Przepuklina oponowo-rdzeniowa – fizjoterapia

Przepuklina oponowo-rdzeniowa to wada wrodzona, którą określa się mianem rozszczepu kręgosłupa. W worku przepuklinowym znajdują się fragmenty rdzenia kręgowego wraz z korzeniami, co powoduje ich uszkodzenie. Tego typu przepukliny występują u około 2,5% żywych noworodków, najczęściej w okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Wówczas konieczne jest leczenie operacyjne (już w pierwszym dniu życia dziecka) oraz rehabilitacja.

Przepuklina oponowo-rdzeniowa – rehabilitacja

Cele rehabilitacji w przypadku operowanej przepukliny oponowo-rdzeniowej obejmują:

• stymulację układu oddechowego i krążenia;
• profilaktykę nowych przykurczy oraz korekcję już istniejących;
• stymulację rozwoju psychomotorycznego;
• kształtowanie właściwej funkcji mięśni;
• rozwijanie optymalnych możliwości lokomocyjnych;
• utrzymywanie oraz zwiększanie siły mięśniowej.

Rehabilitacja obejmuje między innymi odpowiednią pielęgnację dziecka, systematyczne opróżnianie pęcherza moczowego, zastosowanie sprzętu ortopedycznego oraz kinezyterapię.

Zobacz również: Kinezyterapia – podział ćwiczeń.

Pielęgnacja dziecka

Zabiegi pielęgnacyjne wykonywane przez opiekunów lub rodziców dziecka zapobiegają między innymi powikłaniom skórnym i przykurczom. Rolę pierwszoplanową odgrywa odpowiednie układanie dziecka (pozycje ułożeniowe) oraz częsta zmiana pozycji. Zakłada się, że w celu usprawniania bardzo korzysta jest pozycja pronacyjna z odwiedzionymi kończynami dolnymi, przy jednoczesnym zabezpieczeniu stóp przed końskim ustawieniem.

Zobacz również: Reakcje ułożeniowe niemowląt.

Opróżnianie pęcherza moczowego

Zmniejszanie zalegania moczu w pęcherzu moczowym uzyskuje się głównie poprzez wczesną pionizację dziecka. Ma na celu nie tylko usuwanie moczu, ale i odpływ płynu mózgowo-rdzeniowego, zapobieganie zrzeszotnieniu kości oraz stymulację wzrostu kości na długość. Ułatwia także rozwój funkcji poznawczych i manualnych. Pionizacja powinna być rozpoczynana w tym samym momencie, w którym dokonuje się tego w przypadku zdrowych dzieci.

Zobacz również: Rozwój postawy ciała.

Sprzęt ortopedyczny

Odpowiednio i indywidualnie dobrany sprzęt ortopedyczny zapobiega deformacjom, działa korekcyjnie, stanowi element podporu i stabilizacji, a także ułatwia lokomocję. W późniejszym okresie stosuje się sprzęt umożliwiający pionizację.

Przykładami pomocy ortopedycznej są specjalne krzesełka i sznurówki ortopedyczne stosowane w pozycji siedzącej oraz aparaty szynowo-opaskowe w okresie późniejszym. Początkowo nie zaleca się używania takiego sprzętu dłużej niż 2-3 godziny dziennie.

Kinezyterapia

Na samym początku poprawia się sprawność mięśni szyi i głowy, aby dziecko było w stanie utrzymać głowę w pozycji pionowej. W tym celu należy trzymać dziecko wokół klatki piersiowej, a następnie delikatnie przechylać jego ciało na prawo i na lewo. Stopniowo zwiększa się kąt wychylenia, a następnie dodaje ćwiczenia w przód i tył oraz po skosie. Prawidłową reakcją dziecka jest ustawianie głowy w pozycji pośrodkowej. Takie sesje powinny trwać maksymalnie 15 minut i być powtarzane wielokrotnie w ciągu dnia.

Do ćwiczeń wzmacniających szyję dodaje się stymulację mięśni tułowia i kończyn. W tym celu należy obrócić dziecko leżące na brzuchu z wyprostowaną głową do pozycji leżenia bokiem. Zdecydowanie ważne jest również wykonywanie ćwiczeń sensomotorycznych, które pobudzają zmysły takie jak słuch, węch czy dotyk oraz propriocepcję. Podstawą jest bliski kontakt emocjonalny między dzieckiem a opiekunem.

Usprawnianie można przeprowadzać z wykorzystaniem jednej z dwóch metod:

• NDT-Bobath;
• metoda Vojty.

Terapia w przypadku przepukliny oponowo-rdzeniowej dobierana jest indywidualnie do pacjenta.

Bibliografia

1. Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
2. Matuszczak E., Dębek W., Hermanowicz A., Oksiuta M., Metody usprawniania i rehabilitacji dzieci urodzonych z przepukliną oponowo-rdzeniową, Neurologia dziecięca, Vol. 21/2012, nr 43.
3. Liberski P., Papierz W., Neuropatologia Mossakowskiego, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2005.

	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...
	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...