Rozszczep kręgosłupa

Rozszczep kręgosłupa to wada wrodzona kręgosłupa polegająca na niezrośnięciu się jednego lub kilku jego trzonów. Może objawiać się również jako niezrośnięcie łuków kręgowych. Rozszczep kręgosłupa jest wynikiem braku czasowej koordynacji etapów rozwoju układu komorowego. Stanowi jedną z najczęściej występujących wad wrodzonych.

Przyczyny rozszczepu kręgosłupa

Wyróżnia się kilka czynników, które determinują niezamknięcie się kości i są to:

• nieprawidłowości chromosomalne;
• przyjmowanie kwasu walproinowego lub leków przeciwdrgawkowych;
• naświetlanie matki podczas ciąży, np. promieniowaniem rentgenowskim;
• niedobór kwasu foliowego i witamin z grupy B;
• hipertermia, np. w wyniku nadużywania solarium przez matkę;
• czynniki środowiskowe (np. zatrucie środowiska).

Nie poznano jednak szczegółowych przyczyn rozszczepu kręgosłupa – wciąż nie wiadomo, jak poszczególne czynniki wpływają konkretnie na rozwój tej wady. Sugeruje się również wpływ uwarunkowań genetycznych.

Jak objawia się rozszczep kręgosłupa?

Istnieje kilka rodzajów rozszczepu kręgosłupa w zależności od poziomu uszkodzenia. Dodatkowo zwraca się uwagę na fakt, czy wada lokalizuje się tylko na poziomie kości nad rdzeniem kręgowym, czy też na większym obszarze kręgosłupa. Ponadto guz może zwierać wyłącznie płyn mózgowo-rdzeniowy i nie obejmować rdzenia, jak również może zawierać płyn mózgowo-rdzeniowy wraz z rdzeniem. Istotny jest także poziom umiejscowienia wady.

W zależności od wszystkich wymienionych wyżej czynników, objawy kliniczne mogą być różne. Mogą obejmować łagodne dolegliwości bólowe, nieznaczną trudność w poruszaniu się i osłabienie mięśni, jak również silne objawy neurologiczne. W ciężkich przypadkach wady zauważa się niedowład i porażenie mięśni kończyn dolnych, zaburzenia chodu, nietrzymanie moczu oraz zaburzenia czucia zarówno powierzchownego, jak i głębokiego.

Sposoby zapobiegania

Nie istnieją skuteczne metody zapobiegania omawianej wadzie, które dałyby 100% pewność profilaktyki. Istnieje jednak wiele metod, które w dużym stopniu chronią dziecko przed rozszczepem kręgosłupa.

Współcześnie uważa się, że najskuteczniejszą metodą jest przyjmowanie przez matkę kwasu foliowego przez miesiąc przed zajściem w ciążę oraz w pierwszym trymestrze ciąży. Dodatkowo ważne jest, aby matka stosowała urozmaiconą, zdrową dietę, bogatą w warzywa i owoce, a także unikała używek, każdego rodzaju promieniowania, zanieczyszczeń i toksyn. Ponadto wszystkie przyjmowane leki i suplementy diety powinny zostać przedstawione lekarzowi prowadzącemu ciążę, celem ewentualnej modyfikacji leczenia lub odstawienia preparatów.

Leczenie rozszczepu kręgosłupa

Jedyną skuteczną metodą leczenia jest operacja, którą przeprowadza się już w ciągu pierwszych 72 godzin życia dziecka. Bardzo ważne jest usprawnianie po operacji, ponieważ to ono będzie warunkować powrót do zdrowia. Powinien zająć się tym doświadczony fizjoterapeuta oraz lekarz, muszą oni także przeszkolić rodziców, jak prawidłowo pielęgnować dziecko w domu. Ważna jest nauka prawidłowego układania i noszenia dziecka, a następnie wykonywanie z nim terapii usprawniających, np. w kierunku stymulacji poprawy pozycjonowania oraz utrzymywania główki.

Szczegółowe usprawnianie zależy głównie od tego, którego odcinka kręgosłupa dotyczyła wada. Przykładowo, jeśli uszkodzony był poziom L1-L3 zauważy się dobrą pracę mięśni zginaczy i odwodzicieli stawów biodrowych, jednak reszta mięśni bioder i kolan będzie wiotka. Należy zatem dobrać terapię w ten sposób, aby pracować głównie na tkankach, które tego potrzebują.

Rozszczep kręgosłupa może przyjąć różną postać, która dodatkowo może wykazywać różnego stopnia zaawansowanie. Często skutki tej wady odczuwalne są przez pacjenta przez całe życie. Mogą obejmować wady fizyczne, psychiczne i intelektualne. Mimo podjętego leczenia w niektórych przypadkach dziecko będzie potrzebowało rehabilitacji przez całe swoje życie. Wczesne rozpoznanie daje jednak lepsze rokowania.

Bibliografia

1. Kaźmierska B., Diagnoza i terapia neurologopedyczna dziecka z przepukliną oponowo – rdzeniową, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.
2. Matuszczak E., Dębek W., Hermanowicz A., Oksiuta M., Dzienis-Koronkiewicz E., Metody usprawniania i rehabilitacji dzieci urodzonych z przepukliną oponowo-rdzeniową, Neurologia Dziecięca, 21/2012.

	Kolagen naturalny w kapsułkach Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej...
	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...