna. Jednokrotne przebycie ospy wietrznej prawdopodobnie chroni organizm człowieka już przez całe życie.
Ospa wietrzna – przyczyny
Przyczyną choroby jest zakażenie się wirusem ospy wietrznej. Ospa stanowi bardzo zaraźliwą chorobę, ponieważ w kontaktach bezpośrednich zaraża się aż 90% osób. Możliwe jest również zakażenie dziecka przez łożysko.
Ospa wietrzna – objawy
Choroba rozwija się już przed pojawieniem się pierwszych objawów – chory mimo ich braku jest niebezpieczny dla otoczenia i zaraża. Po 3-4 dniach od zakażenia wirus przedostaje się do krwiobiegu (wiremia pierwotna), gdzie się namnaża. Następnie po około 2-3 tygodniach dochodzi do zakażenia skóry i błon śluzowych – pojawiają się pierwsze objawy.
Pierwszym objawem (i jednocześnie najbardziej charakterystycznym) są zmiany skórne. Początkowo obejmują plamki i grudki otoczone czerwoną obwódką, zaś następnie przekształcają się one w pęcherzyki wypełnione wysiękiem surowiczo-włóknikowym. Po kilku dniach płyn ten mętnieje powodując powstanie krosty. Krosta po pewnym czasie usycha odpadając bez śladu. Dlatego ważne jest, aby mimo świądu nie drapać zmian skórnych. Może to bowiem doprowadzić do powstania trwałych śladów i blizn.
Wysypka najpierw pojawia się na tułowiu i brzuchu, po czym przechodzi na twarz i głowę. Na końcu obejmuje kończyny, bez dłoni czy stóp. W niektórych przypadkach można nawet zaobserwować pojawienie się wysypki na błonach śluzowych jamy ustnej czy w przewodzie słuchowym zewnętrznym.
Wysypce towarzyszą objawy takie jak:
- gorączka;
- ogólne złe samopoczucie, przewlekłe zmęczenie;
- brak apetytu;
- bóle głowy, bóle mięśni i bóle brzucha.
Ospa wietrzna – leczenie
Zwykle nie wymaga się hospitalizacji dzieci z ospą. Można ją bowiem wyleczyć w warunkach domowych. Lekiem pierwszego wyboru są środki przeciwhistaminowe, które nie tylko łagodzą świąd skóry, ale i zmniejszają natężenie objawów. Dodatkowo stosuje się leki przeciwgorączkowe. Ważne, aby dziecko dostarczało do organizmu odpowiednią ilość płynów, nie należy także pomijać posiłków. Mimo braku apetytu dziecko powinno spożyć pełnowartościowe dania, dla ułatwienia jedzenia mogą to być np. wielowarzywne zupy krem.
Gorączkę można zbić stosując zimne okłady na czoło. Nie można zapominać o pielęgnacji dziecka. Nie ma żadnych dowodów, że kąpiel utrudnia wysychanie krost i opóźnia powrót do zdrowia (co dawniej było częstym argumentem braku higieny). Unikanie kąpieli prowadzi za to do rozwoju zakażeń bakteryjnych. Zaleca się zatem delikatną kąpiel lub prysznic w ciepłej wodzie, a następnie zastosowanie na skórę specjalnych środków odkażających.
Ospa wietrzna – szczepienia
W Polsce szczepienia przeciwko ospie wietrznej są obowiązkowe. Dotyczą dzieci do 12. roku życia. Szczepienia zalecane skierowane są dla dorosłych znajdujących się w grupie ryzyka. Dostępne są 2 rodzaje szczepionek przeciwko ospie wietrznej:
- Monowalentna – skierowana wyłącznie na wirusa ospy.
- Poliwalentna – przeciwko ospie wietrznej, śwince i różyczce.
Częściej stosowana jest jednak postać poliwalentna.
Ospa wietrzna u dorosłych
W grupie pacjentów dorosłych choroba przebiega dość ciężko, a powikłania są częste. W skrajnych przypadkach choroba kończy się zgonem. Ospa wietrzna jest także niebezpieczna dla osób z niedoborami odporności. Natomiast w przypadku kobiet ciężarnych może powodować ciężkie śródmiąższowe zapalenie płuc oraz wewnątrzmaciczne zakażenie i uszkodzenie płodu. Większość osób dorosłych jest uodporniona w wyniku naturalnego zakażenia i przebycia choroby w dzieciństwie.
Szczepienie jest wskazane dla wszystkich nieuodpornionych osób dorosłych, a zwłaszcza:
- pracowników służby zdrowia;
- osób pozostających w bliskim kontakcie z osobami z niedoborem odporności (np. osoby pracujące czy mieszkające razem);
- chorych na ostrą białaczkę w okresie remisji;
- chorych przed planowanym przeszczepieniem narządu.
Schemat szczepienia u dorosłych obejmuje podanie 2 dawek szczepionki w odstępie 6-8 tygodni. Należy uwzględnić wszystkie przeciwwskazania dotyczące podawania „żywych” szczepionek. Ponadto przez 3 miesiące po szczepieniu kobiety nie powinny planować ciąży. Szczepienie prawdopodobnie chroni przed zachorowaniem na całe życie.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Gowin E., Horst-Sikorska W., Czy trzeba bać się ospy wietrznej?, Farmacja współczesna, 2/2012.
- Mierzejewska A., Jung A., Ospa wietrzna u dzieci, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 4/2012.
- Bednarek A., Profilaktyka ospy wietrznej u dzieci – implikacje dla edukacji pielęgniarskiej, Nowa Pediatria, 19/2015.
