Niedrożność kanalika łzowego to patologiczny stan, w którym łzy nie mogą prawidłowo odpływać z oka do nosa przez drogi łzowe. Zamiast tego gromadzą się na powierzchni oka, powodując łzawienie, podrażnienie, a czasem infekcje i przewlekłe stany zapalne. Diagnostyką i leczeniem omawianego problemu zajmuje się lekarz okulista.
Niedrożność kanalika łzowego – przyczyny
Problem niedrożności kanalika łzowego może być wrodzony bądź nabyty. Wrodzone schorzenie najczęściej jest wywołane obecnością nieprawidłowej błony w dystalnym odcinku przewodu nosowo-łzowego (zastawka Hasnera). W związku z tym z reguły mamy do czynienia z wrodzoną niedrożnością przewodu nosowo-łzowego. Znacznie rzadziej przyczyną utrudnienia w odpływie łez już u dzieci jest zwężenie przewodu nosowo-łzowego czy np. niewykształcenie punktów łzowych i kanalików łzowych. Zwiększone ryzyko niedrożności dróg łzowych występuje u dzieci z zespołem Downa, niedorozwojem połowy twarzy, anomaliami środkowej części twarzy, w kraniosynostozach, zespole Goldenhara i zespołach rozszczepiennych.
Zobacz również: Rozszczep kręgosłupa.
Nabyta niedrożność kanalika łzowego najczęściej ma podłoże w postaci przewlekłego stanu zapalnego i zwłóknienia, co w dłuższej perspektywie czasu prowadzi do okluzji drogi odprowadzającej łzy. Badania potwierdzają, że problem występuje częściej u kobiet i dotyka je w średnim oraz starszym wieku. Kobiety są bardziej podatne na rozwój dolegliwości, ponieważ może się do tego przyczyniać anatomicznie węższy przewód nosowo-łzowy.
Zidentyfikowano również czynniki ryzyka niedrożności kanalika łzowego, a są nimi długotrwałe stosowanie leków zawierających tymolol, pilokarpinę czy dorzolamid, jak i innych leków podawanych miejscowo w leczeniu jaskry.
Niedrożność kanalika łzowego – objawy
Wyróżnia się 2 rodzaje niedrożności kanalika łzowego:
- górny przedworeczkowy, obejmujący nieprawidłowy przepływ łez przez punkty łzowe, kanaliki łzowe i kanalik wspólny – w tego typu niedrożności w części dróg łzowych występuje nadmierne łzawienie, co zazwyczaj jest jedynym objawem klinicznym;
- dolny, dotyczący nieprawidłowego przepływu łez przez woreczek łzowy i kanał nosowo-łzowy – najczęściej wiąże się z patologiami w obrębie nosa i zatok przynosowych.
W przypadku wrodzonej niedrożności kanalika łzowego pojawiają się takie objawy takie jak zaleganie łez, mokre, posklejane rzęsy, obecność wydzieliny w worku spojówkowym (początkowo śluzowej, potem śluzowo-ropnej lub ropnej) gromadzącej się na brzegach powiek i rzęsach, zaleganie patologicznej treści w woreczku łzowym. Dolegliwości te rodzice mogą zauważyć u swojego dziecka już w 1. miesiącu życia. Warto podkreślić, że aż u 30% dzieci są to objawy obustronne.
Niedrożność kanalika łzowego – leczenie
Pierwszym etapem postępowania jest leczenie zachowawcze. Przy niedrożności wrodzonej obejmuje ono hydrostatyczny masaż Criglera woreczka łzowego, w którym ucisk w rzucie woreczka łzowego powoduje wzrost ciśnienia hydrostatycznego w przewodzie nosowo-łzowym i rozdarcie błony w jego dystalnym odcinku. Rodzice powinni wykonywać taki masaż 3-6 razy w ciągu dnia, najlepiej po wcześniejszym przeszkoleniu przez lekarza pediatrę lub okulistę dziecięcego. Stosuje się również krople z antybiotykiem, jeśli zidentyfikowano infekcję bakteryjną.
W przypadku gdy leczenie zachowawcze nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, należy wykonać sondowanie dróg łzowych. Z uwagi na ryzyko nieumyślnego uszkodzenia kanalika podczas zabiegu, sondowanie powinno się przeprowadzać jedynie górnym kanalikiem.
Współcześnie do najczęściej stosowanych metod leczenia operacyjnego przewlekłej niedrożności dolnych dróg łzowych należy zespolenie workowo-nosowe z dojścia zewnętrznego przeznosowego i przezkanalikowego z użyciem lasera. W leczeniu chirurgicznym niedrożności dróg łzowych u dorosłych zewnętrzna dakryocystorhinostomia (DCR) nadal pozostaje złotym standardem.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Urban B., Samsel A., Filipek E., Niwald A., Krzyżanowska-Berkowska P., Bakunowicz-Łazarczyk A. Postępowanie we wrodzonej niedrożności przewodu nosowo-łzowego – wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, Klinika Oczna, 1/2020.
- Nowosielska-Grygiel J., Olszewski J., Miłoński J. Niedrożność dróg łzowych i jej następstwa w praktyce otolaryngologa i okulisty, Okulistyka po Dyplomie, 2/2017.
- Broda M., Białas D., Różycki R., Współczesne metody operacyjnego leczenia niedrożności dróg łzowych u dorosłych, Ophtha Therapy, 2/2017.
